Víðir - 09.06.1934, Blaðsíða 1

VI. árg.
Vestinauuaéyjiuu, 9. júuí 1934
15. tbl,
Tímamét
Hinn 24. júní á að skera úr
hvort eigi að komast til valda, hrein
meirihluta stjórn. vÞað getur því
aðeins orðið, að Siálfstæðisflokk-
ufinn fái hfeinan meirihluta.
Ffá því á stríðsárunum til 1923
voru 'völd þjóðarinnar í höndum
ýmsra samsteypustjórna. Á því
tfroabili komst fjárhagur rikissjófis
í svo mikla óieiðu, að engiim
yissi eða, gat sagt um með fullri
vissu hvað ríkissjóður skuldaði.
Þegar hér var komið, risu upp
margir hinir ágæt.ustu menn þjóð-
ar vorrar, undir merki þess flokks,
sem nú er sjálfstæðisfiokkurinn.
Þeir sáu að efnalegri velmegun og
sjálfstæði þjóbarinnar, bygbarlaga
og hvers einstaks borgara væri
beinlinis telft í voða með sama
áfrámhaldi. Flokkurinií vann fuli-
an sigur við alþingiskosningarnar
1923, myndaði avo meirihlutastjóvn
sern sat ab völdum til 1927. Pýrsta
verk stjórnarinnar var að' rann-
saka og gera upp hag' ríkissjóðs-,'
við þA rannsókn kom í ijós að
efnahagur rikissipðs var 'svo bág-
borinn, að ekki yrði hja komist
að hækka skatta, ef ur ætti að
rakna. Skattamir voru svo hækk-
aðir, en jafnhliða ]ýst yfir, að
þeir yrðu strax lækkaðir þegar
væri búið að koma fjármálum rík-
isins í lag:
Undir fjarmálastjórn Jóns Þor-
lákssonar fór fram stórkostleg
skulda minkun, jafnhliða var mik-
ið unnið að nauðsynlegum verk-
legum framkvæmdum. Ennfrem-
ur var unnið að undirbáningi
ýmsra verklegra framkvæmda. En
sem Framsóknarstjórnin, rændi
Bór síðar meir heiðrinum að, að
hafa látib hiinda í framkvœmd.
Það er óhætt að fullyrða að ef
Sjálfstæðisflokkurinn hefði setið
ab voldum til dagsins í dag, að
þa mundi nú ekki þekkjást neinar
rikisskuldir. Rikissjóður myndi
vera algetlega skuldlaus, vevklegar
framfarir miklu me.iri og skattarn-
ir stórlega lækkaðir.
Þetta myndi hafa haít þær af-
leiðingar í för rneð sér, að fjár-
hagur bæjai félaganna myndi standa
með blóma, atvinnuvegir dkkar
vera í uppgangi og fullum rekstri.
Atvinna nóg hahda öllum, sem geta
þai að sjálfsögðu með talin við-
reisn allra atvmriumáía.
íl^Árið 1927 hrifsuðu kratar og
Hrifluliðar völdin á ósönnúm för-
sendum. Með níði og ósannindum
tókst þeim svo að glepja sjón
þjóðarinnar. Þeir lofuðu skatta-
lækkun, fækkun embætta og læik-
un á hæstu hálaunamönnunum.
Alt þetta sviku þeir. Og ekki nóg
möð það, þeir stofnuðu svo tug-
um skifl.i ný embætti, með hærri
launum en 'áður þektist. Skatt-
arnir voru stórlega hækkaðir.
Ekkert dugði, fjármálasukk og
óstjórn kom brátt i Ijós. Ný og
ný lán voiu tekin, þiúðinni steyp,t
i botnlaust skuldafen. Nú er það
skuldafen svo stóft, áð svitadrop-
ar hinnar komandi kynslóðar
munu naumast fá úr því greitt.
Pólitiskar ofsókn/r byrjuðu, og
mál höfðuð á fjölda manna, marg-
ir flæmdir úr embættum sínum
fyrir litlar eða engar sakir. Sam-
anber að hér velþektur maður að
öllu góðu, Sæmundur Jónsson
Gimii var rekinn frá vínsöluuni,
eða settir þeir afar kostir, að hann
sá sér ekki fært að halda þessari
stöðu. Þessa stöðu lét svo Hriflu-
valdíð veita feæðingi sínum Isleifi
Högnasyni, 'svi? féll hann í óháð,
og var t>a ekki beðið boðanna, að
láta arinann fá'þessa stöðu.
Það er því ekki nema eðliiegt,
að við öll gerum okkur miklar
vonir, að með deginum 24. júní
muni verða tímamót, að við vöid-
um taki meirihluta stjórn, sem hafi
það 'efst á dagskrá, að stinga á
meinssmdum þjóðarinnar, taka
sterkum höiidum á stjöriiarfarinu,
hreinsa til og bæta úr. Ráða bót
á hiuum ýmsu vandamálum, og
umfram alt, að seta aftur lög og
rétt í hásæti þjóðarinnar.
Ég treysti og trúi þyi fastlega
að allir hinir mörgu hugsandi og
góðu borgarar hér í Yestmanna-
eyjum, sem hafa kosið og fylgst
að málum með Sjalfstæðisílokkn-
Um, og jafnvel stór hluti þeirra,
sem áður hafa gengið í kosningar
á .móti Sjálfstæðismönnum, sjái
og skiíji hvert alvöru og abyrgð-
aimál er hér á ferð. Því veit ég
að þeir koma á kjörstaðinu og
láta atkvæði sitt til þess rétta
málstaðar. Og ég er illa svikinn
hvað skilningi mínum snertir, ef
þið látið dægurþras eða smá mál.
verða til þess að eyðileggja úr-
lausn þess málstaðar, sem þið
eigið ekki nema tvent uro að veija
frelsi eða þrældóm.
Sjálfstæðisflokkurinn verður að
gjörsigra í þessum kosningum,
hamingja þín og þinna er að veði.
2x2.
og vilja vinna, og verðJag á öll- -
um vörum myndi vera alt að
fjórðapart 'lægra, vegna skatta-
lækkunar.
Því miður gat þessi stjórn ekki
fengið að sita að völdum nema til
1927. — Framsókn og Jafnaðar-
menn breiddu út hver ósannindin
á eftir öðrum. Þeir skýrðu irangt
og órétt frá öllu, gerðu upp ósánn-
ar sakir á stjórnina. Sögðu með-
al annars, að skatta aukningin
hbfðí venð algerlega óþörf o. m. fl.
Og að stjótnin myndi aldrei iækka
skattana aftur.
Allar þessa.r rangfærslur, ósann-
indi og níð, -krata og fiamsöknar^
hafa orðið til hinnar m«stu óham-
ingju fyrir alla þjóðina. Þetta hefur
beinlinis orðið ti) að þrengja svo
kostum þjóðarinar, að; nú má'svd
héita að hver einasti maður, ér'
bláfátækur hvort sem hann hefir
mikið eða lítið undir höndum, og
senniiega er efnahagur þeirrá. bestur
sem ekkeft hafa milli handa, ef
þeir eru skuldlausir. Þeir eru þá
frjálsir að því sem þeir aíla. Og
þó eicki, því þá koma skattarnir.
Og íxáfa óskerta von um að verða
efnalega sjálfstæðirj ef stjóniarfar-
ið batnaði. "
ÞessufB orðum mihum • til sönn-
unai skal eg betida á, að nú eru
Bankarnir, sem verða' að skóðast
lifæðar atvinfiuyeganna svo að-
þrengdir, ab þeir sjá sér ékki fælt
ab yfirfæra greiðslur nemá með
löngum fyfirvara. Þessar greiðslu-
tafif eru nú hvað eftir annað
farnar að koma tilfinnanlega hart
við atvinnulífið. Og það mun ekki
ofsagt ab nú upþ á síðkastið hafi
verib algerlega neitab um leyfi á
ýmsu, sem má teljast meb því
nauðsynlegasta til atvlnnureksturs
á útflutningsvörum.
Svó óg tali nú ekki um vélar
og hráefni til atviiinureksturs á
íðnaði,' sem á að seljast innan-
lands. Því þess háttar neitanir
og innflutningshöft eru búin að
vera svo að segja daglega í fleiri
ár. Er það því ékki sorglegt pg
jafnhliða hlægilegt, að þeir Rauðu
i félagi mn.ð Hrifluvaldinu skuli
dirfast að tu'la um atvinnubætur,
á eftir að hafa leikið alla þjóðina
griUt með óKtjórnf sinm i fjármál-
urium. Þetta er sú ósvifni, sem
aðeins samviskulausir óþolckar
geta staðið sig við. Hinar sönnu
og réttu atvinnubætur geta aðeins
att sór> stab á grundvelli endur-
reiate fjarhag ríkia og bæjaifélaga. A U G L Ý Sl Ð í VÍÐI ÚTBREIÐIÐ VlÐI
ifarðskjálftinn
í Norðnrlandi.
Einhver sá ógurlegasti Jarð-
skjálfti, sem komið hefir á Norð-
urlandi, skeði þar sl. laugardag,
laust eftir hádegi, eða um kl. 1,40.
Eftir bestu heimildum hafa þá
og siðan hrunib á Daivík ca. */4
allra húsa. Auðvitað ekki öll
hrunið til grunna, en flest eyði-
lögð að meira eða minna leyti.
Sama er að heyra frá Hrísey,
sem liggur bér um bil þvert af
Dalvik þegar siglt er inn Eyja-
fjörð. Þá er eins og mafgir vita
Dalvík á hægri hönd en Hrísey á
vinstri.
Frá Akmeyri er' sagt, ab alt
hafi leikið á reiðiskjálfi, bækur
hrunið nibur úr hillum og alt
verib á fleygiferb.
Áð menri hafi orðið skelfingu
losnir þarf ekki að efa, ekkerthúa
skemdist þar, en menn flýbu 'sem
fætur togubu.
T. d. um ösköpin, sern á gengu,
má nefna þab, ab togarinn Max
Pambevton lá á Akuieyri, og eft-
ir skipverjum er þab haft að
líkast hefði verið því að skiprð
hefði siglt a grunn á fullri ferð.
Á Árskógaströndinni sprakk
steinhús og hrundi annar hliðar-
veggurinnj en fólk mun eigi hafa
skaðast. Skriða hljóp þar úr fjalii
niður, en olli eigi tjóni. Fjárhiís
hrundu viða í sveitum þar, en
ollu eigi frekara tjóni.
Sagt er að um tvö hundiuð
manns sé húsnæðisiaust á Dalvík,
og hefst nú við í tjöldum, sem
góðir menn hafa sent þangað
fólkinu til bjargar.
Meiðsl á fólki urðu engin, að
því er' sagan segir, og er það
mest um vert.