Víðir - 29.01.1935, Blaðsíða 1

VI. árg.
Vestmannaeyjum, 29. janúar 19S5
44. tW.
Formannafundur.
vav haldinn hér 13. þ. m. Al-
þingism. Jóh. Þ. Jósefssori boðaði
til fundarins. Rætt var um veð-
urf'regnir og vitamál. Um 80
manna voru á fundinum, nær all-
ir formenn.
Samkvæmt áskorun formanna
hér' hafði þingm. kjördæmisins
flutt og fengið samþykt á síðasta
þingi þingsályktun um aukningu
Ijósmagns Stórhöfðavitans.
En þingm. Sósíalista PállÞor-
björnsson, sem líka var mættur á
fundinum, hafði einnig flutt þings-
ájykt.un um vitamál, þ. e. a. .s.
miðunarvita á Vestmannáéyjum.
Hafði hann flult tillögu þessa
strax daginn" oftir að hinni til-
lögunni var útbýtt á þinginu.
Áskoranir höfðu legið fyrir þing-
irm um miðunarvita frá öllum
skipstjórafélögum í Reykjavík og
Hafnarflioi og Sjómannafélagi
Héykjavikur, en sá viti átti að
vera á Reykjanesi. Páll varð þeim
yflrsterkari að hann sagði, og fékk
fjárveitinganefnd til að lofa því
að míðunarvitinn skyldi verða á
Vestmannaeyjum fyrst og svo
karinske á Reykjanesi síðar. —
Sterkur maður PáJI ! allir skip-
stjórai og sjómenn í Reykjavík
urðu að láta í minni pokarih fyr-
ir ofuivaldi hans á þinginu.
„íg beitti öllum meðölum til
að koma þessu i kring", sagði
hann. Sterk meðul hjá Pali/
Hbnum var nú bent á> áð með
þessu hefði hann beirilínis verið
að spiHa fyrir þvl að Ijósið á
Stórhöíbavita væri gert betra, því
vitanlega yrbi ekki hvortveggja
gert hér í senn að reisa miðunar-
vita, sem kostar 85 þús. kr, og
auka ljósamagnið á Stórhöfða sem
kostar 40 þús kr. Þegar öll fjár-
veiting til vitabygginga fyrir allt
laridið, er áætluð ein 76 þús. kr.
Ekki beit það á Pái. Nei! sei,
sei', nei ! Hann var svo sem ekki
á inóti blessuðu ljósinu. En mið-
unarvitinn varð að ganga á und-
an meinti hann.
Homum var og bent á það, að
allir bátar og skip hefðu gagn af
góðum ljósvita, en þeir einir
hefðu gagn af miðunarvita, er til-
svarándi tæki hefðu um borð, en
þau hefðu nær engir hór eða jafn-
vel alls enginn.
Það var sannað á fundinum að
Páll hefði með tillögu sinni stefnt
að því að eyðiieggja það að hin
tillagan um aukið Ijósmagn, yrði
samþykt.
Ennfremur var sannað að hann
hefði barist' fyrir því að fá mið-
unarvita settan á annan stað en
skípstjóra- og sjómanuafólögin fyr-
ir sunnan hefðu óskað. Til hvers?
Því svaraði Páil aldrei beiniínis
en helst var að heyra, að hann
hefði verið í einhverskonar kapp-
leik við Sigurjón Olafsson um
þetta, og náttúiJega sigraði Páll.
Hvað vaiðaði þingio svo tim
álit allra skipstjóranna fyrst Páll
vildi. hitt ?
Formenn hér hlustuðu þegjandi
á hinar diýgindalegu ræður Páls
um það hvbisu hann hefði skák-
að Sigurjóni flokksbróður sinum.
Þeim hefir liklega verið nokk-
uð sama um hvor þeirra væri
hlutskarpari í togstreytunni, um
vita&taðinn, enda er óvíst enn
hvar vitinn sá verður settur, og
getur eins fai ið svo að Reykjanes-
ið fái vitann.
Hitt skildu formennirnir að okk-
ur hér er hentast að fá aukið
Jjósmagn íi vitann á stórhöfða.
Það er og var þeirra áhugamál.
Páll ságðist vera með þvi þ. e.
a. s. seinna. Hann lofaði Hka að
vera með þvi á þinginu og skríf-
aði undir nefndarálit um það, en
heltist úr Jestinni þegar greidd
voru atkvæði.
Var á móti brevtingartillögu
um að fá Ijósið bætt nú á þessu
ári, og þegar það gekk samt fiam,
hélt hann að sér höndum og
horfði í ganpnir ser, þegar sjálf
tillagan var afgreidd og samþykt
með natnakalli. Þessu hafði Páll
gleymt að síma heim á undan
sér. Ekki leiðinlegur stuðningur
það hjá PáJi. —
Pormannafundurinn skoraði að
lokum á ríkisstjórnina að auka
Jjósmagn vitans eins og farið var
fram á í þingsáJyktunartillögunni.
.3
Skuldaskilasjóður
útgerðarmanua.
Niðurlag.
Við ákváðum því að taka
a okkui þessa skyldu ráð-
herrans, ef með þyrfti. Lögðum
við það mál þegar fyrir Sjálfstæðis-
fiokkinn. Var það samþykkt allra
þingmanna Sjálfstæðisflokksins að
veita st]örninni stuðning til að af-
greiða tekjuhallalaus fjárlög, þött
útflutningsgjaldið felli til skulda-
skilasjóðs, og bera sjálfir fram
tekjuöflunarfrv. ef til þyrfti.
Þetta tilkynti formaður Sjálf-
stæðisflokksins þegar við 1. um-
ræðu málsins.
En Sjálfstæðisflokkurinn áskildi
að sjálfsogðu tvent: 1. að stjórnin -
veitti frv. fyjgi sitt, og 2., að áður
væri ^éð, að þau tekiuöflunarfrum-
vörp, sem fram veeni komin og
samþykt y>ðu, nægðu ekki til
þess að - jafna tegjuhalla fjárlag-
anna.
Þotta sanna'' það, að flutnings-
menu frumvarpsins hafa ekki að
eins gjört skyldu sina í þessu efní,
heldui hafa þeir boðist til að bæta
fyrir vanrækslu ríkisstjórnarinnar,
ef þá væii heldur von um að hún
veitti málinu stuðning.
Ég vil þessu næst hnekkja
nokkrum beinum og óbeinum ó-
sannindum í nefndaráliti meiri
hlutans.
í nefndarálitinu er lögð. mikil
áhersla á það, að mál þetta sé
illa undirbúið. Segir þar m. a. að
flutningsmenn viJji að skuldaskil-
um útgtrðarmanna „veiði flaustr-
að af litt undirbúnum*.
Prumvarpið er samið af milli-
þinganefnd, að undangenginni víð-
tækii rannsóku á hag og aðstæð-
um útgerðarinnar, og með hlið
sjón af aðgerðum annara fiskveiða
þjóða Noiðurálfunnar. Stuðst hefir
verið við kieppnlögg]öf land búnað-
arins, og hagnýtt eftir föngum
reynsla sú, sem kreppulánastjóm
landbúnaðaiins hefir fengið í starfi
sínu. Frumvarpið hefir fengið
athugun og gagnrýni lögfræðinga,
áður en frá því var gengið, og yfir
höfuð hafa verið höfb við ráð
vitrustu og reyndustu manna í
þessum efnum. Auk þess hefir
ríkisstjórnin haft frv. til athugun-
ar svo' vikum skifti, og eflaust
hagnýtt þá krafta, sem hún á ráð
á, í þarfir þessa máls. Að sönnu
er hér um stórmál að ræða, en
ég ætla líka að það hafi .fengið
meiri og betri undirbúning, en
venjulegt er um þingmál, þótt
stóimál séu kölluð.
í áliti meirihlutans segir, að
við þm. Vestmannaeyja höfum svo
að segja slitið málið út úr hönum
stjórnarflokkanna, og tekið það
óebliega fljótt til flutnings, því til-
gangur okkar hafi frá öndverðu
verið sá, að gera það að sérstöku
flokksmáli Sjálfstæðisflokksins. Höf-
um við verið svo ákafir að koma
í veg fyiir meðflutning stjórnar-
flokkannn Bað ekki var hikað við
að bvióta allar þingvenjur, til þess
að ná þ'ví marki". „Er slík að-
ferð líkleg einsdæmi í þingsög-
unni".
Hór eru borin fram svo frek
ósanningi af meirihlutanum, að
ég hlýt að mótmæla þeim alveg
sévstaklega.
Milliþinganeíndin fór fram á
það strax í Jok ágústmánaðar í
sumar, að ríkisstjórnin yiði flytj-
andi þessa máls í þinginu. Um
miðjan septenber fengu bæðí at-
vinnumálaráðherra og fjármálaráð-
herra frumrit frumvarpsins. 10.
október fengu ráðherrarnir frum-
varpið með greinargerð, og er í
þá greinargerð tekinn útdiátfur af
árangri rannsókna milliþinganefnd-
arinnar. Atvinnumálaráðherra hafði
síðan málið hjá sér í 17 daga, og
á þeím tíma fórum við þai. Vestm.
eyja margoft fram á það, að hann
mælti með flutningí þess við sína
menn í sjávarútvegsn. Eftir það
ab ráð. skilaði málinu til sjávar-
útv, n. liðu enn 5 dagar, þar til
við flutningsmenn bárum það fram,
en alls voru þá liðnar af þingtíma
4Va vika.
Af þessu sést að ummælin í
áliti meirihl. sjávarútv.n. eru
geipileg ósannindi, því að líklega
eru þess mjög fá dæmi, að jafn
lengi og fast hafi verið gengið
eftir mönnum að veita máli
stuðning, eins og við þingm.
Vestmannaeyja gengum efti stjórn-
inni, og síðan stuðningsraönnum