Víðir - 04.05.1946, Síða 1

XVII.
Vestmannaeyjum 4. maí 1946
'10. tölublað
EINAR SIGURÐSSON:
Aldahvörf
/
1
Eyjum
Goft land.
í Vestmannaeyjum Jiefur
lengst af þótt gott lil fanga og
afkoma manna þar verið sæmi-
leg.
Veiðiskapur hefur hvergi á
landinu verið eins fjölbreyttur
og hér. Lína, net, botnvarpa,
dragnót og jafnvel handfæri,
hafa verið notuð jöfnum hönd-
um.
Hér er stærsta bátaverstöð
landsins, þar sem hér eru nú 72
vélbátar, virtir á 11 milj. króna
og 5 skip í siglingum að verð-
mæti um 4 milj. króna.
Húseignir hér eru virtar á 40
milj. króna. Eignir bæjar- og
hafnarsjóðs eru taldar um 5 milj.
króna virði. Alls eru því þessar
eignir metnar eftir núverandi
verðlagi á 60 milj. króna.
Tímamót.
Vélbátarnir hafa smátt og
smátt verið að stækka úr 8 smál.
bátum, sem komu hér upp úr
aldamótunum, og upp í 50—60
smál., ,sem er seinasta bátastærð-
in hér. Stórir togarar lrafa aldrei
verið gerðir hér út og hala hafn-
arskilyrðin hindrað það.
Hjá íslenzku atvinnulífi eru
nú harðar fæðingarhríðir hinna
nýju atvinþuhátta, sem nti eru
að skapast með þjóðinni.
I vantraustsumræðunum boð-
aði atvinnumálaráðherra, að
rnikill hluti gamla vélbátaflot-
ans ætti með nýsköpúninni að
hverfa úr sögunni.
Einn bátur hefur verið pant-
aður hingað af á annað hundrað
vélbátum (140 með dönsku bát-
unum), sem komnir eru til lands-
ins eða eru væntanlegir, svo að
augljóst er, að þessi umskipti
koma hart niður á Vestmanna-
eyjum. Það er heklur ekki ó-
sennilegt, að 20—50 vélbátum,
sem gerðir eru út á þessari ver-
tíð, verði ekki róið hér að vetri.
En óneitanlega er það nokkuð
hart fyrir þá útgerðarmenn, sem
fyrir því verða að missa þanhig
eigur sínar. Þeir höfðu gert sér
vonir um, að vélbátar þeirra
væru einhver eign og endur-
bættu Jrá kannske fyrir sinn síð-
asta eyri, þegar þeir tóku að
rétta úr kútnum við hin óvæntu
umskipti stríðsáranna. Fyrir
bæjarfélagið myndi líka muna
um rninna en þriðjung báta-
flotans, ef ekkert kemur í stað-
inn. Það ætti að gefa þeim út-
gerðarmönnum sem Jrað vildu
kost á því að láta gömlu bátana
sína garíga að einhverju leyti upp
í bátana, sem verið er að smíða
innanlands og lítil eftirspurn er
eftir, eins og gert var í Dan-
mörku, þegar slík umskipti áttu
sér stað þar. Bátarnir geta líka
hentað í öðrum yerstöðvum og
ef til vill gæti ríkið losnað við
þá til Færeyja.
„Mjólkurkýrin77
Erfið náttúruskilyrði og ein-
angrun valda Jiví, að bæjarbúar
hafa ávallt orðið að leggja hart
að sér í lífsbaráttunni og svo
hitt, að Eyjarnar hala alltaf ver-,
ið sú „mjólkurkýrin", sem tutl-
uð hefur verið einna bezt af
kaþólskri kirkju og dönsku
kóngsvaldi og umboðsmönnum
þess, selstöðukaupmönnunum,
sem það leigði verzlunarstaðinn
í Vestmannaeyjum fyrir 400 rík-
isdali árlega eða meira en alla
hina 20 verzlunarstaðina á land-
inu samtals, en hver jieirra var
leigður á 16 dali, og nú loks
seinni árin af ríkissjóði og
Reykjavík.
Ríkissjóður er hér landsdrott-
inn og mun það vera nærri eins-
dærni um kaupstað hér á landi,
að hvorki bærinn né bæjarbúar
eigi Jjar nokkurn landsskika. Það
mun einhverju sinni hafa verið
borið fram frumvarp um, að
ríkissjóður seldi kaupstaðnum
Eyjarnar. Þá urðu nokkrir
bændur til að mótmæla því af
ótta við Jrað, að jarðarafgjöld
kynnu að hækka. Það var þó
atiðvelt að setja Jjað skilyrði, að’
jarðarafgjöldin hækkuðu ekki í
þeirra tíð. En þetta var nóg til
Jress, að hætt var við flutning
trumvarpsms. Atlar loðarleigur
hefðu Jjó munað bæjarsjóð tals-
Verðu.
LeigUtekjur ríkissjóðs fara
vaxandi með ári hverju. Bæjar-
sjóður leggur dýrar götur um
land hans og harðdrægir uni-
boðsmenn hafa hækkað hér lóð-
arleigur.
Ófriðarárin hefur orðið að
flytja allar nauðsynjar bæjarins,
nema kol og sement, til Reykja-
víkur og síðan hingað, margar
hverjar með ærnum umhleðslu-
kostnaði og stundum líka flutn-
ingskostnaði. í Reykjavík er svo
haldið uppi miklu af gerviiðn-
aði, sem er miklu dýrari en var-
an erlendis frá, og hefur Jjetta
í einstaka tilfellum gengið svo
langt, að umbúðirnar utan um
vöruna hafa kostað jafnmikið og
varan í umbúðum erlendis frá.
Auðvitað verður svo að greiða
að auki flutningskostnað Jjessara
vara, því að hér er ekkert selt
fyrir sama verð og í Reykjavík
nerna brennivínið. Eyjabúar
verða þannig að greiða fram yfir
Reykvíkinga og nærsveitamenn
mikið fé og kemur Jjetta hart
niður á ahnenningi hér í stór-
hækkuðu vöruverði, Jjó að hann
verði ekki beinlínis var við Jjað,
Jjví að þessi verðhækkun er inn-
heimt af' verzlununum. Ollum
atvinnurekstri er hér líka íjjyngt
með þessu. Á Jjcnnan hátt sogar
Reykjavík til sín verulegan
hluta af framleiðslunni úti á
landsbyggðinni og fólkið um
leið. En Jjað er eins og að kotna
við opna kviku, ef minnzt er á
það opinberlega, að fólkið þar
eigi •jafnréttiskföfu við þann
þriðjung þjóðarinnar, sem lifir í
Reykjavík. Meira.
Öflun heyja. Bæjarstjórn hef-
ur kosið Magnús Bergsson, Þor-
björn Guðjónsson og Elías Sig-
fússon til þess að gera tillögur
um leigu ó ræktunarlöndum eða
heykaup fyrir Dalabúið.
Landakirkja. Vegna viðgerðar
ó kirkjunni falla guðsþjónustur
niður um óáksæðinn tíma.
Bœjarfréttir
1. meí héldu verklýðsfélögin
hér hátíolegan með hópgöngu
um bæinn og kvikmyndasýningu
og kvöldskemmtun í samkomu-
húsunum.
Sextugur. Sigfús Scheving varð
sextugur 2. maí. Hann lauk
prófi frá Stýrimannaskóla íslands
1907 og var hér skipstjóri í
fjölda mörg ár og kenndi jafn-
framt skipstjóraefnum hér.
Hann rak einnig útgerð árum
saman, en er nú forstjóri 01 í-
samlagsins. Hann hefur gegnt
hér mörgum trúnaðarstörfum
og sat um 20 ár í bæjarstjórn og
hefur verið í stjórn margra fé-
lagssamtaka útgerðarmanna.
Sigfús hefur alið hér allan
sinn aldur og er einn af merkari
borgurum þessa bæjar. Hann
hefur hvarvetna notið mikils
trausts, er réttsýnn maður og
hleypidómalaus.
Hann er giftur Sesselju Sig-
urðardóttur, hinni beztu konu.
Þau eignuðust tvö börn, Helga,
hinn mesta efnismann, sem
drukknaði hér 1934 eftir að hafa
nýlokið stúdentsprófi, og Guð-
rúnu Sigríði, sem er gift Karli
Ó. Björnssyni, bakarameistara.
Bæjargjaidkeri. Hrólfur Ing-
ólfsson, frá Seyðisfirði hefur ver-
ið ráðinn bæjargjaldkeri og jafn-
framt skrifstofustjóri á bæjar-
skrifstofunum. •
Hafnargjaídkeri. Jakob Ó. Ól-
afsson hefur sagt lausu hafnar-
gjaldkerastarfinu og mun í ráði,
að við því taki Ágúst Bjarnason,
sem gegnt hefur bæjargjaldkera-
starf inu.
Ársæii Grimsson hefur sagt
lausu bústjórastarfinu í Dölum,
sem hann hefur gegnt með
skyldurækni og prýði, frá því bú-
ið tók til starfa, og sigrazt á
mörgum byrjunarörðugleikum.
Hann er nú á förum héðan á-
samt fjölskyldu sinni og sakna
þar margir ágætis fólks.
Nýr bústjóri. Guðjón Jónsson,
frá Gunnlögsstöðum í Borgar-
firði hefur verið ráðinn bústjóri
í Dölum. Hann er giftur Helgu
Árnadóttur frá Burstafelli hér i
Eyjum.