Víðir - 19.10.1934, Blaðsíða 1

VI. árg.
Vestmaimaeyjum, 19. októbcr 1984
80. tbl.
Innan haínar
ogutangarða.
Það er mál manna að hér sé
aldrei á sjó faiið á vetrarveit.ið,
án þess að Fiskiveiðasamþyktin
sé brotin, og meira að segja einn-
ig hlnar almennu siglingareglur.
Þetta mun vera heldur mikið
sagt, þvi þegar veður er ískyggi
legt, ber ekki á því að menn
keppi um að fara „á undan tím-
anum“, og þá er að jafnaði íarið
rólega ut úr höfninni. En þegar
veður er gott og líkur til að svo
verði daginn ut, þá er' eins og
annarhvor skipstjóri missi stjórn
á sér, og sumir eru vísir til þess
að setja fulla ferð á strax og
festi er slept.
Meðan enginn má.tti fara út úr
höfninni áður en mérki var gefið,
— eiginlega mátti enginn sleppa
festi áður, — þá vorn þeir ekki
svo fáir, sem læddust út uridir
Leiðina, voru þar á sveimi og
snéru í ýmsar áttir þegar merkið
sást. Urðu þá oft stærri eða
minni árekstrar. Líka bar það við
að einhver þeirra, sem legið hafði
kyr fyrir innan, kom á ileygiferð
og rendi sér í hópinn, þarf ekki
að iýsa þvi hverjar afleiðingar það
hafði stundum
Einmitt þessi óreiða varð þess
valdandi, að Fiskiveiðasamþykt-
inni var breytt þannig, að merkið
yrði gefið úti á Vik, að allir
mættu fara þangað og bíða þess
þar. Pessi breyting var gerð með
það fyrir augum að losna við
Leiðar-þvargið og broj. þau, sem
at þvi hlutust.
Nú eru margir farnir að efast
nm að breyting þessi veiði til bóta.
Eins og kunnugt er mega bát-
ar fara út að ákveðinni iínu, sem
merkt er með ljósum. Af þtirri
reynsiu, sem þegar er fengm,
verður ekki betur séð, en að meiri
hluti skipstjóranna geri sig ekki
ánægða með annað en að vera
alveg á línunni, þegar merkið
kemur, Þegar svo er, má segja,
að hin síðari villan sé verri hinni
fyrri, því ekki verða höggin mýkri
sem bátar gefa hYer öðrum, úti
á Vík, en innnn hafnargarðanna,
ef þeim á annað borð lendir sam-
an, sem auðvitað hlýtur að ske,
ef að haldið verður áftam eins
og þegar er byijað.
Þuð ei eins og ýmsir hór niis-
skdji oiðið dugnaður. Feir, sem
I. d. fara sjaldari á milli bryggja
án þess að setja á fulla fetð, og
bijóta m,eð því allar reglur, þeir
hljóta að álíta að eitthvað sé mik-
ilúðugt við það, því ekki er á-
vinningurinn neinn. Þeim fer ekki
ósvipað manni, sem sest á góðan
hest, og strax og hann fer úr
hlaði baðar út öllum öng-
um og lemur ÍÓtastokkinn, í þeirri
góðu trú, að því meira sem hann
spriklar, þess stærri verði hann í
augum fólksins.
í sumum kaupstöðum hér á
landi eru metm kærðir ti) sekta
fyrir ógætilega siglingu inttan
hafnar, og á hafnarvörður að sjá
um það. En hér hjá ■ okkur er
reglan og hlýðnin svipuð á sjó og
landi, og lítið fengist um.
Pessi atriði, sem hér héfir verið
minst á, er verkefni fyrir skip-
stjörana að tala um og færa til
betri vegar það, sem betur gæ*ti
farið.
Nýjar bæknr.
Á hverju ári kernur talsveit af
nýjum bókum, þiátt fyrir kreppuna
ítiiklu meira en búast, mætti við
hjá svo fámennri og fátækri þjóð.
Það er arfgengt hjá þjóðinni að
unna bókmentum og iðka þær þó
að á möti blási, enda er hún ft æg
fyrir það fremur en nokkuð annað.
Nokkur félög í landinu gefa ár-
lega út meira og minna af riturn .
og verður hér fyrst getið bóka
þjóðvinafólagsins, Sögufélagsins og
Bókmentafélagsins, og síðar e. t.
v. fleiri bóka ef tilefni gefst til.
Bækur Sögufélagsins.
Þær evu að þessu sinni; 1.
Pjóðsögur. Jóns Árnasonar, frámh.
af æfintýiunum, sá hlutinn sem
einna mestum vinsældum náði, er
þær komu fyrst út. fyiir 70 ár-
um. Heftið rúmar ekk.i nærri öll
æfintýrin, nokkuð var komið áð-
ur og nokkuð er eftir. Sum vin-
sælustu æfintýiin eru í þessu
hefti. Lengi voiu þau hið mesta
hnoesgæli unglinga og enn þykja
sum þeirra bera langt af því som
nú er sett sarnan af því tagi. En
Málppulningsskrifstofu
opna jeg undirritaður á Fífilgötu 3 mánudaginri
þann 22. þ. m. —
' •
Annast allan venjulegan málaflutning, samninga-
gerðir, innheimtur o. fi.
Viðtalstimi frá 10 — 12 f. h. og 2—4 e. h.
Valdimar Stefánsson
lögfræðingur.
Sími 104.
það er eins og fyrri daginh; að
enginn þekkir höfundana að því
besta, —
2. Alþingisbækur, eitt hefti,
ekki fyrir almeninng, en þó að
vísu fróðieg um sumt, og gagnó-
lik þingtíðindum nú ádögúm. Þar
er dómur „genginn á Hvítingum
í Vestmannaeyjum, hijóðandi um
vistarráf Ólafs þorkelssonar".
Einnig er þar bi éf Brynjóifs biskups
um Svein skotta, Anno 1646.
Mundi slíkt bréf þykja merkilegt
þingskjal nú á dögum. Fleira er
merkilegt en fátt skemilegt.
3. Landsyfinéttardómar og
hæsfcaréttardómar, frá árunum
1833—1834 þ. e. réttra 100 ára
gamlir, heldur óskemtilegir og hafa
litla þýðiiu’u fyrir almenning nú.
4. Blanda. Það er bókin, sem
alþýða sækist mest eftir hjáSögu-
fél. Hún hefst á mjög fróðlegum
þœtti um fyrirhugaðar Grænlands-
ferðir héðan af suðurlandi fyrir
nái. 200 árum Um 200 manns
létu skrásetja sig til fararinnar,
en þó fórst hún fyrir. í þættin-
um er skvá yfir alla þá ei faia
skyidu. Þetta var á þeim. árum.
er Danir tóku loksins að sinna
Grænlandi, eftir að Hans Egede
hóf kristinboðið þar. Frá öllu
þessu ér sagt alhækilega í þætt-
inum, eftir óprentuðum heimild-
um, Pá er eintiig æfimmning sr.
Jóns Bjavriaso'nar á Rafnseyri er
vildi fiiðlaust gerast kristinboði í
Grænlandi 30 árum síðar, ,en
komst þangað aldrei. Síðastj kafl-
inn er um íslensku kristinboðana
á Grænlandi, seinast á 18. öld.
Telur höf. 4 þeirra og lýsir starfi
þeirra og kjörum, einn var að
vísu danskur, en gekk í sköla í
Skálholti. Einn af þeim var Þor-
kell Magnússon, er var kennari í
Grænlandi og síðast í Reykjavík,
er talinn einhver fyrsti islending-
urinn er gerði barnaker.slu að at-
vinnu. Dr. Hannes Þorsteinsson
hefir samið þátt þennan og þarf
ekki að efa að rétt er með farið
og dregið saman það sem til er
af upplýsirigum um efni þetta.
Fátt eða ekkert hefir áður verið
pvenrað um þetta efni, og mun
mörgum þykja fróðlegt að lesa
þáttinn.
Næst er framh. af ferðaminn-
ingum Fyrir 65 árum, eftir Sí-
mon Eiríksson, norðlenskan mánn
er fór „suður á nes“ til sjóróðra,
eins og þá var síður. Getur hann
um sitt af hverju er fyrir hailn
bar í þeim ferðum og meðan hann
dvaldi syðra. Hann segir frá því
að hákailaskip úr Vestmannaeyj-
um, er „Olg'a" hét, kom í Njarð-
vik á hvítasunnumorgun, og var
í nauðuin statt. Nefnir hann suma
mennina, en ekki suma. Var
skipið róið í land rog fékk hver,
er vann við það, 1 ríkisdal eða
lýsiskút. Fróðlegt væri að fá
frekari upplýsingar um ferðir há-
kallaskipanna héðan í fyrri daga,
frá einhverjum er man svo iangt
Þá eru sagrir um sr. Pál Töm-
asson prest í Grímsey og víðar,
Margar sögur hafa gengið um hann
í munnmælum, enda var hann víst
ekki laus við að vera. sérkennileg-
ur í háttum, og bera þessar sagn
ir það með sér.
Stuttnr kafli er um Guðmund
nokkurn er kailaður var „bíldur®,
því að liann fjekst við tréskurð,
Einn af þessum einkennilegu
mörinum, sem ekkí naut sín í líf-
inu, lent.i því í flækingi og dö fyr-
ir 50 árum.
Siðast er örstutt viðböt við
þáttinn af Hallgr. lækni í siöasta
\