Víðir - 10.05.1948, Blaðsíða 1

XIX.
Vestmannaeyjum, 10. maí 1948.
14. tölublað.
■mi
IBIHBHBHBE
Guðlaugur Jónsson
Gerði
MINNINGARORÐ
Guðlaugur Jónsson í Gerði
lést á heimili sínu 25. apríl s. 1.
Hann var læddur í Presthúsum
1 1. nóv. 1866, og því nær 81 \/,
árs, er Jiann lézt.
Foreldrar hans voru Jón Jóns-
s«n í Presthúsum og kona lians
Ingibjörg Scefánsdóttir, er vöru
bæði ættuð úr Vestur-Skaftafells-
sýslu.
Guðlaugur gifstist 1887, Mar-
gréti Eyjólfsdóttur Irá Kirkjtibæ.
Þau áttii 2 börn. Stefán bónda í
Gerði og Auðbjörgu nú húsfrú,
sem er gift Magnúsi Gunnars-
syni í Ártúnúm. Þau hjónin Guð
laugur og Margrét fóstru'ðu lika
upp Guðjón Tómasson, sem nú
á heima á Heimagötu. Þau Guð-
laugur byrjuðu búskap stnn í
Gerði jtar til Margrét lézt 29.
janúar 1937, og Íiöfðu þau þá bú
ið Jtar unr 50 ár.
Guðlaugur er fæduur hér á
mikhnn erfiðíéikatímum. For-
eldrar lians voru með þéim lá-
tækustu af öðrunt fátækum enda
lialði laðir hans legið veikur í
tvö ár. Hér var þá kaupmanna-
vald og einokun hin mesta og
hélst lengi síðan. Þau hjónin
voru Jrví fátæk, þegar þau byrj-
uðu búskapinn, en þau voru
bæði dugleg. Enda fór nýgifta
konan tvö sumur .til Austfjarða,
og vann sem aðrar slíkar fyrir 25
kr. um mánuðinn. Þetta tímabil
og eftir að þau giftust var oftast
aflalítið og stundum aflalaust á
vétrarvertíðum, svo hagur ljöld-
ans var rnjög bágur.
Eg heyrði það löngum, ltve
Guðlaugur væri ntyndarlegur,
því hann spann á rokk, prjónaði,
og gerði allt, scm vel fær stúlka
vann, auk Jsess sem hann var tal-
nnt ágætis velari. Aldrei var
hann formaður, sem Jón í Norð-
urgarði bróðir hans, en 12 ára
byrjaði hann að fara með færið
sitt til sjós, og réri |>ar til árið
1909, Jtar á rneðal hjá hinmu
mikla sjósóknara Friðrik Svijt-
mundssyni. Enda var hann tal-
inn góður sjómaður. I byrjun
mótorbátanna réri hann síðast á
slíkum bát hjá Magnúsi heitnum
í Dal.
í úttekt jarða frá því tímabili
er sagt að \/, Gerðið fóðri \/> kú,
\/, liest, 6 kindur og 8 sauði í Ell
iðaey. Guðlaugur fór því
snem.ma að stækka jörð sína og
að smáauka skepnurnar, og mun
hal'a hal't mest í f jósi 7 kýr auk
annarra gripa, og lengi átti hann
fyrningar er nam \/, stóru hlöð-
unni í Gerði. Eg sjttirði hann fyr
ir allöngu, ltvað hann sæi við
|>að að fyrna svona mikið. Hann
S.l. Jrriðjudag kom Elliðaey úr
sínum fyrsta Þý/.kalandstúr og í
tilefni af því hitti blaðið Ás-
mund skij>stjóra að rnáli og
‘spurði hann frétta af ferðinni og
sagðist honum svo frá:
Sannast að segja var ég nú
ltálf óánægðum með að fara til
Þýzkalands. Kom það til af Jdví
að ekki var gert ráð fyrir þegár
við byrjuðum túrinn að ég færi
þangað. Enda hagaði ég mér
samkvæmt |>vi, einbeitti mér að
því að reyna að ná í góðan fisk,
ið fyrir, svo sem feikna fosasunt-
ar, Heklugos o. fl. Þannig var
Guðlaugur hygginn, og vildi
vera sjálfum sér nógur, hvað sent
fyr.ir kænti. Með sérstakri ráð-
deikl, sjtarsémi og reglu, mun
honum hafa tekizt, að vera frek-
ar veitandi en þyggjandi. Og
margt hefur breytzt til batnaðar
hér á dögum Guðlaugs, breytzt
úr sárri fátækt til allsnægta. En
þrátt fyrir það lannst Guðlaugi
að rnargir mundu lifa yfir efni
fram, og fara illa með fé sitt.sér-
staklega hvað víndrykkju og tó-
bak snerti, og gat hann vel um
Jsað talað, Jdví Jsar var hann ann-
arra fyrirmynd. Ekki vildi Guð-
laugur skulda neinum neitt,
enda var hann stáláreiðanlegur
í orðu'm sem verki.
Með Guðlaugi er farinn einn
hinn merkasti bóndi hér í Eyjum
um hefur búið, og í nafni ná-
granna hans og mín þökkum við
honum samverustundir og hið
mikla starf hans að bæta og prýða
þessa fögru eyju.
Og að síðustu:
,,Farðu í Ifiði friðúr guðs þig
blessi
hafðu ]x>kk fyrir allt og allt.“
M agnús C, u ðmun d sson
og ]>að tókst, |>ví að við vorum
með ekta Englandsfisk eða 3200
kit af þorski og 800 kit.af ýsu,
en aðeins 200 kit af ufsa, eftir 10
daga útivist. Þetta aflamagn ætl-
aðist ég til að við seldum vel í
Englandi og mun betur en raun
varð á í Þýzkalandi, og þó ekk-
ert sé að sjálfsögðu hægt að full-
yrða um liver salan hefði orðið í
Englandi, |>;i get ég nú ekki að
því gert, að ég hefi þá trú a'ð
Englandssala hefði orðið betri en
Þýzkalands. Annars þýðir ekkert
að vera að tala um j>etta, það er
skeð, sem skeð hefur.
Hvernig gekk svo ferðin?
Jú, blessaður hún gekk ágæt-
lega, rjómablíða báðar leiðir.
Annars er ennþá dálítið erfitt að
sigla á Þýzkaland. Tundurdufla-
belti erti ennj>á við landið, og
við úrðum að sigla eftir ujrpgefn
um leiðum 60 mílur, til þess að
forðast duflin, áður en komið er
að lyrsta vitaski[>inu. En ]>að fór
nú allt vel.
Og hvar var svo landað?
I Bremerhaven, hún er á
bandaríska hernámssvæðinu.
Þangað var hryggilegt að koma.
Svo að segja ekkert hús uppi-
standandi eða óskaddað.
Löndunin, hvernig gekk hún?
Jú, svona sæmilega, en -talsvert
annar háttur var á henni en í
Engiandi. Þjóðverjarnir skildu
eltir í lestinni allan ísinn, sem
eftir var úr fiskinum svo og lest-
arborðin. í Englandi aftur á
móti taka löndúnarmennirnir
allan ísinn upp og skila lestar-
borðum Jrvegnum og uppsettúm
í lestina. Þessi háttur Þjóðverj-
anna varð til ]>ess að við urðum
að gera þetta og var því rétt lok-
ið þegar til Aberdeen kom, en
þangað urþum við að fara til
þess að fá olíu.
Og ’salan varð?
975® pund og upp úr skijrinu
kom 3853 kit eða 350 kitum
minna en við höfðum talið að í
skipinu væri. Því er, ekki að
leyna, að ég er rnjög óánægður
með vigtina. Elliðaey er búin að
fara 7 tiira á England og hefur
upjDgefið aflamagn af okkur
alltaf reynst rétt og vel |>að. Ég
taldi að nú væri í skipinu 4200
kit a. m. k., og ]>að er engin á-
stæða til ]>ess að ætla að mér og
skipshöfninni hefði frekar skjátl-
ast nú en endranær. Auðvitað vil
ég ekkert fullyrða að svo komnu
um hvað orðið hefur af mismun-
inutn, en eilt er víst að 22 tonn
gufa ekki uj>p um léstaropið, og
að full Jxörf verður á að fylgjast
með lönduninni í framtíðinni.
en ekki meira um J>að.
svaraði ]>vi til að margt gæti kom
Fyrsta þýzkalandsför
pll 'vV * (f
„Jbilioaeyjar
Viðtaí við skipstjórann, Ásmund Friðriksson.
Framhald á 2. síðu.