Víðir - 09.03.1946, Blaðsíða 1

XVII.
Vestmannaeyjum, 9. marz 1946
5. tölublað
Magnús Jónsson
Fæddur 1. sept. 1875 að Geldingaá í Leirársveit.
Dáinn í Vestmannaeyjum 6. febrúar 1946.
Þann í.september 1945 birtist
grein í Morgunblaðinu eftir Ól-
af Hvanndal, rituð í tilefni aí
Jrví, að þann dag varð Magnús
Jónsson sjötugur.
í grein þessari er lítils háttar
getið um foreldra afmælisbarns-
ins og uppvöxt í Borgatfirðin-
um, og verður hér látið nægja
að vísa til þess.
Eins og títt var um flesta
sveitapilta á þeim árum, hefur
Magnús farið til sjóróðra
skömmu eftir ferminguna, og í
margar vertíðir róið á Vatns-
leysuströndinni, eins og fleiri
Borgfirðingar gerðu um þær
mundir. — Vatnsleysustrandar-
menn voru allt hamundir síð-
ustu aldamót hinir mestu sæ-
garpar, og man ég vel eftir sjó-
sókn þeirra úti í Garðsjó, þegar
ég á vertíðunum 1879 til 1881
réri í Garðinum.
Hefur mér og þótt bæði fróð-
legt og skemmtilegt að lesa það,
sem Kristleifur fræðimaður og
óðalsbóndi ;í Stórakroppi hefur
skrifað um sjósókn á Ströndinni
mn og eltir 1880.
Svo hefur Magnús, eftir því
sem Hvanndal segir, átt um
skeið heima á Ströndinni, því að
barnakennari var hann þar við
skólann í Landakoti veturinn
1901 til 1902, og organleikari við
Kálfatjarnarkirkju á sama tíma.
En vorið 1902 flutti hann tii
Seyðisfjarðar og gerðist þar brátt
með afbrigðum aflasæll og dug-
legur formaður. En þar var eng-
in sjósókn á vetrarvertíðum eða
alli í líkingu við aflann á Suð-
urlaúdi, og var Magnús þá kenn-
ari við barnaskólann á Seyðis-
firð’i fjóra fyrstu veturna sem
hann átti þar heima.
Sköinmu eftir kotnuna til Seyð
isfjarðar staðfesti Magnús ráð sitt
og kvongaðist ungri og efnilegri
stúlku, Hildi Ólafsdóttur Pét-
urssonar, og segir Hvanndal, að
Pétur, löðurfaðir hennar, hafi
verið bróðir Eiríks á Karlsskála,
hins ríka, er þekktur var um
land allt, að því er nrig minnir,
fyrir dugnað og auðsöfnun, og
einnig fyrir það, hve margar
dætur hann átti, er flestar voru
annálaðar fyrir fegurð. — Ein
þeirra giftist Paturson kongs-
Magnús Jónsson
bónda á Kirkjubæ í Færeyjum,
alkunnum manni á Norðurlönd-
utn. —
Auðséð et það, þegar litið er
yfir ævistarf þessa fjölhæfa og
gáfaða manns, að hann hefur
helzt kosið að gera sjósóknina að
aðal ævistarfi. — Maður sér, að
honttm hefur verið innanhandar
að gerast kennari við barnaskóla
og njóta við það erfiðislítillar og
áhættulausrar ævi. Hann gat jafn
framt því verið organleikari við
kirkju í nánd við skólann. Og
fleira lék í höndum honutn. —
Hann var, eftir því sem Hvantt-
dal segir, smiður á tré og járn.
Ennfremur sýndi það sig, þegar
ltahn jafnframt sjósókninni tók
að sér ritstjórn á blaðinu „Vtð-
ir“, eins og nánar verður getið
stðar i grein þessari.
I byrjun vetrarvertíðar 1909
eða 1910 kom Magnús hingað
og gerðist vélstjóri hjá Birni
Einnbogasyni, miklum afla-
manni, sem var með mb. „Nep-
túnus“.
Hjá honum var hann í 2 eða 3
vertíðir, en 1912 gerðist hann for
maður á mb. ,,Ásdísi“, eign verzl
unarinnar Edirtborg, sem Cop-
land & Berrie átti, og sem Gísli
]. Johnsen konsúll veitti for-
stöðu.
Með „Ásdísi“ var Magnús í
4 vertíðir, 1912 til 1915, og þótti
hann bæði í sjósókn og aflasæld
halda til jafns við þá mestu hér,
og vel þaö.
Ekki man ég þó eítir að hafa
séð Magnús á þessutn árum, og
er það nú reyndar heldur ótrú-
legt. Hann lagði aflann upp á
Edinborgarbryggjuna, en þang-
að átti ég ekki erindi, því að
bátar þeir, setn ég átti í, lögðu
aflann upp á Tangabryggjuna,
sem lá miklu innar í höfninni.
En um götur bæjarins ætla ég
að Magnús hafi lítt eða ekki
gcngið í nánd við Tangann, þó
að landlegur væru, eða í sölu-
búðir, ;í meðan hann var hér
einn síns liðs og átti ekki í út-
gerð.
Hitt er annað mál, að ég
heyrði Magnús oft nefndan sem
sjósóknara og framúrskarandi
aflamann, og njóta slíkir tnenn
jafnan álits samborgaranna, eins
og jieir líka eiga skilið.
Haustið 1915 flutti Magnús
Jónsson hingað alkominn með
konu og börn. og fengu jjau leigt
húsnæði í nýlega byggðu húsi,
er nefnt var „Túnsberg", en sem
nú er nr. 22 við Vesturveg hér
í bænum.
Satna haustið, eða í vertíðar-
byrjun tgití, keypti Magnús á-
samt öðrum nýjan mótorbát, er
hann nefndi „Gullfoss". En þeg-
ar frant í sótti, þótti sá bátur of
lítill, einkunt á netavertíðinni,
og var þá annar stærri keyptur
í staðinn, er þeir nefndu „Pipp“.
En það fór ekki ósvipað með
þennan bát og hinn, hann var
seldur, og keypti Magnús jjá enn
nýjan bát með öðrum mönnum,
er ekki höfðu áður verið með
honum. Þessi nýi mótorbátur var
nefndur „Herjólfur“, og var
Framhald á 2. síðu.
Bcejarfréttir
Messað í Landakirkju ó sunnu-
daginn kl. 2 e. h.
Samkoma í Betel ó sunnudag-
inn kl.‘4V2 e. h.
Samkomo í K.F.U.M og K. kl.
QV2 ó sunnudagskvöld.
Afli 7. marz: „Jökull" 100
þús. kr. „Týr" 90 þús. kr. „Erl-
ingur II" 82 þús. kr. „Dvergur"
82 þús. kr. „Óðinn" 73 jjús. kr.
„Gissur hvíti" 73 þús. krónur.
„Nanna" 72 þús. kr. „ísleifur"
71 þús. kr. „Hafalda" 69 þús kr.
„Emma" 68 þús. „Ver" 80 þús.
Skipstjóropróf. Fyrsta skip-
stjóraprófinu, sem fram hefur far
ið í nýja stýrimannaskólanum í
Reykjavik, er nýlega lokið. —
Prófi luku um 20 sjómenn, og
voru 4 þeirra héðan úr Eyjum:
Póll Jónasson, Þingholti, Jóhann
Pólsson, Heimagötu 20, Sigurjón
Hansson, Eyjarhólum og Guðni
Jóhannsson, Hósteinsvegi 28.
Kvöldskemmtun halda Sjólf-
stæðisfélögin í kvöld með fjöl-
breyttri dagskró, kaffidrykkju og
dansi.
Verkakoup hækkaði hér jafn-
hliða og í Reykjavík um síðustu
mónaðamót um 8% hjó lægst-
launaða verkafólki, og er nú
verkamannakaup: Dagvinna kr.
7.55, eftirvinna kr. 11.33, næt-
urvinna kr. 15.11. Verkakvenna-
kaup: Dagvinna kr. 5.39, eftir-
vinna kr. 8.08. næturvinna kr.
10.77.
Sóknarpresturinn, séra Halldór
Kolbeins, hefur skrifstofu í
Bjarma, og er til viðtals kl. 6 ó
þriðjudögum, og öðrum tímum
eftir samkomulagi.
Skipsstrand. Á sunnudaginn
var strandaði brezki togarinn
„Star of the East" fró Aberdeen,
218 smól., ó blindskeri suður í
Klauf. Tilraunir til að nó togar-
onum af skerinu mistókust, og
sökk hann snemma daginn eftir.
Togarinn var að varpa akkerum,
þegar hann strandaði, og ætlaði
oð liggja þarna af sér veður. —
Varðbóturinn Óðinn kom hingað
með óhöfnina, 13 menn. Voru
þeir hér í 3 daga. Fóru 3 þeirra
út með e/s Sverri og 10 með m/s-
Helga.