Víðir - 21.06.1934, Qupperneq 1

i8. m
Ví. úrg.
Vestmannaeyjum, 21. júní 1984
Uffl Tímafflenn og Sósialista.
JJirj nokkurt skeið hafa lands-
málin verið rædd í blöðum og
útvarpi vegna kosninganna, er fram
eiga að fara hinn 24. þ. m. Pað
er að vonum að þessum kosning-
um sé gefinn meiri gaumur enn
venja,'er til því með þeim verður
að öllum líkindum úr því skorið
hvort. landsmenn eiga að búa við
stjórn Sjálfstæðismanna eða hinna
sameinuðu Timamanna og Sósia-
lista næstu fjögur ár.
Reynsluna hafa menn af hvor-
um tveggja og er því auðveldara
að velja á milli þessara flokka en
ella myndi.
Tímamenn hafa nú losað sig við
þá af hinum fyrri flokksmönnum
sínum er ofbauð spillingin, sem
fylgdí stjórnarfarinu á árurium
1927—1931 þegar þeir iéðu fyrir
landinu í félagi Tímamenn og
Sósialistar.
í’eir, sem nu eru eftir í Fram-
BÓknarflpkknum munu grípa fegins
hendi hvert tækifæri er býðst til
að „slá í brall“ við Héðinn og
Jón Baldv. og aðra brodda flokksins.
Vitanlegt er það að á þeim
árum hraus mörgum þeirra manna
utanþings og innan, er fylgdu
Framsóknarflokknum að máli,
hugur við því er framfór, þótt
ekki fengju þeir aðgert. Þetta
kom fram bæði leynt og raunar
mest þann veg, en þó líka nokkuð
Ijóst t. d. í ræðum framsóknarm.
á Alþingi Þegar þeir [gátu elrki
orða bundist.
Harðátjórnin innan flokks var
bvo mikil að þeir fengu eigi rönd
við reist. Þannig voru þingbænd-
ur oft reknir til þess að gera það
rauðliðunum til geðs, er þeim
var þvert um geð. Afgreiðsla ýmissa
atvinnumála þingsins ber hér um
ljósan vottinn.
Lögin um fyrirkomulag síldar-
einkasölunnar frægu voru knúin
fram alveg eftir fyrirskipunum
sósialista mörgum bændum mjög
nauðugt. Engin breytingart.illaga
frá sjálfstæðisflokknum — og voru
þær þó margar — fékk fram að
ganga, ef hún í nokkru veikti hið
Bósialistiska skipulag, sem fram-
sóknarstjórnin var búinn að sam-
þykkja fyiirfram í baktjaldamakki
við stuðningsmenn sína Sósialist-
ana.
Sjálfstœðismenn vöruðu í tima
við þeim hættum er af þ#ssu
hlutu að leiða fyrir fyrirtækið,
fyrir ríkissjóð, og síðast en ekki
síst, fyrir sjómenn og útgerðar-
menn, viðskiptamenn einkasölunn-
ar. Til þess að kóróna verkið voru
yfirráðin á einkasölunni svo lögð
í hendur kommúnista, til að setja
hinn rauða stimpil á stofnunina.
Allir vita hverjar aíleiðingarn-
ar urðu.
Sjómennirnir og útgerðarmenn-
irnir töpuðu svo að segja allri
—
sumaratvinnunni, ríkissjóöur t.ap-
ar í ábyrgðum og ógreiddum toll-
um yflr eina miijón króna, og
vegna framkomu einkasölunnar
við erlenda skiftavini Islendinga í
Sviþjóð, hafa risið stórkostlbg m'ála-
ferli, sem raunu baka landinu
mikið peningatjón, auk þess álits-
hnekkis sern landið bíður fyrir
framkomu einkasölunnar út a við.
Hér við bætist það, að vegna
þess hve margir útvegsmenn og
sjómenn hvekktust á einkasölunni,
er varla við það komandi nú að
neinir fáist til að ganga í síldar-
samlag, sem þó væri að mörgu
leyti gagnlegt og verður jafnvel
nauðsýnt vegna vaxandi sam-
keppni annara þjóða á útlendum
maikaði.
Sporin hræða. Slóðinn sem
Sósialista- og tímastjórnin skyldi
eftir sig, við sildarframltiðsluna er
enn svo greinilegur og ijótur að
menn eru tortryggnir við alla
skipulagningu á síldarsölunni fram
á þennan dag.
Einn af ræðumönnum Tíma-
sósialistanna, Hannts dýralæknir,
var að raupa af þvi í útvarpinu
fyrir skemstu, að þeirra stjórn
hefði komið upp síldarbræðslunni
fyrir norðan með samvinnusniði.
Petta er alveg rangt.
Þingbændur framsóknarfbkksins
voru með tölu látnir fella tillögu
frá sjalfstæðismönnum er fram
kom á sínum tíma er síldarbræðslu-
lögin voru sett um það að sam-
vinnurekstur yrði á síldarbræðsiu
rikisins. Samvinnubændur þingsins
voru látnir hafna samvinnufyrir-
komulaginu og fyrirskipa rikis-
rekstur ístaðinn.
Að hverra tilhlutan? Auðvitað
Sósialistanna. Þeir réðn þar eins
ogannarstaðar i stjórnartlð Jónasar.
Sósialistar vildu ekki samvinnu
við þetta fyrirtækí þeir heimtuðu
rikisrekstur og fengu hann.
Einn af ræðumönnum Sósialista
1 Útvaipsumræðunum Sigfús stór-
t.emplari bað menn að rugla ekki
saman þjóðnýtingu og rlkisrekstri.
Það sem Sósialistar vildu væri
þjöðnýting en það væri ekki ríkis-
rekstur sagði hann. Hér skýtur
skökku við.
Reynslan er ólýgnust og hún
sýnir með afakiptum Sósialista af
síldaibræðsluverksmiðju rikisins
og fleiru, að þeir heimta ríkis-
rekstur hvenær sem þeir fá því
við kornið.
Rikisrekstur, ríkisstofnanir, þetta
vilja kratarnir hafa, þegar þeir
geta nokkru raðið.
Þar er hentugt að geta komið
að málaðsmönnunum sem ekki fá
neinstaðár fötfestu við atvinnu-
rekstur einstakra manna eða
félaga. í atvinnulífi almennings er
farið eftir hæfni manna og þeir
komast áfram nokkuð í tiltölu
við dugnað sinn og reglusemi.
Við hinar opinbeiu stofnanir
hvort sem eru rikisprentsmiðjur
ríkisútgerð eða annað því líkt hér
á landi, hefur raunin orðið sú að
þangað lirúgast sumpart gjörónýtir
menn sem ekki hafa annað sér
ágætis en það, að þeir eru eða
þykjást vera framsóknar- eða
jafnaðarmenn. Þánnig var það í
tíð Jónasar hann og £jósialistar
komu sér vel saman á þessu
sviði. Sósialistahjörðin komst líka
íljótt að spenanum við einhverja
stofnunina. Engin rikisstofnun
fór varhluta af þessari niður-
setningu. Alt frá Bönkunum og
niður í pakkhúsmensku við Súðina.
Það vanst ekki neitt. lírið á
1931 þegar samsteypu stjórn fram-
sóknar- og sjálfstæðismanna var
mynduð. Auðvitað var þaðiónasi
og hans liði þ. e. a. s. þeim.sem
honum fylgdu í flokknum, þvert
um geð. Sósialistar sáu sína sæng
líka uppreidda og báru sig ílla.
Ásgeir Ásgeirsson tók við stjórnar-
forustu og Sjálfstæbismenn fengu
einn ráðherra iun í stjórnina.
í*ar með var loku fyrir það
skotið að hinn ósæmilegi og ólög-
legi fjáraustur til Sósialistanna og
annara gæðinga gæti haldið áfram.
Þeir hafa ekki borið sig vel
siðan Kratarnir, þeir hafa munað
aðra sína, meðan þeir höíðu völdiu
nreð Jónasi.
Á aukaþinginu síðasta ætluðu
þeir að ná völdunurn með illu eða
göðu.
Fleiri vikur gekk í þrefi og
stappi. Altaf voru þeir að semja
Jönas og Jafnaðarmennirnir. Her-
mann lögreglustjóri, sem stendur
með sinn fótinn í hvorum flokki
ætlaði að verða ráðherra. Héðinn
annar, Jónas eða S. Kr. þriðji. En
bændum ofbauð. Feir urðu með
hverjum degi fleiri sem féllu frá
þeir höfðu fengið nóg af spilling-
unni í stjórnartíð Jónasar og Krat-
anna. Þeir vissu hversu taumlaus
heimtufrekja þessara manna er.
Svo klofnaði Framsóknarflokkur- \
inn á málinu, og stjórnarmyndun-
in þarmeð úr sögunni. Héðinn,
Hermann og Jónas allir von-
sviknir.
Það er ekki furða þó þeir búi
áætlanir og geri gyllingar krata-
broddarnir. Þeir vita að mikið
liggur við.
J. Þ. J.
Um hvad
er barist?
Á sunnudaginn kemur ganga
kjósendur upp að kjörborðinu, til
þess að ákveða hverjir eigi að
fara með stjórn landsins næstu 4
ár. Á þeirri ákvörðun veltur öll
velferð þjóðarinnar í nútíð og
framtíð.
Ég vil í fáum dráttum, leiða
fram á sjónarsviðið, stjórnmála-
flokka landsins í sinni réttu mynd,
til þess að kjósendum geflst kost-
ur á að þekkja þá, áður en þeir
ákveða, hverjum þeir eígi að
flylgja. Uppruni, starfsaðferð og
starfsafrek flokkanna gefur rétt-
ustu myndina af kostum þeirra
og löstum.
I.
Alþýðuflokkurinn er stofnaður
af nokkrum æsingamönnum, svo
sem Olafi Friðrikssyni, Jónasi frá
Hriflu o. fl., og átti hann að boða
þann gleðiboðskap Marxista, að
allir rnenn skyldu jafnir, enginn
mætti skera frarn úr. —
Aðferðin til þess að auka sér
fylgi, var sú, að æsa atvinnuþigg-
endur gegn atvinnuveitendum. Þeir
hafa reynt að skipa hinni íslensku
þjóð 1 ólíkar stéttir, sem aldrei
mættu vinna að neinu nráli í
sameiningu, heldur bæri þeim að
einangra sig og berjast gegn með-