Víðir - 25.08.1934, Blaðsíða 1

VI. árg.
24. tbl.
Vestm.aeyja.
Eins og getiö var um i síðast.a
blaði, að til staaði, var Þjóð-
hátið Vestmannaeyja haldin hér
dagana 11.—12 þ. m.
Eins og allir hlióta að skilja
er hver einasta útiskemtun, hvort
sem hún er kölluð Þjóðhát.ið eða
öðru nafni, svo mikið veðrinu háð,
að án góða veðursins getur hún
aidrei náð tilgangi sínum, hversu
vel sem til hennar er stofnað.
Að þessu sinni var veðrið þannig,
að þö að svokölluð Aðalnefnd hátíð-
arinnar, hefði lagst, á bæn og beðið,
eða pantað góða veðrið frá ábyggi-
legum framleiðanda, þá gat það ekki
verið betra •— bliðviðii og glaða
sólskin báða dagann. Hvort Aðal-
nefndin hefír farið aðra leiðina,
báðar eða hvoruga, skal ósagt látið,
en svona reyndist veðrið.
Hin síðari árin hefir það verið
regla hér að íþróttafélögin „Týr“
og „Þór“ hafa, sitt árið hvort,
unnið a,ð og stjörnað undirbúningi
þjóðhátíðarinnar að öllu leyti, og
skiftist veðurhepnin nokkurnveginn ‘
jafnt á milli þeirra.
Það má alveg búast við því, að
ýmsir þeirra, sem utan við standa,
g*ri sér eigi fulla grein fyrir öllu
því erfiði, sem hvílir á þeim, er
stjórna undirbuningi þjóðhátíðar-
innar og sjá um það, að gestir
þeirra, heimamenn og afkomu-
menn, hafi sem mesta ántegju af
komunni í Dalinn og dvölinni þar,
þes8a tvo daga, sem hátiðinni er
ætlað að standa.
Að þessu sinni fór alt pvýðilega
fram, gleðskapur í hófl, góðar
ræður, ágætur söngur, íþróttir, —
þar á meðal bjargsig, sem ekki
var tilkomuminst að sjá. Margt.
fieira var til skemtunar og verð-
ur þess getið á öðrum stað í blað-
inu. En ekki má gleymast að
minnast blessaðrar sóíarinnar, sem
„alt með kossi vekur“ — hún
gerði alt, sem í hennar valdi stöð
til þess að dvöl gestanna í Herj-
ólfsdal yrði sem ágætust, þessa
t.vo daga.
Eitt með öðru merkilegu við
þjóðhátíðina er það, að jafnvel
olnbogabarn iífsins, sem oft er
dapurt í bragði, leikur á alls oddi
þjóðhátíðardagana, og heflr ánægju
Vestmaimaeyjum, 25. ágúst 1984
• '
af að ganga um tjaldborgina, sem ar. Athugið þetta ungu menn og
í þetta sinn, eins og síðari árin, stulkur. Þið getið reitt ykkur á
var vel skipulögð, með beinum það, að eftir svo sem viku tíma
götum, sem hver hafði sitt heiti. bindindi, hafið þið gleyrat öllum
Munu tjöldin hafa verið um 270. reykingum, og liðui öllu hetur en
flafið heiður og þökk, þið, sem áður. Þess er Iíka að gæta, að
framkvæmduð undirbúning allan, jafnframt losnið þið við þessi öm-
stjórnuðu hátíðinni, — þið hafið urlegu sigarettuvandræði, sem alt-
áreiðanlega gert mörgum glaðan af steðja að auralitlu fólki, sem
dag. — notar þennaii einstaka óþarfa.
Vindlingar. Land og lýðnr.
Nú er búið að hækka verð á Hún er öllum kunnug otðin hin
tóbaki að ekki svo litlum mun. pólitíska starfsemi, sem rekin hef-
Er það, eftir því sem best. verður jr verið í íslenskum mentamálum
sóð, gert til þess að auka tekjur á síðari árum, svo óþatfi er að
tóbakseinkasölunnar, eða ríkissjóðs. minnast hennar frekar.
Þessi verðhækkun kemur all- Eftir að óhappast.jórnin frá
hart niður á þeim, sem tóbaks Hriflu komst til valda 1928 þá
neyta, en einna harðast á þeim, var vikið frá þeirri reglu að fara
sem nota vindlinga. eftir hæfileikum við val á skóla-
Um langan aldur hefir á voru stjórum. Hin pólitíska skoðun sat
landi verið notað mikið tóbak, og { fynnúmi. Skilyrðið til þess að
fyiii löngu síðan þötti ekki sá verða skólastjóri var fyrst og
maður með mönnnm, sem ekki fremst það að vera eitt af þrennu
gat spítt morauðu. úr rauðufylkingunni; kratij
Nu munu margir, cg jafnvel kommúnisti eða framsóknarmað-
flestir, líta svo á að tóbaksnautn- ur. Svo til þess að sýnast voiu
sé komin út í öfgar. þieir látnir hafa eitthvert tækifær-
Fyrir svo sem tveimur tugum ispróf frá Askov eða annarsstað-
ára, munu hafa veriö fá dæmi ar frá.
þess að kona neytti tóbaks, en Til að byija með voiuhinpólu-
nú mun. sú kona tæplega með tísku áhrif kennaranna látin nægja,
konum talin, sem ekki reykir en brátt bættist nýr liður við
vindlinginn sinn. S6m er 6I)gU minna skaðlegur og
„Tímarnir breylast og menn- það bru pólitískar kenslubækur.
irnir með“, segir gamall máls- R;kið er nú farið að gefa út
háttur, og hann er vafalaust sanh- slíkar bækur á kostnað Menning-
ur. En hvers vegna þarf hann arsjóðs.
einmitt á flestum, eða öllum svið- far sem gera má rag fyrir þvii
um, að breytast í þá átt að menn- ag almenningur hafi ekki almenl
irni.i eyði sem mestu? kynst þessum bókum, sem Menn-
Þessari spurningu er mjög svo ingarsjóður hefir verið að ungaút
erfitt að svara, ep helst er svo oðru hvoru, þá þykir íétt að gefa
sjá, að það sé vöggugjöf tímans fólki kost á, að kynnast
til okkar og barnanna okkar. hér einni slíkri bók, skrifaða af
Flestir, sem athuga málið munu eldheitum framsóknarmanni. En
líta svo á, að sú gjöf sé ekki vel til þess að ekki verði hann látinn
valin. Allir, sem tóbaks neyta gjalda pólitískrar skoðunar sinnar,
kannast við það, að sú nautn þá er réttast að byrta hér ritdóm
kostar mikla peninga, og dýrastir ur nEimreiðinni“, því hún tilheyr-
af öllu niunu vindlingarnir vera. ir ekki neinum sérstökum flokki.
Mundu nú ekki ungir Sjálfstæð- Bókin sem hér um íæðir heitir
ismenn viija taka það vanþakkiáta, „Land og lýður“.
en þö góða verk að sér, að vinna
að því að sigarettureykingar minki LAND OG LÝÐUR. Drög til ís-
og helst að utrýma þeim með öllu. lenskra héraðslýsinga. Samið hefir
Það er næstura sorgleg sjón að Jón Sigtirðsson, Ystafelli. Reykja-
sjá ungar stúlkur, jafnvel veik- vík 1933 (Bókadeild Menningar-
gerðar, sitja gufurjúkandi, að því sjóðs). — Mýmargar ljóðabækur
því sleptu hve mikið fé það kost- hafa verið geínar út hér a íslandi
á síðustu árum, og eins og að
líkindum lætur, ærið misjafnar að
gæðum. Bókadeild Menningarsjóðs
hefir nú ráðist í að gefa út eina
slíka, sem hefir þá nýbreytni, að
hun er prentuð í óbundnu máli.
Gildleiki bókarinnar og annað út-
lit er snoturt, og ólesin sómir
bókin sér prýðilega, tilsýndar. —
Auk þessa er 42 myndum og korti
af Reykjavík laumað inn í bókina,
likt og góður sveitafaðir stingur
rúsínum í barnsmunn eftir heppi-
lega kaupstaðarferð. — Myndirn-
ar eru prentaðar á gljápappir. Eiu
margar þeirra góðir kunningjar —
meðal annarn úr „sígarettu“-pökk-
um, sem ríkisstjórnin hefir stund-
um haft einkasölu á. — Undir
eins og bökin er opnuð, þó ekki
sé nema lítið eitt, angar að manni
þeim heilnæma þef, sem vekur
þann hressilega grun, að hér sé
um stóra bókmentafóm að ræða,
er orðið hafi eftir í kringum það
merkisár 1930, þegar ríkisstjórnin
gaf út hverja myndabókina á
fætur annari — öllum að kostn-
aðarlausu.
Yér opnum því bókina upp á
gátt, því oss er mikil forvitni að
vita hvað höf vill segja um land-
ið og „iýðinn“ sem byggir það. —
Um landið segir höf. á bls. 3, að
í kringum það muni vera um 160
daga gangur, en 60 daga röður,
fyrir utan öll andnes. Ætti höf.
að vita þetta manna best, frá því
hann var sendur um landið í fram-
boð til landkjörs — — „og oft
gangandi mikinn hluta leiðar",
eins og réttilega er fram tekið í
byrjun foimálans. — Nú er eftir
að vita hvað höf. segir um „lýð-
imi“, sem bókin dregur nafn af.
Vér flettum allri bókinni og les-
um blað fyrir blað, en árangurs-
laust. — „Nu hvað er þessi lýð-
ur ?“ verður oss ósjálfrátt. að orði.
Þá er að fara í regestrið aftan
við bókiua, sem er 16 síður þétt-
prentaðar, en þar er enginn lýður
og ekkert mannsnafn. Þá er að
byrja á bókinni á nýjan leik og
lesa vandlega. Á fyrstu blaðsíðu
næst á eftir formálanum er svo-
hljóðandi klausa: — Á Grænlandi
lifa fáir tugir þúsunda af hálf-
viltri veiðiþjóð, er skrælingjar
nefnist1) eða Eskimóar". — Loks-
ins er því „lýður“ sá fundinn, sem
bókin dregur nafn af. Fjöldi Eski-
móa er fram yfir allar vonir, þótt
liöf. tilnefni aðeins „fáa tugi þús-
unda“, en það er þó meira æn til
(! i’aunig preutað.