Víðir - 30.03.1935, Blaðsíða 1

YI. árg.
Vestmannaeyjum, 30. mars 1935
49. tbl.
Búumst Hl
varnar.
Margar sögur ganga nú hér um
bæinn, sumar ef til vill ekki rétt-
av, en flestar sanngjarnar, vegha
fiskaölunnar hér.
Það er ekki iangt síðan að vel
þektum manni hér var af hinni
nýju fisksölunefnd neitað um það,
að seija fyrir ákveðið auraverð
pr. kg., en síðar leyft öðium fyrir
mun minna verð. Þetta eitt ei í
sjálfu sér' stjórnarvöldunum ófyrir
gefanlegt. En þó er annab, sem
stjórnarvöldunum má flinna enn
meira til foráttu, og það er hinn
hái skattur, sem lagður er á út-
gerðina, og kaliaðúr er ýmist
verðjöfnunargjald, eða markaðs-
leitarsjöður.
Eins og áður hefir verið minst
á hér í blaðinu, er skattúr þessi
svo hár, að næstum ómögulegt er
að eyða honum í markaðsleit. því
hann mun nema um' tveim miljón-
um króna. á ári.
það er sögn kimnugr.a manna,
að riú þeg'ar muni því eytt, sem:
inn er komið í þennan sjóð, án
þess að eytt hafi verið svo nokkru
nemi til markaðsleitar.
Það væri annars ekki öfróðlegt
að heyra frá meiri hluta þings og
Btjórnar, hvernig halda á ríkisbú-
skapnum uppi, ef sterkari atvinnu
vegurinn, sjávarútvegurinn er svo
þrautpíndur, að hann skal borga,
fyrst 7—8% v»xti af lánum til
utgerðarinnar og síðar 6% afsölu
salfiskjar og kr. 5,00 af hveiju
skpp. þurfiskiar, í einhvern hug-
myndasjóð, sem auðvitað aldrei
verður til, á aunan hátt en þann,
að notað verður féð í einhver
pólitísk sníkjudýr, sem hvorki
, verða lándi eða þjóð til nytja,
að minsta kosti ekki meðan nú-
verandi stjörnarvöld ráða, hvað
sem siðar kann að verða.'
Samtök átvegsmanna ættu að
verða rikisstjórninni áminning til
þesa að haga sér litið eitt betur.
Það er vitanlegt, að eins og
sakir standa nú, þá ráða alþýðu-
flokksmenn öllu 1 Þinginu. Þar
ganga þeir fram' í fanseabuningi,
með tekjuhæstu menn landsins í
fararbroddi, menn, sein keppast
Við að telja fólkinu út um landið
trú um, að þeir séu aitafaðvinna
fyrir það, en auðvitað eru þeir
altaf að vinna aðeins fyrir sjálfa
sig. Þeir hafa höað fólkinu saman
og á þanu hátt myndað stórvnldi
hér á lahúi, stórveldi, sem finst
að það geti öllu ráðið, og ræður
alt of miklu.
Ef að allir útvegsmenn tækju
sig nú saman — og það ættu þeir
að gera — þá yrðu þeir ekki síð-
ur sterkir,- og gætu vel mætt
Héðni & Co. á hösluðum velli,
áður en þeim félögum tekst að
að jafna við jörðu efnahag fólksins
og framtak alt.
Skyldi það ekki vera sæmilega
ráðið, að mynda eitt voldugt út-
vegsmannafélag um alt landið ?
Mundu ekki hinir taumliðugu
stjórnardindlar hafa bægara um
sig á eftir ?
Harðfisk-
verkun
Um harðfiskverkun skrifar Jón
Sverrisson yfiifiskimatsmaður, i
siðasta tbi. þessa blaðs.
Fari svo að áhugi Íslendinga
..vakni til þess, að taka aftur upp
hina gömlu verkunaraðferð, að
herða þorskinn til útflutnings, þá
er nauðsynlegt að þeir fáu, sem
enn muna þá verkunaraðferð pg
kunna hana, gefl þeim áhuga-
8ömu mönnum, sem vilja geratil-
raun með hana, góð ráð og bend-
ingar.
Sa, sem þetta ritar, kyntist
nokkuð harðfiskverkuu við Faxa-
flóa (á Vatnleysuströndinni), fyrir
rúmum 30 áium, eða síðast þeg-
ar hann var verkaður þar til út-
flutnings. Kemur iýsing J. S. á
vsikunaraðferðinni rnjög hsim við
þá aðfeið, sem þar var notuð.
Hvers vegna svo skyndilega var
hætt að herða fisk til útflutnings,
er ekki gott að segja, en senni-
lega hefbi markaður eins haldist
fyrir íslenskan flsk og norskan.
Ef til vill heflr nýjum mönn-
um þótt það ganga hraðara að
moka í hann saiti, en athugándi
ekki það, að það kostaði aðra
vertið, sumarvertíðina, að þurka
hann.
Verð á harðflski mun hafa ver-
ið hær tvö hundiuð krónur skpp^
siðustu árin, og því mun betra en
á söituðum fiski, því ekki mun
hafa farið meira en ca. helmingi
fleiri flskar af hertum flski í
skpp. en söltuðum. Það var mál
manna, miðað við ára reynslu,
að heítur þorskur, netaþorskur,
væri að meðaltali 1 kg. a8 þyngd,
— færi að meðaltali 160 þorskar
í skippundið. Verð á 1. fl. þur-
fiski heflr þá naumast verið meira
en um sjötíu krónur eða kannske
vel það.
Fráleitt myndu Norðmenfa herða
eins mikið af flskframleiðslu sinni
og þeir árlega geia, ef að þeir
teldu sér iþað skaða. Og senni-
legast er að þeir yrðu í vandiæð-
um með að flnna markað fyrir
hinn mikla flskafla sinn, Væri
hann allúr veikaður á sama hátt.
Það er sagt, að áhugasamur út-
gerðarmaður í Hafnarfiiði, Loftur
að nafni, geri nú tilraun með að
herða fisk i alisfórum stil. Senni-
lega hefii hann litið eitthvað 'í
kringum sig eftir markaði, áður
en hann byrjaði á þvi.
Vönandi hepnast sú tilraun vel
því yitánlega ér það ofiaun fyrir
útgerðina, að liggja árlangt með
stóran hluta fcarrleiðslunnar óseld-
an, eins og nú hefir raun áoiðið.
Hvort oisökin er vanmáttur hinn-
ar nýju fiskimálanefndar, eða eitt-
hvað annað, skiftir ekki máli.
Atvinna
handa, ollnm.
Nú um hábjargræbístímann þeg-
ar allir eru önnum kafnir við
flskvinnu viiðist ekki vera ástæða
til þess, að tala um atvinnuleysi.
En það er nú svo komib samt,
að afkoma almennings hér i bæ
er orðin altof bágborin.
Undanfarin ár hafa bovið n'ra
afkomu verkamanna í skauti sínu.
Pað heflr verið bent á orsakirn-
ar til þessa. Fyrst er það krepp-
an, segja menn. Kreppan hefir
ollið verðfalli Mfurðanna. Síhækk-
andi skattar hafa dunið yflr. Vas-
ar vinnuveitenda hafa verið tæmd-
ir. Og yflr öllu gín svo galtóm-
ur rikissjöður umsetinn af illa
vöndum rauðum hundum, sem
sitja um hvert bein sem falla
kann. Það eru skepnurnar, sem
telja sig verndara hinna vinnandi
stétta, og kýla vömb sin» í skjóli
skilningssljbrra fylgismanna, sem
ennþá hafa eigi séð refinn undir
sauðagærunni.
Nú er það almannarómur að
ríkið sé við það að verða gjald-
þrota. Það er ávöxturinn afstjóin
Krata og Hrifluliðsins frá 1927.
Árib 1930 þegar Krata og
Hrifluvaldið hafði náð hátindi sinn-
ar verstugjörba var af þeim lagb-
ur hornsteinninn ab því atvinnu-
leysi, sem hefir átt sér stað
bæbi hér og annarsstaðar. Þetta
var herferðin gegn atvinnurek-
endum.
Með taumlausu hatri ofsóttu
þeir atvinnurekendurna, bæði með
sköttum og aDskonar plágum
reyndu þeir að koma öllu atvinnu-
lífi í kalda kol. Þessi verk eru
mín bestu, segir „stjórn hinna
vinnai di stótta".
í sa:nbandi við þetta má benda
á hið áþreifanlega dæmi sem
'gjörðist. hér í Eyjum. Þegar sá
maður var settur um, sem lang-
mesta atvinnu hafði veitt hér bæði
fyr og síbar.. Gisli J. Johnsen var
búinn ab staría hér allan sinn.
aldur og búinn ab lyfta Grettistök-
um á svibi átvinnulífsins. Fjöldi
manna var hér í bœ, sem atti
a'fkomu sina undir þessum at-
vinnurekstri.
Állur þessi mikli f.iöldi varb at-
vinnulaus mestan hluta ársins
eftir ab ©isii hætti og þab hefir
enginn komið í staðinn, sem hef-
ir bætt það upp.
Það hlakkaði görnin í mörgum
illgjörnum manni þegar G. J. J.
var feldur, en mikið má það vera
ef einhver ú.r lauðahernum hefir
ekki fengið að kenna á þvi, að
öll sú atvinna er hann veitti hvarf
ur sögunni.
Sannleikurinn er sá, að eitthvert
mesta níðingsverkib, sem framið
hefir verib á þessu bygbarlagi, var
það að stöðva atvinnurekstur G.
J. J. fyrir utan það, hvflíkt fólsku
verk það var gagnvart G. J. J.
sjálfum.
Nei, góðir hálsar! og fylgismenn
rauðufylkingarinnar. Hfitlumenska
og niðuirif Kratanna fæðir aldrei
alsnœgtir yður til handa.
Þeir, sem sett hafa fótinn fyrir
viðgang einstaklingsframtaksins eru
hungurmotbingjar atvinuuleysingj-