Víðir - 23.03.1935, Blaðsíða 2

V !Ð í fc
* -li.iifi-ii.iii iffl
IZlMf
Kemur út einu Rinni í viku.
Ritatjón:
MAGNÚS JÓNSSON
Afgreiðslumaður:
JÓN MAGNÚSSON
Sólvangi.
Sími 58. Pósthólf 4.
óptýði eða álitislmekkis. Að þv
búnu var sárið aftur iagt saman
og flskurirm lagður í helming,
eins og það var kallað.
Væri nú þurkur, svo að hann
þornaði á roðið var honu snúið á
hina hliðina næsta morgun, og
hann einnig látinn þorna á hana,
að þvi búnu var svo fiskurinn
breiddur upp, opnaður og látinn
liggja opinn. Ef hann þornaði ekki
svo vel að fært þætti að leggia
hann á gai ða, þá var einum fiski
hvolft yfir annar, þannig að ^árin
snéru saman, og þannig var hann
lárinn blða næsta þurks.
Regar flskurinn var búinn að
að {orna það, sem kallað var að
skelja, var hann lagður a garða
sem lengi voru af grjöti gerðir
eða hrlsi, og jafnvel stundum
bara fiskböfuð, eftir að búið var
kljúfa þau upp, og svo flskhrygg-
ir. En uppá síðkastið var farið
að nota vírhesjur, og þðtti gefast
vel. Þær voru þannig gerðar, að
tiéhælar voru reknir niður í jöið-
ina með þverspítu á efri enda,
sem næst J8 þumlunga langri. Á
þverspitu þessa voru svo lagðir 3
strengir af sléttum járnvír með
jöfnu bili á milli, en sá sem lá í
miðjunni var hafður aðeins hærri.
Á þessa garða eða hesjur var svo
fiskurinn lagður, og roðið vissi
upp þegar ekki var þui kur, og þar
var hann látinn vera, þar til hann
var orðinn það þurr, að óhætt
væri talið að leggja hann í hlaða,
og mun hanri þá hafa verið svona
kvait þurr, eða máské veJ það.
Var þá talið að hann væri kom-
inn undan skemdum, og úr því
var hann ekki bretddur nema í
góðum þurki, en hann hélt áfram
að þorna í hlaða, og það jafnvel
þó varla væri þuit veður, því
hlaðiun blés í gegn, en hafa þurfti
yfir hlaðanum verjur svo ekki gæti
runnið vatn ofaní hann.
Hlaðinn var hafður þunnur, ekki
nema fisklengd á þykt, til þess að
sem best næði að blása í gegn-
um hann. Varast verður að fisk-
urinn frjósi opinn, á meðan hann
er blautur.
Þannig verkaður harðflskur var
til skamms tima allálitleg versl-
unarvara, og er víst ekki meira
en 40 ár síðan skippund af góð-
um harðfiski seldist fyrir á þriðja
hundrað krónu’-. Ekki man ég
hvað marga fiska þuifti til að
gjöra skippund, en þó minnir mig
að það muni hafa verið um 150.
Mér finst . nú liklegt áð einhverjir
séu enn á lifi úti í löndum, sem
muna eftir að þeim eða þeirra
þjóð þótt þannig verkaður íslensk-
ur fi3kur mjóg góð neysluvara, og
mundu þar af leiðandi fljótt kom-
ast á að kaupa hann og borða, el
við hefðum hann á boðstólum.
Einnig tel ég liklegt að selja
mætti þannig verkaðan fisk mal-
aðan, en kenna þyrfti mönnum
að nota hann þannig, t. d. mala
hann eins og fiskbein, pakka svo
mjölið í álitlegar umbúðir í stærri
og smærri pakka, og ég trúi ekki
öðru, ef laglega er að farið en það
gæti von bráðar orðið mjög eftir-
spurð neysluvara.-
Ég hef sjalfur borðað þannig
gert fiskimjöl og tel það hiklaust
einn þann besta fiskirétt er ég
hefi smakkað.
Ég gleymdi að geta þess, að
vírhesjur eða garðar, sem harð-
fiskur var þurkaður á, mun hafa
verið sem næst 12 þumlunga frá
jö.ð.
Margt. fleira mætti um þetta
segja, en ég hefi í bili nauman
tíma, en vona að þeir, sem betur
vita vilji vera svo’ góðir að skrifa
um það til þess, ef verða mætti,
að það gæti orðið til leiðbeiningar
þegar til harðfiskverkunar kemur.
Of geyst farid.
Aðfaranótt miðvikudagsins s. 1.,
þegar bátar hér voru að fara af
stað í róður, á venjulegum tíma,
— timinn er nú kl. eitt, þá vildi
svo til að, að minsta kost.i 5
bátar brotnuðu meira eða minna
af árekstrum. Sum brotin eru svo
alvarleg, að þau geta ekki hafa
orðið, nema um einhverskonar
káppsiglingu hafi verið að ræða.
Það ættu þó allir formenn að
vita, að full ferð, eða hröð sigling
innan hafnar, er óleyflleg sam-
kvæmt. hinum almennu siglinga-
reglum. Og að þvt sleptu er það
skammarlegt, blátt áfram sjó-
mensku skortur, að geta ekki
komist skammlaust út úr höfninni,
í sæmilega góðu veðri.
Vonandi kemur slíkt aldrei
framar fyrir.
Veðráttan
nú og áður.
Siðan 1918 hefir það skeð héi
í Vestmannaeyjum tvisvar til
þrisvar á vetri að hrislað hafi
glugga af frosti, eða frostrósir
sést á glugga. — Að tala um
veðrið á þennan hátt, er gamalt
sveitamál. — í vetur hefir verið
nokkuð kaldara hér, þó að frostið
hafi sjaldan getað talist mikið.
Til samanburðar verður hér
birtur kafli um veðráttuna, úr
Ballarárannál, sem skrifað hefir
Pétur Einarssun lögréttumaður,
sem talinn var á sinni tíð liinn
merkasti maður.
I annál hanns stendur; „Anno
1602. Það haust voru héluföll og
frost fram að Magnúsmessu. Þá
kom á fjúk og jarðbönn, með
hallæri og harðindum, svo þá var
bvo harður vetur um alt landið,
að enginn kann af slíkum að segja
né séð af skrifað, síðan íaland
bygðist. Kolfellir um alt landið,
svo að margir mistu allt, hvað
þeir áttu. Hestar stóðu dauðir af
frosti á Reykjanesi. Þá var enginn
gróður á jónsmessu um vorið
(Sá vetur er almennilega kallaður
Vinnumidlunar-
skrifsofa.
Þá vildi kratinn Guðm. Sigurfis-
son setja hér upp vinnumiðlunar-
skrifstofu og verja til þess kr.
1800 úr bæjarsjóði á móti tillagi
úr ríkissjóði.
Þetta mál er þannig til orðið
að bæiarstjórnin í Reykjavik setti
á stofn síðastliðið sumar ráðning-
arakrifstofu. Staðhætt.ir eru þar
þannig að œtla mætti að nauð-
syn væri á þessari skrifstofu, vegna
þess að bærinn ec mannmargur (35
þúsund manns), svo og hvað bærinn
tekur yfir stórt svæði eða með
öðrum orðum sunnan frá Skerja-
>flrði og alla leið inní Sogamýrar.
Svo að fólk hér geti geit sér sem
Ijóaasta grein fyrir því, hvað
Reykjavíkui bær nær yfir stórt
svæði, þá mun bygðin álíka víð-
áttumikil og allar Yestmannaeyj-
ar. í Reykjavík er miklu minni
kunnugleiki á milli einstakling-
anna hvað ástæður og efni snert-
ir, en hér í Vestmannaeyjum má
segja að hver þekki annan og bó
högum hans nákunnugur.
Reykjavik setti því á stofn
skrifstofu til að hafa vakandi auga
með þeim sem stunduðu lausa-
vinnu. Verkefni hennar var því
að dreifa og skifta eftir atvikum
og ástæðum vinnunni, sem jafn-
a8t og rétrast, miðað við þörf og
vinnuhæfileika hinna ýmsu at-
vinnul&usu manna.
Svo og að koma i veg fyrir
óþarfa rölt einstaklinganna f at-
vinnuleít, þegar vegalengdirnar á
milli heimila og vinnustöðvanna
eru orðnar svo miklar.
EinB og allir munu viðurkenna
gamli harði vetui) — annais oft-
ast nefndur Lurkur. Þá formyrkv-
aðist sól og tungi um haustið
fyrir. í sjövikna fardögum var
genginn ís úr Steingrímsftrði og á
Vatnsnss. Á Hjallasandi var sjald-
an eða aldrei á sjó komið um
vetuiinn. Fram á mið var lagnað-
arís. Nær graslaust um sumarið
Lögðust i eyði yfrið mikil jarða-
góss um alt landið. — fá var ég
(það er annálsritarinn) 5 vetra.
Um slíkt ár finnast engir annálar
sifian landið var kristnað, að svo
hart verið hafi. í fardögum var
sjóís" riðinn frá Kambsnesi ab
Skoruvík í Hvammsfirði“.
Þeir, sem þetta lesa geta sér
til dægrastyttinga borið saman
viðmót veðiáttunnar við fólkið,
áður og nú.
þá eru hér alt aðrir staðhættir,
fyrst er hver öðrum kunnugur og
svo ekki nema steinsnar á milli
heimilanna og atvinnstöðvanna.
Á alþingi í haust gátu kratarn-
ir ekki unað við þessa ráðstöfun
meirihluta bæjaistjórnar Reykja-
víkur, heldur frömdu hreint og
beint lýðræðisbrot, og sönnuðu
öllum, sem nokkra vitglóru hafa
að alt þeirra Jýðskium er ekkert
annað en hjal og marklaust skvald-
ur, og ekki til í fiamkvæmdum
þeirra, þegar á reynir. Þeir eru
hinir ósveigjanlegustu valdhafai, og
beita valdi sínu miskunarlaust,
hvort sem meirihluta líkar betnr
eða ver, i hinum einstöku hóruð-
um. Enda sannaði Páll krata-
postuli þetta sérstaklega vel á
bæjarstjömaifundi hér á dögun-
um, nann lýsti sem sé alveg ó-
feilínn yfir Því, að hann hikaði
ekki við að greiða atkvæði á al-
þingi á móti hagsmunum Vest-
mannaeyjabæjar, ef krataflokkur-
urinn á alþingi skipaði sér það.
Þetta kalla ég „litlabarnið þ»ga“.
En Páll athugaði vist ekki að það
er eitt af svívirðilegustu brotum
stjórnarskrárinnar, að seija atkvæði
sitt og láta skipa sér fyrir um
atkvæðagreiðslu. Þetta og þessu
líkt er f reyndinni lýðrœði þeirra
manna, sem hrópa hæst um lýfi-
ræfii.
Ég býst við afi krötum, þar sem
þeir eru í meirihluta í bæjarstjórn-
um bæjarfélaga, flnnist ekki nema
mjög sanngjaint, afi þeir ráfii af-
greiðslu bæjarmálanna í hérafii,
sem er og ekki nema sanngjarnt.
En krötum þótti ótækt afi meiri-
hluti bæjarstjórnarinnar í Reykja-
vík, sem er sjálfstæðismenn, fengju
að ráða bæjarmálum sínum þar.
Þeir gripu því til að semja hrein
og bein ofbeldislög, þess efilis, aft
Frá bæjarstjiundinum 28. febr,
Eftir Guðl. Br. Jónsson.