Víðir - 29.06.1946, Blaðsíða 4
2n*ir
Hisminni Brynjólfs
ráðherra
í „Víðis“-grein 4. júní s. 1.
færði ég rök fyrir því,
1. dð síðastliðin 5 ár helði
verið unnið hér í Eyjutn að
hafnarframkyæmdum fyrir að
meðaltali um 470 þús. kr. ár-
iega,
2. að.Fjárlagaframlagið nú,
200 þvts. kr. að viðbættu lög-
ákveðnu framlagi hafnarsjóðs,
"/b á móti % úr ríkissjóði,
nægði til þess að í sumat
mætti vinná fyrir hálfa miljón
króna að hafnarbótum hér,
ad ef bæjarstjórn vildi
láta vinna t. d. fyrir helmingi
hærri upphæð eða eina miljón
króna í sumar, þá lægi Iteint
við að fá úr hafnarbótasjóði
ríkisins 200 þús. kr. að auki,
þannig að íramlag ríkisins
næmi alfs 400 þús. kr., en auð-
vitað væri það eftir sömu
framlagshlutföllum sem lrafn-
arlögin ákveða.
Brynjólfur ráðherra reyndi
að véfengja þetta á fundinum
og vísaði til þess, að hafnarbóta-
sjóður hefði ekki nema 800 þús.
kr. upp á að hlaupa. Hann hafði
gleymt því, að Alþingi veitti í
vor ríkisstjórninni heimild til að
taka 2 miljónir króna að láni
til að efla sjóðinn, ef með þyrfti
til þess að hann gæ’ti fuflnægt
þörfum hafnanna sem til hans
kynnu að lcita til að fá aukalegt
framlag til hafnarmannvirkja á
þessu ári, umfram ríkissjóðstil-
Jagið sem veitt er í fjárlögum.
Af jjcssu leiðir það, að það
e.r á valdi Ixcjarsijórnar Vesl-
mannaeyja og hennar eihnar að
láta vinrut hér i sumar við dýpk-
un og aðran endurbcctur á liöfn-
inni fyrir eina miljón króna eða
fyrir helmingi meira en unnið
var að mcðaltali sl. 5 ár.
Hér vellur nú aðeins á vilja
og framkvæmdadug bæjarstjórn-
arinnar og þá ekki sízt þeirra
nianna innan hennar, sem eru
í hafnarnefnd.
, Ríkisábyrgð er heimilt að
veita henni fyrir öllu því, scm
höfnin á að leggja fram að, sín-
um hluta. Enginn vali er á því,
að sú heimild verður notuð, ef
bæjarstjórnin óskar eftir því.
Auk þcss sem hér hefur verið
sagt, má á það benda, að tekj-
ur hafnarinnar eru orðnar geysi-
miklar. ígjj voru þœr j68 þús.
kr. og n):} s voru þcer 747 þús.
kr. Hlýtur höfnin því að hafa
allmikið eigið fé til urnráða á
þessu ári.
Samkvæmt lögum er skylt að
verja þessu fé eingöngu í þarfir
hafnarinnar.
Til samanburðar má geta
þess, að 1940 hafði höfnin ein-
ar 125 þús. kr. í tekjur.
Þeir rhenn, sem nú ráða þess-
um framkvæmdum í Vestm.eyj-
um, geta ekki borið fyrir sig fé-
leysi, ef lítið skyldi verða úr
framkvæmdum. Þeir eiga eftir
að sýna það, hvort þeir geta með
miklu eigin fé og meiri fram-
lögum frá ríkinu en áður hafa
verið í té látin, komið afköstum
við hafnarbæturnar í hlutfalls-
lega betra liorf en áður hefur
verið.
Undanfarin ár hefur Alþingi,
að minni tilhlutan veitt tals-
verðar fjárhæðir til vatnsleitar í
Vestmannaeyjum.
Neyzluvatnsskorturinn er til
stórbaga og auk j>ess er allt
hreinlæti innan húss og utan
torveldað af vatnsskortinum.
Nú er sjóveita komin á fyrir
nokkrum árum og oft var um
jjað talað, enda vel framkvæm-
anlegt að dæla sjó úr Skansgeym-
inum í annan mjög stóran geymi
er hugsað var að stæði fyrir of-
an kaupstaðinn svo hátt, að
nægilegur þrýstingur yrði á
sjó, er úr honum rynni jafnvel
í efstu húsum bæjarins.
Nú er holræsakerfið í bænum
komið vel á veg, en til þess að
]>að verði að gagni Jiarf vatn
eða sjó lil ræstingar. 1942 var
samjrykkt í bæjarstjórn tillaga
,um að láta gera kostnaðaráætlun
um byggingu fullnægjandi sjó-
geyrnis j>að ofarlega í bænum, að
sjó, -sem í hann yrði dælt úr sjó-
vcitunni mætti leiða uin bæinn
til notkunar í böð og salerni.
Það væri mikið hagræði að
Jrví, að í framkvæmd komist
]>essi hugmynd og enda nauðsyn-
legt margra hluta vegna, en
fyrst og fremst af hreinlætis-
ástæðum. Auk ]>ess væri mjög
heilsusamlegt að geta haft sjó-
böð í heimahúsum.
N11 stendur að vísu til að
rannsakað verði til fullnustu
með jarðborunum hvort unnt j
er að ná í neyzluvátn ú'r jörðu.
Þegar fréttist um hinn góða
árangur af jarðborunum í vet-
ur bæði á Reykjanesskaga og
annarsstaðar, taldi ég sjálfsagt
að reyna að tryggja það, að reynt
yrði að fá vatn á þann hátt einn-
ig hér. Bjóst ég við, að svo færi
sem raun hefur á orðið, að eftir-
í þetta mál alveg sérstöku frum-
varpi um lánveitingar til hafn-
arbóta, 20 milj. kr. við lágum
vöxtum, sem ég flutti ásamt
Pétri Ottesen á þessu síðasta
þingi, og sagði eins og var, að
það hefði ekki náð fram að
ganga. Það er rétt, frumvarpið
var ekki útrætt, en það haggar
ekkert þeim staðreyndum, sem
ég hef greint frá hér að framan
um hlutverk hafnarbé>tasjóðs
ríkisins og þá möguleika, sem
hann skapar til aukinna hafnar-
framkvæmda. }. Þ. J.
spurn eftir borunum yrði mikíl
og áleit hyggilegast að tryggja
Eyjunum aðgang að þessum
tækjum sem fyrst.
Eg ráðfærði mig við ýmsa
menn, sem talið er að l>ezt vit
hafi á þessum hlutum, og sendi
svo bæjarstjórninni hér í miðj-
um febrúar s. 1. svohljóðandi
símskeyti:
„'l'eldi œskilegl fá heimild
bœjarstjórnarinnar l.il að hefja
samninga við lilutaðeigandi yfir-
völd um að láltiar verði fara
frani boranir i vor eflir valni í
Veslmannaeyjurn með jarðbor-
um sarnskonar og undanfarið
hafa verið notaðar rneð góðurn
árangri annarsstaðar. Þeir sem
liér eru kunnugastir þessum rnál
urn lelja mjög miklar likur fyr-
ir jrví að nœgilegt neyzluvaln
megi finna i Veslrnannaeyjum á
þennan háit. Urnbeðin lieimild
er aðallega Lil þess að tryggja
Eyjunurn þessar framkvcemdir
sem fyrsl, en að sjálfsögðu yrðu.
endanlegir samuingar liáðir sam-
þykki bcejarstjórnar“.
Bæjarstjórn varð vel við þessu
rnáli og svaraði fljótlega. Á fjár-
hagsáætlun var svo gert ráð fyrir
upphæð til að standast þennan
hyrjunarkostnað. Vitaskuld verð
ur ríkissjóður að greiða fyrir
framgangi þessa máls þegar til
kenuir.
Hingað komu á dögunum 4
menn frá Reykjavík til að at-
húga staðhætti, þeir Steindór
Sigurðssoai mag. og dr. Trausti
| Einarsson frá Rannsóknarráði
ríkisins og verkfr. Gunnar Böðv-
arsson og Agnar Guðmundsson
frá Rafmagnseftirliti ríkisins, en
sú stofnun hefur yfirumsjón
með borunum.
Hraðfrystihúsmálin
Framhald af 1. síðu.
þannig fram komið í bæjar-
stjórninni, að tillaga um, að bær-
inn reisti hraðfrystihús er borin
Iram af bæjarfulltrúa, sem sjálf-
ur er hraðfrystihússeigandi, eins
og svar við umsókn h.f. Sæfells
um lóð á landi hafnarinnar und-
ir fyrirhugaða hraðfrystihús-
byggingu handa h.f. Sæfelli.
Baijarstjórnin mun hafa sam-
þykkt þá að fara sjálf út í hrað-
frystil 1 úsbyggingu í stað þess að
leyla h.f. Sæfelli landið, sem é>sk-
að var eftir.
Líklega hefur hún síðar fall-
izt á einhverja lóð handa Sæfells-
félaginu, en heldur samt enn
fram sinni fyrirætlan.
Mér er sagt, að á fundi bæjar-
stjénnar (i. júní hafi komið fram
tillaga um, að gerð yrði kosnað-
aráætfun fyrir væntanlegt hrað-
frystinús bæjarins, en vinstri
meirihlutinn hafi fellt tillögu
um að gerð yrði kostnaðaráætl-
un um byggingu væntanlegs
hraðfrystihúss bæjarins.
Þessi vinnubrögð meirihluta
bæjarstjórnar eru vægast sagt
einkennileg. Málið er að því er
virðist u]>pfiaflega frarn borið
til að drepa framtak hlutafélags-
ins Sæfell — kæfa það í fæðing-
unni með neitun hentugrar lóð-
ar —.
Framhaldið virðist ætla að
vera í samræmi við upphafið.
Útgerðarmenn og sjómenn, sem
ættu að vera hluttakendur á
sama hátt og í Lifrarsamlaginu.
eru sniðgengnir, og þegar kem-
ur fram tillaga í bæjarstjórn, að
gerð sé kostnaðaráætlun yfir fyr-
irtækið, þá fellir meiri hlutinn
hana.
Þetta eru heldur óefnileg
vinnubrögð í svona stórmáli.
./• Þ> J•
Þeir gerðu sér góðar vonir um
árangur, en með vissu verður
ekkert sagt fyrr en reynslan er
fengin.
Þessa tilraun verður að gera
til að fá úr því skorið í eitt skipti
fyrir öll, hvort hægt er að ná
neyzluvatni úr jörð hér á þenn-
an hátt.
Fyrir fáum döguin fíegnaði ég
um ]>að hjá Rafmagnseftirlitinu,
hvenær bi'tast mætti við, að boi'-
anir yrðu hafnar hér í sumar, og
fékk ég ]>að svar, að það yrði síð-
ast í jt'th' eða snennna í ágiist-
mánuði, en þá er þess vaánzt, að
nægir varahlutir til boranna
verði komnir, sem eru í pöntuíi
frá Svíþjóð.
Þess má því vænta, að í þessú
máli verði stigið merkilegt spof
á þessu sumri.
Jóh. Þ. Jósefsson.
Setjið X Jóhainn Þ. Jósefsson
Ráðherrann blandaði svo inn
Vatnsleitin fyrirhugaða
og sjóveitan