Víðir - 02.11.1934, Page 3

f
Margt hefir breyst síðan 1878—
1908, en þó ekki svo, að tnginn
íslendingur kuuni að lieiða íisk
nu á dögum, þótt, bonð haíi við,
að sumir nútimamenn hafl látið
á sér heyra, að þeir þektu ekki
þó Terkunaraðfeið og varla að
íurða sig á því, þar sem ekki
heflr heyrst um annað talað, sið-
asta aldarfjóiðung, en saltflsk og
meiri saltflsk, 3/4 og 7/s Þurkun
og labra.
Á árunum 1878 —1884, var
harðflskur sendur út meira og
ininna. Var hann bæði frá Alfta-
nesi, Strönd, Vogum og Suður-
nesjum. Þeir, sem lögðu inn í
stórum stil voru útvegsbændur,
t. d. Guðmuudur Guðmundsson á
Auðnum, Guðmundur í Laudakoti.
Sæmiindur á Vatnsleysu, Egill
Hallgrímssön i Vognin, Njaiðv.ík-
urmenn, Ketili í Kotvegi og fleiri.
— Úr netjafiski tóku þeir alt það,
8ein galri sást ö, flöttu það og
þvoðu vandlega, kösuðu í einn
sólaihriug og bieiddu þvi næst á
grasvöll, gi jotgarða og klappir,
þar sein þær vom. Sumir köst,-
uðu ekki, heldui' lögðu fiskinn
beint., úr þvottinum á gaiða eða
grasfl 't. Með þessu móti komust
þeir oft hjá, að fa gallaðan salt-
fisk 1 nr. 2 — 3, því þeir gallar
koinu sjald.m fram á honura.hert-.
um.
Á nefndum arum var fiskveið-
ið á „piima“ saltflski 40-50
krónur hveit skippuu i, en fyrir
skippuud af harðfiski fókst um
110 krOnui. Peiri haiðfiskar fara
í skippundið, heldur en verk-
aðir saltflskar, en sá munur fer
þó ejftir því, hveiBU mjög salt.fisk-
urinn er þurkaður, en á nefndum
árum mun hann hafa veriö mjóg
þur. Þá var enginn sími og fa-
ar póstferðir fiá útlöndum, móts
við það sem nu er, og þegar
flskfarmar í „skonnoitunum0 fóru
héðan, var óvfst, oft og einatt,
hvar hann mundi lenda, en tvær
hafnir, sem um var að ræða og
oftast nefndar, voru Bergen og
Bdbao og til þess að fa vissu um
hvort flytja ætti fanniún, var
komið við í Stornoway á Lewis-
eyjum, og þangað komu boð sím-
leifis frá umboðsmönnum hvert
halda skyldi, en havðflskurinn íör
að að öllu jöfliu beint til Berg-
en, og maikaður var þá fyrir
hann.
Frá Islandi heflr verið leitað
að márkaði fyrir saltflsk og síld,
víða um lönd, og eitthvað af fiski
heflr verið aént og selt í Suður-
Ameríku, en hljótt hefir verið um
verðið á þeim slóðum og einnig
um, hvernig fiskurinn hafl komið
fram eftir ferðina yfir biunabeltið
(47 bi eiddaistig, um 3000 sjómílna
sigling).
Nú eru liðin 18 ár, síðan mehn
voru hér að tala uin, sín á milli,
að Spánverjár seldu lakari fiskteg-
undir, sem á þeina markað komu,
til Norðu'-Afi íku, og eirimg var
þá minst á, að ufsi væri sú flsk-
V f Ð
tegund, sem útgengi'.egust vara
væri ineðal AfríUumanna. Einnig
hjöiuðu menn um, ,að haiðflskur
væri þar vel seljaolegur, og nmuii
Englendingar og fleiri notfæra sór
viðskifti þar.
Án efa hafa íslenskir flskkaup-
menn athugað þessa möguleika
fyiir löngu, en um tóarkað að
ráði, á noiður- og vesturströnd
Afriku, hefii' ekki heyrst.
Komi að þvi, að Spánve.rjar
dragi úr magni, sem Islendingar
hafa Belt þeim undanfarin ár, og
við höldum áfram að stunda fiski-
veiðar eins og áður, jafnvel meir,
þá hljóta menn að hugsa um
hvað gera skuli við þann flsk, sem
ekki ma flytja til Spánar, hvernig
hann skuli vei ka og hvai haun
seliist, svo að eitthvað faist í
aðia hönd. Bað þarf góða stjórn
og mikla hlýðm . til, ,að alt fai,i
vel úr hendi, komi til þeSs, að is-
lenskum fiskimönnum vetði skip-
að, að verka tiltekíia skippuuda-
töl'u á Sp.inarmarkað, og ekkar.þ,
þar fiam yflr af þuium saltfiski.
Hvað á svo að'gera yið tifgang-
inn ? Jú, segja menn, alt n>á
selja sem f'Ostflsk, Flök éiu fram-
tiðar-vaiiin o. s. frv, — fetta got
ur ait venð iét.t, og gengið vel í
hinum stæistu katpstöðum Iandk-
ins, og myndi af sér leiða útræði
mikið, en íloni stui.da flskveiðar
séi 11 lifsviðurværis méð fram
stiöndum landsins en þeir, sein
eiga kost á ;ið gera út frá góðu
hOfnuuum og eiga vaila fley.tur .
t.il þess. Fari Sp inveijar að skainta
imiflutning, þá er héi svo rnikil-
vægt mal a feiðinni, að alla vits-
muni veiða þeir að leggja fráljil,
sem fanð hafa með íiskveislun
þessa iands á liðnum árum, og
beita kröftum sínum til að leiða
þaö vandamál til sigurs.
Spánverjar og Fortúgalar auka
fiskiflota sinn ár frá ári, og því
má ekki gleyma, að þeir reyna
með því, að minka; flskkaup sin
fiá öðiutn þjöðum,
í mörg ár . hafa skýrslur frá
Noregi borist hingað um aflabrögð.
Þar sést að Noiðmenn -iierfta flsk
og hafa markað fyiir hann. Get- '
um við ekki farið eins að ?
Til þess að herða nokkuð að
ráði af ársaflanum, þaif undirbún
ing, SHm óhjákvæmilega kostar
mikið fé, víða hvar, en fer þó
eftir staðháttum og magni hve
dýrt mundi verða, Undii búning-
ur hlýtur að ve$ða mikhi rneiri en
fyr á tímum, þegar menn voru
að heiða part. af. afla, sem þeir
veiddu á áttiæringum sínum, sex-
mannaförum og bátum.
liokadaginn 1924.
Sveinbjórn Egilsson.
„Ægii “.
Nýr ballkjóll-
til sölu. Verð 45,00 kr.
Saumrstofan ílásteinsveg 13.
I R________
„kndr-leit.
Bann 19. þ. m. kom hingað frá
Rhykjavik, Bjóin Bl. Jónsson lög-
gæsluinaður. Flestir giskuðu á
áð hann myndi hing; ð kominn í
þeim tilgangi að veiða biuggara,
ef til væru.
No'rkuð þótti 3. Bl. J. seinlátur
til atlögu, og voru menn farnir
áð halda að hann væii hér aðeins
í sumaifiii. Loks eftir þriggja daga
hvild, gerði hann, með aðstoð lög-
reglunnar þér — áhlaup á nokk-
ur , hús, sem likleg þóttu til að
geyma eitthvað af hinum foi boðna
d.iykk.
Hafði heiferð þessi þann árangur,
að hjá einum, Háialdri Siguiðssyni
á Sandi, fanst eitthvað af bruggi
og bruggunaráhöld,
Húsiannsókn vaigerð hjá þrem-
ur öðrum, en upp úr þeini rann-
sókn hafðist vjst fjtið amnað en
óljés. grunuí'. M.U þeii ia er i
rannsókn. í Útvaipsfregninni um
þetia riiá), þoljá fuli fast að oiði
kveðið. •
Annaðhvoi t er liér lítið um
heimabi ugg, eða B. Bl. J. hefir
fatast "sókriin.
01*
Auður Eiríksdóttir
h(;flr. veiið Skipuðvljósmóðii i Vejt-
mannaHyjum fra l. þ. in., i staðjú
Þóiunnar Jónsdölþur ljösmóðuij'
sem flutii héðan. ;
Samkv. Jjósmæðralögum nr. 17,
19. júní 1933, má ekki skipa
ljósmæðui í katipjtaðaúmdæmum,
nema þær hafl að loknu, tilskyldu
námi vérið að minsta kosti eitt
ár aðstoðarljósmæður á fæðinga-
deild L uidsspítálans, eða not.ið
frainhaldsmentunar sem því svar-
ai, að dómi aðalkennara Ijós-
mæðraskólans og landlæknis.
Auður Eiríksdóttir Ijósmöðir hef-
ir verið aðotoðarljósnióðir a L rnds-
spítalanum í eitt ár og auk þess
hefir hún voiið á fæðuigaideild '
Ríkisspítalans í Kuipinannahöfn í
10 mánuði. Þess utan gegnt.ljós-
móðurstai fi á. Npiðm- og Vestur-
landi.
Fullyiða má. að piýðilega hæf
ljósmóðir sé skipuð i.stað þeirrar,
sem fór héðan.
Skip íerst.
Sænskt; eimskip „Brernen" fór
frá Gautaborg 14. okt. s.l. áleiðis
t.il Þýskalands. Tniið er víst að
það hafi fatist, sennilega með ailri
.áhöfn. Nokkur íík heflr rekið á
Noiderney við Þýskalandsströnd.
Ástralíuflugið.
Eios og kunnugt er af blaða-
skeytum og Útvarpsfiéttnm, heflr
staðið yfli' kappflug frá Englandi
til Mtílhourno í Ástraliu.
í skeyti fiá London þann 23.
þ. m. segir að Engltíndinga'nii C.
W. Scoft og Campbell Black hafi
oiðið sigui vegarár i flu'gi þessu.
Flugu þeir 11,323 eriskar milur á
2 sólaihringum 18 kl.st. og 9
minútum. Fyiir um ári síðan
flaug Chailes Ulm fiá Englandi
til Port D.uvin á norðuiströnd
Astialíu, á 6 sólarhringum og vúm-
lega 18 kl.st., en nú flugu þeir
Scott, og Blakk þessa sumu vega-
lengd á 2 sólaihiingum og 4,30
kl.st.
G.eta má þess að fyrst varflog-
ið frá Englandi til Astraliu árið
191,9,, og tók ferðin 4 vikur og 2
sólaihiinga. Þetta heflr fluglist-
inn faiið frám síðan.
Sigurvegarnir í þessu nýafstaðna
flugi fa að launum um 200 þús.
kiönur, sein kept var um, og Mac
Phersón Robertson, Astralíubúi
hafði gefið, og auk þess fengu
flugmenniinir störan gullbikar.
Fellibylur.
Fellibylur för yflr Giikkland eft-
ir miðjan okt. s.l., og lagði borg-
ina Astazoa, með 5000 íbúum, al-
geilega í lústír. Hve margir hafa
farist er ekki kunrmgt, en nokkur
lik liafa verið dregin út úr rúst-
unum. Því nœr hvert einasta
hús h'iundi.
Frækilegt
sundmet.
Þann 18. ágúst. s. 1. synti Eng-
lendingurinn E. H. T' nnne yfir
Ermarsund. Fór hann fiá South-
Foreland á Englandi og tok land
við Cip Blatic Nes á Fiakklandi.
Á leiðinni var hann i 15 kl.stund-
ir og 54 mínútur og er hún talin
38 enskar milur.
Þetta er hið hiaðasta sund, sem
enn heflr verið synt yflr Ermar-
sund og slær öll met.
E. H. Temme er þrjátíu ára
gamall og er skrifstQfumaður hjá
vátiýggingafélagi i London. Peg-
hann átti þrjár milur ófarnar að
strönd Frakkland?, mætti hann
hóp af höfrungum, sem fylgdar-
menn öttuðust, að rnyndu trufla
hann á sundinu, eða jafnvel ráð-
ast á hann, en eftir 5 minútur
hvarf hópurinn. Frá Englandi
AUGLÝSIÐ í VÍÐI