Víðir - 02.01.1943, Side 1

LifnaðarhæUir Eyjabúa
frá heilsufræðilegu sjónartnidi.
Eríndí flutt á ftindí Sfálfstæðísféíag-
anna af Eínari Guttormssyní lækní.
Góðir tilheyrendur! Ég hefi lát- | ótt hraunið, þar sem hér er ekk-
ið tilleiðast fyrir beiðni og eftir ert grunnvatn heldur sjór undir.
Kjötverðið.
Fyrir skömmu barst blaðinu fyr
irspurn frá einum lesanda þess.
þar segir mcðal annars:
"Mig langar til að biðja yöur,
að gefa mér, og þá um leið fleiri
íesendum blaðsinS, nokkrar upp
lýsingar varðandi kjötsölu lands-
manna til erlendra manna, eða sem
sé það, hvort sá orðrótnur, setn
hér gengur manna á meðal, geti
vcrið sannur, að verð á því kjöti
muni vera um 2 kr. pr. kg. Og
ef svo væri, hversvegna að blað
yðar ekki léti þetta landráðamál
til sín taka, þar sem það er svo að
segja á hvers manns vörum hví-
lík regin svik þetta séu við lands-
menn, gjörð af forráðamönnum
þjóðarinnar.
Ég heyrði á tal tveggja manna,
er voru að ræða þessi mál og
skildist á þeim að *of væri skylt
skcggið hökunni til þess að blað
eins *og Víðir ræddi þessi mál.
Ég tel inig alls ekki geta verið
áiiægðan með að Sjálfstæðisflokkn-
um sé einum um þetta kennt ., ,
Oska ég þess að þór í blaði yðar
vilduð minnast á þetta jmál. .
þannig farast bréfritaranum orð
og í tilefni af þessu hefir blaðið
snúið sér til formanns kjötverðlags
nefndar hr. Ingólfs Jónssonar og
fengið eftirfarandi upplýsingar
staðfestar með símskeyti dags. 14.
fyrra mánaðar:
“Sá orðrónuir, sem þér spyrjið
um, viðvíkjandi verðlagi á kjöti
til setuliðsins, er uppspuni og
hefir ekki við neitt að styðjast.
Setuliðið kaupir kjötið sama
verði og landsmenn.
Ingólfur Jónsson
Kjötverðlagsnefndin."
það er valt að treysta orðrómi
einum og byggja dóma sína á
mönnum eða flokkum á þeim for-
senduni. Misskilningur sá, er vald-
ur er að þessum orðrómi og sem
bréfritarinn telur vera á hvers
manns vörum, leiðréttist því hér
með og þá um leið þær get-
sakir í garð Sjálfstæðisflokksins,
scm fyrnefndur bréfritari telur sig
liafa orðið áheyranda að.
uppástungu formanns þessá félags
að tala líéþ í kvöld um þetta efni,
scin þó er svo viðamikið, að
nægja mundi í heila bók fyrir
þann, er full skil kynni á því:
cn það mun enginn mér vitanlega
eun sem komið er, enda væri það
æi'ið rannsóknarefni í heilan
mannsaldur eða meir. En á liinn
bóginn héldi sá, er full skil kýnni
á þcssu efni, á fjöreggi Eyjabúa
og annara þeirra, er við Iík skilyrði
ejga að búa.
Af þessu má nokkuð marka hve
mikið er færist í fang og er mér
það fullljóst, en á hinn bóginn er
efnið svo merkilegt og mikilvægt
að ég vildi gera tilraun til að fara
um það nokkrum orðum, þótt
margt verði háð getgátum og
inargt, sem erfitt mundi að sanna
þá er þó inest af því hugmyndir,
sein ég hefi íengið gegnum starf
rnitt og reynslu um rúinlega S ára
skeið í (þessu plássi.
Ég hefi skipt efniuu í 4 megin
kafla, setn þó verða hvergi nærri
aðskildir, en grípa hver inn í ann-
an. .
I. Véðráttau, álirif hennar á
jurtagróðúr og hejlsufar.
II. Vatnsskorturinn.
III. Atvinnuhættir.
!V. Matarhæíi.
Veðráttan er eins og kunnugt er
tnjög votviðra- og stormasöin lík
og á hafjjnú í kring, sjaldan heit
né mjög köld, eða veðrátla, scrn
venjulega er talin bjóða heim
gigtsjúkdómum, kvefi og öðrum
iungnakvillum t. d. astina og e.
t. v. húðsjúkdómum (exzema). Á
jörðina verkar þessi veðrátfa þann
ig, að erfitt er um alla ræktun
oft og tíðum, bæði matjurta og
jafnvel grass, en auk þess leysir
regnið upp létluppleysanlegustu
steinefnin (söltin) í mold.inni og
skolar þeim burtu eðá ofan í hol-
Afieiðingin verður svo sennilega
sú að jurtirnar verða of fátækar
af þcssum efnum og af því gæti
svo stafað kúadauðinn hér í Eyj-
um og mætti e. t. v. koma! t veg
fyrir hann með því að gefa blöndu
af þessum söltum (Calcium, ka'i-
urn, phosphor, magnesrum; natr-
ium o. fl.) a. m. k. í sambandi
við burö, og að öllum líkindum
gjörir beinamélið saina gagn en í
því eru þessi sölt í ríkum inæli.
þetta væri a. m. k. merkilegt ránn-
sóknarefni. .
Loks vcldur veðráttan því hér
að ungbörn eru hér minna úti
en skyldi, hið sama gildir og oft
um eldri börn og kvenfólk. Á hinn
bóginn cr vafa'aust nokkurt endur-
kast af geislum frá sjónum hér
enda heíir mér fundist að útvort-
is berklar batni hér betur eii víðu
annársstaðar.
II. Vatnið er rigningavatn og
mjög “mjúkt“ og hentugt til
þvotta. það innihcldur örlítið af
mafarsalíi (chlornatrium), en ann-
ars ehgin sölt, og óhreinindi af
þakinu og úr rennununr og sót
og snýkla úr loftinu, ryk og fugla-
drit. Mest óhreinindi stafa þó frá
húsþökuin *og rennum einkum eft-
ir þurka. Að sjálfsögðu er ólieppi-
legt að mála þökin, skaðleg efni
geta borist úr inálningunni í vatn-
ið (blý). Fyrstu 5—10 lítrarnir, scm
renna af þakínu 'í byrjun rigning-
ar eru afaróhreinir og niega lielst
ekki renna í geyminn, hafa verið
smíðuð áhöld til til þess að
láta fyrsfa rigningarvatnið fara
aðra Ieið (Roberís rain separator)
er þá liluti af niðurfallsrörinu eins-
konar hylki, :sem snýst til þegar
það fyilist af fyrsta óhreina, vatn-
inu, en eftir það rennur þáð beint
í brunninn. Ýmsir hafa rörin hreyf-
anlcg og taka þau af brunninuin
í þurki og láta aftúr á er rig'nir,
Ný bók.
Fyrir skömmu er komin út
ný bólc, er nefnist Nýjar leiðir.
Bókín er safn af fyrirlestrum
og ritgerðum eftir Jónas
Kristjáhsson lækni, er fjalla um
mataræði, heilaufar, heilsu-
vernd og margt eftirtektsr-
verðra nýunga á sviði læknis-
fræðinnar.
Bókin .er eflaust vel þess verð
að vera lesin á hverju heimili,
enda eru þar tekin til meðferð-
ar áhugamál sérhvers manns,
sem finnur til þeirrar persónu-
legu skyldu og ábyrgðar, sem
er því 8amfara, að vera hia
æðsta vera á meðal alls er.lifir
á þessari jörð.
Vegna vanþekkingar á sviði
lmknavíöinda, verður efni bók-
arinnar að sjálfsögðu ekki kruf-
ið hér nánar.
En ólíklegt er, að nokkur
verði vonsvikinn, sem kaupir
hana og les af gaumgæfni og
alúð.
Skoðanir höfundar eru skýrt
fram settar og tala fyrst og
fremst fyrir munn rdnns eðli-
lega og náttúrlega.
Hann telur að ef við Lrjót-
um lögmál hins upprunalega
eðlis, þá gerum við það á eig-
in ábyrgð og afleiðingar þess
eru bjúkdómar, lirörnun og dauði
fyrir aldur fram.
Ef skoðanir og rök höfundar
eru sannleikanum samkvæm,
sem engin skynsamleg ásttéða
virðist til að neita, þá gæti
boðskapur hennar vel verið fyr.
irboði þess, sem koma skal.
en heppilcgra væri að reyna þenna
vatnsskipli í staðinn. Brunnariiir
eru víða of litlir og þurfa góða
gæslu. Síuþrær hafa, að ég best
ycit, ekki gefist vel, líklfiga af
því, að þær eru ekki nógu stór-
ar og *of sjaldan hreinsaðar og
vilja því fyl'ast af skít og stíflast,
en 2—3 brunnar, þar sem vatnið
síast úr einum í annan, ætti að
vera sæmilegt ef þeir væru vel
hreinsaðir og vatnið tekLð úr þeim
Framhald á 2. síðu.