Víðir - 11.12.1943, Síða 1
XIV.
Vestmaniiaeyjum, 11. desember 1943.
22. tbl.
Mál, sem miklu varðar.
o'g þaðan aftur að skipshlið, þarf
það, sem Guðl. Gíslason sagði í
síðasta tbl. Víðis um meðferðina á
fiskinum, aðal útílutningsvöru okk
ar, voru iprð í tíma töfuð.
Engum, sem skilur hvaða gildi
vöruvönduu hefir á friðartímum,
getur blandast hugur um, að hér
þarf úr að bæta, ef fiskurinn á
að verða samkeppnisfær vara, þcg
ar neyðin hættir að kreppa að
kaupendunum. þá verður það vöru
vöndunin, sein miklu ræður um
verðið.
þetta mál þarf Útvegsbændafé-
lagið, í santráði við félög skip-
stjóra og sjómanna, að taka til
meðferðar og það sem fyrst. Öll-
unt þeim kemur það við og geta
ntiklu um það ráðið. Stjórnendur
fiskibátanna hafi eítirlitið frá því
fiskurinn er kominn að borði báts-
ins og jtangað til hann er afhentur
aðgerðarmönnum, en þá taki aðrir
við umsjóninni.
þegar línufiskur er tekinn inn
í bátinn er notaður til þess lítill
krókur, svonefndur goggur, En
þar veldur ntiklu liver á heldur.
Suinir menn eru gætnir og tekst
snildarlega að hitta hausinn. En
aðrir eru kærulausir eða klaufskir
og stfnga króknuin á lýáf í bolinn.
Sé þorskur sá, sem slíka stungu
fær, saltaður, verður hann nr. 2
hversu vef, sein með liann er far,
ið eltir fyrstu sutnguna. Blóðrák-
in verður aldrei afniáð.
það er því sjálfsagt að velja at-
liugula og laghenta mcnn til að
nota krókiun. [>að er lítill vandi
að ná óskemmdum fisiki inn» í bát
inn, þegar sjór er kyrr, þó að ó-
lægnum monnuin geti mistekist
það. Bir í úfnurn sjó þarf talsvert
niikla leikni til þess. þó er það
svo aö næstum ótrúlega sjaldan
skjátlast sunium að hitta réttan
stað, |). e hausinn.
—o—
þar sern sjómenn eiga þriðjung
aflans er líklegt að flcstir þeirra
vilji verja skcindum sína eigin
vöru. þaö viröist því hættulítið að
þeir noti >sting til að kasta fiski
UPF úr bát og upp f bíl, nteðan
hausinn ér á fiskinum. Sá cr mciri
en méðal klaufi, sem ekki hitlir
þorskhaus án þess að hugsa sig
lengi um. En sé einhver svo van-
gefinn, má hann ekki nota sting.
Eftir að fiskur er afhausaður, má
ekki stinga í hann. það cr bæði
skaði og skömm, að meðhöndla
hann þannig. Ef að stríðið ein-
hverntíma hættir, iná ekki sjást
stunga í ísuðum fiski á enskum
markaði. Verðfallið segir fljótt til
sín, það geta menn reitt sig á.
Að byggja hús á Básaskers-
bryggjunni, og gera þar að öllum
fiskinuin' í icjinu lagi, eins og G. G.
hugsar sér, finst mér vera hæþið
ráð til að bæta meðferð-na á fisk-
inum. það yrði að vera mikill
geimur liúsið það, sem hefði gólf-
flöt til að taka á móti 4—5 hundr
uð smálestuin af jrorski á einni
kvöldstundj, í góðu fiskiríi, án [>ess
að haugurinn yrði svo hár og
þungur að skeinnidir 'hlytust af.
Til þess að flytja fiskinn í hús
þann 3. þ. m. varð mikilvirk-
asti framkvæmdamaðurinn hér á
landi, Thor Jensen, áttræður.
þó að Thor Jensen sé fæddur í
Danmörku af dönsku foreldri þá
hefir hann lifað unglings og mann-
dómsárin sín hér á landi og rcynst
betri fslendiiigur en margur, sem
barnfæddur er hér, og mun reyn-
ast svo til æviloka.
Tlior Jensen liefir ekki alltaf bað
nð í rósum fjárhagslega. Félaus
kom hann tii islands 15 ára gam-
all — réðist hingað sem verslun-
armaður og hefir verið búsettur
hér síðan, eða í 65 ár. Ungur að
aldri byrjaði hann framkvæmdir
fyrir eigin reikning: verslun og
útgerð, og jafn sneitiuia reyndi
hanii landbúskapimi. Bóndimi var
svo ofarlega í honum, enda var
haim bóndasonur. þrátt fyrir
marga erfiðleika, sem steðjuðu að
honum fyrstu framkvæmdaári.i,
tókst honum að yfirstíga þá alla,
og mun um eitt skeið hafa verið
fjárríkasti bóndi landsins.
að láta fiskinh í bíla eða han.l-
vagna, hvar scm húsið stendur.
livort végurinn að húsinu og frá
því aftur að skipshlið er 20 metrar
eða 200 metrar hefir engin áhrif á
fiskinn. En það eru handtökin við
að láta fiskinn í flutningatækið og
skipið, sem miklu máli skipta.
Og vitanlega aðgerðin líka.
Nú fer vertíðin að nálgast, aðal-
uppskerutíini sjómanr.a og útvegs-
manna hér — fog| í raun og veru
allra Vestmannacyinga. Ættu nú
allir, sjómeun og útvegsmenn, að
strengja þess heit, að vanda vöru
sína betur en áður, livort sem afl-
inn verður mikill eða lítill.
það er ekki óhugsandi að Bret-
inn athugi hvort hann er látinn
gjalda þess að hann hefir vörunnar
þört. hvort varan er minna vönd
uð af því framboðin erti íá. Isfisk-
viðskiptum við Brelland þurfum
við að geta lialdið sem lengst
og í góðu' lagi, svo báðír megt
vel við una.
Thor Jensen varj brautryðjandi
togaraútgerðar liér á landi og kom
síðar fótunum undir hið volduga
útgerðarfyrirtæki, h.f. Kveldúlf, er
synir hans mi eiga og stjórna.
þegar Thor Jensen sneri sér
mcð fuliuin krafti aö landbúnaðin
um keypti hanu litla jörð í Mos-
fellssveit, Korpúlfsstaði, ásamt nær
liggjandi kotuni. þar gerði haun
víðáttunvikiI tún úr móum og mýr-
um og reysti kúabú þar, sein varð
hið langstærsta kúabú hér á landi.
þegar hann seldi Reykjavíkurbæ
bújörð síiia og áhöfn var hann á
okkar mælikvarða orðinn ríkur
maður. það verður ekki sagt aö
hann hafi grafið puud sitt í jörðu,
því fyr og siðar hefir liann gefið
stórfé til mennigarþarfa. Nú ný-
lega gaf hann t. d. 50 þús kr. til
Verslun,armannafé'ags Reykjavíkur
Hieimili 4 h. J. þarf ekki að neína
það er fyrir löngu landskunnugt
meðal hinna prýðilegustu, sém um
getur í Isögiinni. Frú Margrét kona
hans, snæfellska bóndadóttirin, hef
ir reynst sómi sinnar stéttar. Og
afkomendur þeirra hjóna eru í
frcmstu röð á menningarsviðinu.
— HelstU blöð landsins hafa
minnst Th. Jensen svo myndirlega
á þessum merku tíinamótumj í tævi
hans, að mér finst það vera að
bera í bakkafullan lækinn að draga
fram nema þessa öríáu punkta úr
lífi hans. En vegna persónulegra
rjg góðra kynna af hcnum og iieini
i'.i hans, þcgar ég ungíingur var
við sjóróðra á vegum ha:is á Akia-
nesi, gat ég ekki látið hjá líða að
minnast með fáum orðum þessa
ágæta nianns.
M. J.
Góð máislok.
Siðan Islandbanki var lagður
að velli, og Útvegebankinn
stofnaður á leiði hans, að
nokkru leyti með sparifó fá-
tækra sparifjáreigenda, hefir
Jóhann I* Jósefsson mörguni
sinnum reynt að fá Alþingí til
að létta hlut hinna mörgu og
félillu sparifjáreigenda. En ril-
laga J. Þ. J. um að bahkiim
eða rikis8jóður keypti þau
hlutabréf bankans, sem ' spari-
fjáreigendm þannig eignuðust,
og hafa veriö þeim gjörsamlega
verðlaus, hefir þing eftir þing
veiið lögð til iiliðar óa'greidd.
— En „iðnin vinnuralla inent.u
Nú nýlega hefir Alþingi
fallist á, að nkissjóður kaupi á
næsta ári áðurnefud hlutabréf
og greiði al' þeiiri 4°/n áisvexti.
Bréfin dragist út á 10 árum.
Þetta er fullkomiu lausn
niálsins. þvi i íki'sakuldabréf
þessi hljóta að vera selj .nleg
fyiir nafnverð, að nriunsta
kohi, þar sem yeðdeildárlnéfin
standa nú ofan við nafuverð.
Hér i Vestmaunaeyjum fengu
allrnargir félitlir aðoins vérð-
laus hlutabréf fyrir helming
sparifjár síns, þegar Útvegs-
bankinn var stofnaður. Það
mun því gleöj.i alla þá, hve
giftusanrlég iausn fékkst. á
þessu mali. Og raunu óefað
vera þinginanninum þakklátir
fyrir þrautseigjuna.
Thor Jensen áttræður.