Víðir - 30.10.1943, Qupperneq 1

XIV.
19. tbl.
Vestmannaeyjum, 30. október 1943.
Vetur og sumar.
Fyrir yiku síðan, þann 23.
þ. m. gekk veturinn í garð og
heilsaði blíðlega með logni og
10 st. hita.
Það er aldagamall aiður á
fyrsta sumardegi, að kunningj-
ar takist í hendur og óski hvor
öðrum gleðilegs sumarB. En það
hefir ef til vill aldrei verið sið-
ur hér á landi, að menn væru
að flytja hvorir öðrum heilla-
óskir á fyrsta vetrardegi. Þa í
sem slíkar heillaóskir eru af
toörgum fluttar af hjartans ein-
lægni og í góðri trú á að þær
hafi nokkurt gildi, þá er það
næstum undarlegt að það skuli
ekki hafa orðið landlægur siður
hér að óska hvor öðrum góðs
vetrar eða gleðilegs vetrar.
Það er þó alkunna, að is-
lenski veturinn hefir margan
hart leikið. Hafa menn kannske
álitið vetur konung svo vold-
ugan og harðlyndan að einskis
góða veeri af honum að vænta?
Víst er það, að íslenski vet-
urinn hefir oft verið grimmur,
þó að aðeins elstu menn nú
muni grimd hans 1 fullum mæli,
t. d. veturinn 1881—‘82, þegar
hafísinn, nsá forni fjandi,“ um-
kringdi landið á þrjá vegu,
austan, vestan og norðan, og
snjógingi og frosthörkur eyddu
búfénaði landsmanna í stórum
stíl. Að þá hafi verið erfitt að
lifa á íslandi skyldi yngri kyn-
slóðin ekki efa, þó að varla
hafi hún vetur eéð og ekki séð
í líkingn við ósköp þau, er þá
lömuðu land og þjóð.
Þeir gerðu það ekki að
gamni sínu, bændurnir íslensku
þá, aumir með fullt hÚB af börn-
um, að taka saman pjönkur
sínur og flytja með skyldulið
sitt vestur um haf til Ameríku,
eftir að hafa mist framfærslu-
eignir sínar að miklu leyti. En
þeir voru dugandi menn, þó að
félausir eða félitlir yrðu, og
sennilega álitið vesturförina síð-
UBtu tilraun til að bjarga fjöl-
skyldu sinni frá aðsteðjandi
vesaldómi.
Við skulum vona að slíkur
hörmungavetur og fyr var
nefndur, komi aldrei aftur. Og
einnig skulum við vona, að
hinn nýbyrjaði vetur, sem heils-
aði svo vingjarnlega, að minsta
kosti hér um slóðir, verði okk-
ur góður.
—o—
Sumarið, sem nú er nýliðið,
sýndi sig í mismunandi gerfum
á okkar litla landi. Á Vestur-
Norður- og Austurlandi var
veðráttan harðskeytt, úrkomu-
söm og köld. Grasspretta var i
minna lagi og heynýting Blæm
í þessum laDdahlutum, einkum
þó á Norðurlandi og garð-
ávextir nær engir víða. Þegar
haustaði, eða um 20. september
kom harðviðri og fannfergi svo
mikið um fyrnefnda laudshluta,
að fé fenti I HúnavatnB- og
Skagafjarðarsýslum, og norðar-
Framhaid
„Það er mikið að við hittumst
aftur, Árni, hvar hefurðu eigin-
lega verið?u -- „Það er nú
saga að segja frá því, Bjarni
litli, ég var svolitið að dútla
fyrir sjálfan mig. Það hafði
einhver brotið rúðu í skúr-
skrifli, aem ég á, og dálítið
meira þurfti ég að lagfæra hann.
Það kostaði satt að segja fjög-
urra daga vinnu.“
— nÞú ert þá smiður, en
vinnur fyrir venjulegt verka-
mannakaup hjá öðrum, allskon-
ar vinnu.“
— er víst heldur mikið
sagt að kalla mig smið, en
lengi hefi ég verið álíka
klambrari og sumir, sem haldið
geta á hamri og 8ög og kall-
ast smiðir. Það sagði mér einn
smiðurinn, aB það myndi vera
allt að vikuverk að dytta að
skúrnum, og þeir eru sjaldan
búnir með verkið á undan á-
ætlun, eða fæstir þeirra. Áþessu
sérðu að ég hefi haft góðar
tekjur þessa fjóra daga. Ég lét
lega á Au8tfjörðum var einnig
snjókoma þá með 10—12 st.
frostí.
Sem betur fer var þetta áfelli
ekki langt, og mun veðurfarið
mikið hafa lagast.
Á Suðurlandi var sumarið
yfirleitt gott og ágætt í sumum
sveitum, en heyafli þó líklega
í minna lagi víða, af ýmsum
ástæðum. G-rasspretta sumsstað-
ar í minna lagi, fólksfæð
o. s. frv.
Hér í Vestmannaeyjum var
hið nýliðna sumar eitt hið veð-
urblíðasta, sem menn hér muna,
yfirleitt hægviðri og sólskins-
dagar i flesta lagi. Heyfengur
líkur því sem hann hefir áður
verið, en garðávextir í minna
lagi hjá flestum.
Margir líta því léttum huga
fram á veturinn og eru þegar
farnir að búa sig undir stóra
átakið, vetrarvertíðina.
mig hafa það að vinna í 10 klt.
á dag og er alveg; jafn góður
eftir.u
— „Það er líklega svo, að
margur gerir helst til lítið að
þvi að hjálpa sér sjálfur. Mér
hefir verið sagt að fjöldi
norskra verkamanna geri við
skó sína sjálfir og spari sér
þannig mikil útgjöld.u
— „Já, því ekki það. Þeir
eru viðburðasamir og líjdega
nýtnari en við. Það er sagt að
hverjum verði að list, sem hann
leikur, en sá, sem aldrei byrjar
á neinu, framkvæmir vitanlega
aldrei neitt. Við gætum áreið-
anlega sparað okkur talsverð
útgjöld með því, að hafa ein-
lægari vilja til þess að hjálpa
okkur sjálfir.“
— „Þetta er vist nokkuð rétt
hjá þér. En meðal annars, hef
irðu ekki iðulega hlustað á“
þingfréttirnar í haust. Eitthvað
hljóta þessir 52 Alþingismenn
að vinna, ég meina til gagns-
En þó ég heyri hina góðkunnu
Hjörvars rödd, þá fer hún inn
um ánnað eyrað og út um hitt,
án þess að ég finni nokkur
þingafrek þar eftir.u
— „Manstu ekki einu sinni
hið mikla kraftaverk þeirra,
að hamra í gegn á einum degi
gífurlega verðhækkun á áfengi
og tóbaki. í svipinn sáu þeir
ekki annað ráð vænlegra til að
halda niðri dýrtíðinni á papp-
lrnum. Já, bara á pappírnum,
því ekki mun það léttara fyrir
tóbaksnotendur að borga verð-
hækkun tóbaksins inn í einok-
unarverslun heldúr en láta jafn
háa upphæð beint til framleið-
enda þeirrar vöru, sem verð-
bæta skal. Nú er það ekki nema
tiltölulega lítill hluti fullvax-
inna karla og kvenna — að
minsta kosti í kaupstöðum og
kauptúnum landsins, sem ekki
notar tóbak. Það er aðeins sá
litli hiuti, sem nýtur góðs af
þessaai verðhækkun, og svo
þeir, sem aldrei kaupa vín. En
ólíklegt er að þeir séu van-
máttugri til að borga fullu verði
það, sem þeir þuifa að lifa á
en hinir. Annars er tóbakið á-
líka nauðBynjavara og kaffið.
Ilvort tveggja einskis virði
þeim, sem aldrei hafa vanist
því. Og þeir spenna bogann
hátt til að hitta þá, sem hafa
vanið sig á þessar nautnir.
Það væri stór heiður fyrir
okkur burðarkarlana, sem af
gáleysi höfum vanist á þennan
óþarfa, ef við gætum svolítið
haldið í hemilinn á hinni oft
aefndu dýrtíð, þegar hinir
hreinlífari sjá sér það ekki
fært.
Þegar útvarpið tilkynti þessa
verðhækkun heyrðist mér hjóma
frá svölum Alþingis; Notið sem
mest tóbak og brennivín svo
þjóðarbúið gangi ekki úr skorð-
um.
Það er ekki öll vitleysan
eins. Vettu sæll. Við sjáumst
kannske aftur.
Dánarfregn.
Nýlega er látinn Hér á Sjúkra-
húsinu Sæniundur Jónsson verka-
maður, rúmlega fertugur ad aldri.
Lætur dtir sig konu. og tvö börn.
Samtal Árna og Bjarna.