Víðir - 01.12.1934, Blaðsíða 1

36. tbl,
Vestmannaeyjum, 1. desember 1034
VI. árg.
Skýrslur og Álit
milliþinganefndar í sjávarúl*
vegsmálum 1933 til 1934.
Bók þessi er nýkotnin hingað
og mun mörgum útvegsmanninum
forvitni á að kynnast staifsháttum
nefndarinttar, efninu, sem unnið
var úr og niðurstöðum og tiliögum
nefndatinnar. öll er bókin um
300 bls. í stóiu broti.
Mest fer fytir skýrslum og út-
reikningum og getur ekki heitið
skemtilestur. Tölur eru flestum
heldur leiðinleg dægradvöl, og
þessa helst þegar svo stendui á
að útkomurnar eru ömurlegar,
sannleikurinn harður undir tönn
og beiskur eins og pipar. En svo
er það með þessa skýtslu, hún er
raunasaga útvegsins í kreppunni,
og sögulokin ertt þau, að althoifl
þar til auðnar eftir stuttan tíma,
ef ekki verður brugðið skjótt við
til bjargar. Alt er þettá bygt á
tölnm og reikningum frá útvegs-
mönnum sjálfum og þeim srofn-
ununt, er gerts mega um það vita.
Má víst um það segja að nær
sanni verður ekki komist. Annað
mál et það, hvort tölurnar segja
allan sannleikann. Astandið et hið
alvarlegasta eftir skýrsluuni að
dæma. Meiri hluti skipastólsins er
i skuld fyrir tveimur árum, og
ástandið versnað svo mikið síðan,
að t.aiið er að nú sé alt í skuld.
Mat'kaður allur takmarkaður, og
skipin tekin mjög að fyrnast, meðai-
aldur togara túm 14 ár, en linu
gufuskipa 30 ár.
Skýrsla nefndat innar et í þremur
aðalköflum. 1. Álit 40 bls. f*ar
gerir nefndin grein fyrir staifi
sínu og segir álit sitt um hag út
gerðarinnar. Statflð hefur verið
torsótt og mjög timafrekt. Margir
örðugleikar voru á skýrslusöfnunni
og liggja til þess ýmsar ástæður.
Erflðast var að fá rekstrar reikn-
ingana. Um það segir nefndin:
„Þessir öiðugleikar stöfuðu af
mörgu, meðal annats því, að bók-
hald margra útvegsmanna er mjög
ófullkomið, einkanlega bátaeigenda.
Marga skoiti í upphafl skilnirtg á
starfl nefndarinnar". Gg enn segir
hún, þegar skýrt hefur verið frá
skýrslusöfnuninni: „Nefndinni var
þó strax ijóst, að áreiðanlegt
efnahagssyfiiht mundi ekki fært
að byggja eingöngu á efnahags-
reiknum útgei ðarmanna sjálfra,
að minsta kosti ekki að því er
skuldír þeirra snerti. Akvað hún
því þegar í upphafi, að safna
upplý.singum um skuldir útvi gs-
mantta hjá öllum þeim, er hugsan-
legt þótti að útgeiðarmenn hefðu
skuidaskipti við. Lét nefndin því
prent.a eyðublöð fyrir slikar skulda-
skýrslur, og settdi, ásarnt biéfi til
banka, sparísjöða og opinbetra
sjóða, kaupmanna kaupfélaga,
skiptaráðenda., lögfræðinga, lækna
og lyfjabúða, skipsm.ðaviðgetðar-
stöðva, tiyggingastofnana hrepps-
nefndaroddvita o. fl.
Alls voru bréf Þessi send 1340
mönnum og stofnunurn. „Alt sem
sagt er um þet.ta efni í skýrslunni,
og reikningarnir sjálfir, er holl
bending til útvegsmanna um að
halda glöggan reikning yflr rekst-
ur útgerðarinnar hvert ártð. Þess
eru ofmörg dætnin að lélegt eða
ekkert teiknings haid liefur kemið
atvinnurekendum óþægilega í koll
þegar verst gegnir, og til góðs
leiðir það aldrei.
í þessum kafla er iangtogiæki-
legt, bréf frá erindt ekanum á Spáni.
Bréfið er unt bieytta flskvetkun
inarkaðshorfur í Suðuilöndum.
Erindrékinn diepur á maigt ibtófi
þessu, sem er mjóg athyglisvert
fyiir fiskfiamleiðeitdúr.
Nefndin telur að um 20 miijón-
ir kr. liggi i skipastól og fiskverk-
unarstöðvum landsmanná, en verð-
mæti úlfluttra sjávarafuiða um
53,3 milj. kr. á ári að niefial-
taii þau fimm ár, sem skýrslan
nær yfir.
2. Skýrslur um efnahag, rekstr-
arreikinngar o. fl. nær yfir 218
bls. Par eru allskonar útreikning-
ar óg yfiilit yfir hag og rekstur
útgerðarinnar yfii þau ár, sem
tekin eru til meöfetðar.
Þar er flotinn flokkaður eftir
stærð skipanna og reikningum
raðað eftir sýslútn, hreppum og
kaupsföðuttt. Bar er mikinn fróð-
leik að finna fýrir þá, er viija
kynnast þessum málutn til hlít-
ar.
3. Frumvörp, er síðasti kaflinn
F’ar eru frúmvötp þau, et ntífndin
hefir samið og nú lagt ftam á
þingi. fau eru nú orðiti nokkuð
kunr, almeuningi í þingfróttum.
Þar 6iu mörg þörf og álitleg ný-
mæli á feiðinni, hvort sem þing-
ið samþykktr þau, eða finnur önn-
ut betri ráð útgei ðir.ni til viðreisn-
ar. Bað er óliklegt að þingið
ið get.i skilist svo við þessi mál
að þessu sinni, að ekkert sé reyr,t
til bjaigar. Skýrslan öll ber með
sér, að hér bi- þötf braði'a aðgerða
ef vel á að fara.
Nefndin hefur vandlðga athugað
hag og hin ytri skilyrði útgeiðar-
innar. En helsta bjargai vonin er
hinn mikli dugur, Bem enn er
óbeygður í sjómannastéttinm ís-
lensku og útvegsmannastéttinni,
sem í sameiningu hafa komið
upp flotanum á fáum árum og
reist flesta kaupstaðina og sjávar-
þorpin umhveifis landið á sania
tima, þrátt fýrir heimsstyrjöld og
fjárkreppui. Bað er mikil von um
að alt bjárgist af þar til áifetðið
batnar, meðan sú kynslóð byggir
landið. Pjóðin hefur fyr komist í
harða raun, en alt af tétt við
• aftur. Svo rnikla trú verður mað-
ur að hafa á menningu nútimans,
að betra sé fiamundan, ef beitt er
fyrir sig öllu því, er að gagni má
koma. Bitrasta vopnið er eitt-
beittur hugur mannanna sjálfta.
Það vetðut að ausa þó á gefi,
Páll Bjarnason.
Bjorgun.
Eykyndill, slysavarnafól. kvenna,
hér, hélt haust.samkomu á mið-
vikudugskvöidið 28. þ. m.
Fólngið var stofnað á pálma-
sunnudag í fyrta af nokktum kon-
um hér í bænum.
Hin geipimikia þátttaka ,sem nú
er otðin t félagskap þessum, sýn-
ir lofsvetðatt áhuga á hjörgunar-
inálunum hjá konum þessa bæjar,
unguin og gömlum.
En þótt kouur og jafnvel börn
si.yðji bjötgunaistaifsamina með
fjársöfnnn og vakandi áhuga á
öllu sem þar að iýtur, þá reynir
þct venjulega mest á karimennir.a,
hugrekki þein a, snart æði og leikni,
þegar framkvæma skal björgunar-
athafnirnar i hinum mörgu ein-
s+-öku tilfellum.
Nú hefir aldtei þurft að draga
1 efa karlmensku og hugtekki
fslenskra sjómanna, en hitt mun
fremur, að kunnáttu i björgun,
einkum lífgunai'tilraunum, sé á-
bótavant.
Héraðslæknirinn hér, Ólafur O.
Lárusson, hefit' nú boðið það
sæmdatboð, að kenna öllum, sem
vilja, slíkar tilraunir fyrir ekkert,
og vet'ður veitt húsnæði til þess
í batnaskölanum.
Það má annars með sanni
segja, að læknastéttin sé björgun-
arsveit 1 sínu þjóðfélagi. fótt
læknar bjatgi ekki beint úr sjáv-
arháska öðrum ftemur, þá eru
þeir dagiega að bjarga mannslíf-
um ungra og gamalla. Og þeir
eru ekki fáir í okkar iæknastétt,
sem lagt hafa l'f og heilsu í söl-
utnar við sltka hjörgun.
Það er því í göðu samræmi við
störf læknattna og hugsunarhátt,
að þeir haía hvarvetna reynst
allii björgunaistaiísenii mjög hlynt-
ir. Hefii héraösiæktiitinn okkar sýnt
með þessu boði, að hann er þar
ekki eftiibátur sinnar sféttar, frem-
ur en i öðiu, sein t.il aimennings-
heilla hoifir.
Sjómenn, og allir sem ástæður
hafið til, notið nú tækifænð, sýn-
ið ykkar ahuga ineð þvi að not-
færa ykkur leiðbeiningar læknis-
ins 8vo sem unt er.
Bani dettur út af bryggju, fé-
lagi ykkar fellur út af bát, og þau
oru ekki fa tilfellin þar sem velt-
ut' á hinum réttu handtökum,
hvort mannsltfinu verður bjargað
eða ekki. —
h. a.
Rafmagnslampa
og allskonar rafmagnstæki,
sel ég nú í sölubúðinni i
Þinghó].
PHILIPS ljóskúlur 20 °/0
sparneytnaii en eldri'tegundir.
Yiðtæki margar nýjar teg-
undir og ódýtari en áður.
Har. Eiríksson.