Víðir - 20.01.1951, Blaðsíða 3

VÍÐIR
3
DýrtíSin vex í Svíþjóð.
Vísitala framfærslukostnað-
ar var 168 stig fyrir áramótin,
en hækkar núna fyrri liluta
þessa árs um 13 stig í 181
stig eða um 8%.
Eitíhvert stærsta
fiskiskip
veraldarinnar er nú verið
að byggja í skipasmíðastöð-
inni í Fridrikshavn í Dan-
mörku. Það er dieseltogari,
og er nýbúið að hleypa hon-
um af stokkunum. Eigend-
urnir eru Josep Huret & Cie.,
Bordeaux, Frakklandi. Tog-
arinn er 265 fet. á lengd eða
um 90 fetum lengri en ný-
sköpunartógararnir íslenzku.
Verður hann með 1700 hest-
af'la dieselvéí og rafmagns-
togvdndu, og vegur hún um
25 lestir. Skipshöfnin verður
60 manns. Byggingu skipsins
er komið langt, og var það
skírt „Jutland“.
Metíramleiðsla
hjá Thriege.
Hin þekkta danska raf-
magnsvélaverksmiðj a Thom-
as B. Thriege setti nýtt, fram-
leiðslumet árið 1950. í þjón-
ustu fyrirtækisins eru nú 2450
menn á móti 2165 árið 1949
og 1750 árið 1939. Thriege
framleiddu á árinu sem leið
86.000 vélar.
I nýársræðu sinni til verka-
manna og verkstjóra fórust
Hartz framkvæmdastjóra m.
a. orð á þessa leið: Vegna
þjóðarheildarinnar, fram-
leiðslunnar, verkamannanna
og fyrirtækisins sjálfs virðist
mér, að þáð væri mjög hag-
stætt, ef við gætum, eins og
nú er ástatt, eins og hin miklu
iðnaðariönd víðs vegar um
heim, fengið fullan skilning á
rekstrarfyrirkomulagi, sem
gerði það fært að láta verka-
menn fá tekjur fyrir þau
störf, sem þeir leystu af hendi
fram yfir það vanalega. Slíkt
fyrirkomulag myndi ef til vill
af beggja hálfu krefjast, end-
urskoðunar á gömlum venj-
um, en ætli rétti tíminn til
slíks væri ekki einmitt nú?
Meðaltekjur yerkamanna
myndu við þetta aukast og
fyrirtækið fá betri not af iðn-
aðarmætti sínum.
Samningum
Breta og Dana
er nýlokið. Fengu þeir í
þessum samningum aðeins
5V2% hækkun frá því verði,
sem áður var í gildi. Það var
ekki haggað við fyrri ákvæð-
um um, að Bretar fá 90%’ af
svínakjötsútflutningi Dana.
Samningurinn er í gilid til 1.
okt. n.k.
Dönsk sögu-
ritun gagnrýnd.
T danska blaðinu National
Tidende 6. janúar skirfar rit-
höfundurinn Niels Jörgensen
um nýútkomna Danmerkur-
sögu, er nær til ársloka 1945,
eftir Vilhelm la Cour.
Höfundurinn Vilhelm la
Cour heldur því fram, að
danska uppreisnarhreyfingin
(Modstansbevægelsen), sem
myndaðist síðustu ár ófriðar-
ins og mvrti rúmlega hálft
fjórða hundrað manns, flest
Dani, er álitið var að ynnu á
vegum Þjóðverja gegn hags-
munum dönsku þjóðarinnar,
hafi ekki farið út fyrir þau
takmörk, er félagslög þeirra
ákváðu.
Niels Jörgensen bendir á,
að þetta sé röng og hlutdræg
söguritun og skrifar, að nú
þegar hafi opinber rannsókn
sýnt, að 25 af þessum morð-
um hafi verið framin á sak-
lausum mönnum.
Influenzan.
1 Belgíu lágu samtímis 2
miljónir manna í rúminu af
völdum inflúenzunnar. I
Bruxelles var ástandið þó
verst, þar sem þriðji hver
maður lá. Það eru aðallega
fullorðnir, sem verða fyrir
barðinu á inflúenzunni, skól-
ar halda t. d. áfram, og þar
er furðu vel mætt.
í bæ í Bretlandi, sem hefur
tæplega' helming íbúa á við
Reykjavík, eða 23.000, voru
rúmliggjandi 10.000. I bæn-
um eru 10 læknar og af þeim
lágu 6 í inflúenzunni.
Veiðar Rússa með
rafmagni.
Frakkar skýrðu nýlega frá
tilraunum Rússa til fiskveiða
með rafmagni. Rússar hafa
reynt tvær veiðiaðferðir. Fyrri
aðferðin er notuð við veiðar
á stórum fiski, túnfiski, hval
og hákarli, og eru þeir veiddir
einn og einn með rafmagns-
liöggi og síðan teknir lifandi.
Hin aðferðin er notuð við
trollveiðar og er fólgin í því,
að aðdráttarafl rafstraumsins
dregur fiskinn að opinu á
vörpunni. Þetta auðveldar
veiðar á stórum fiski og kem-
ur í veg fyrir, að þeir sleppi.
Þessi tækni hefur þann kost,
að hægt er að draga veiðar-
færið uppi í miðjum sjó í stað
þess að vera. að draga það með
botninum.
Síldveiðar Norðmanna
byrjuðu síðasta laugardag-
inn á gamla árinu, 28. des.
1950 hófust veiðarnar 21. jan.
og 1949 13. janúar.
Ekki stríð 1951.
Við vígbúnaðinn í Banda-
ríkjunum gerir stjórnin ekki
ráð fyrir, að meiriháttar stríð
brjótist lit í Evrópu árið 1951,
segir stjórnmálaritstjóri „New
York Times“, James Reston.
Það eru, skrifar Reston,
nokkrir meiriháttar menn,
sem álíta, að Sovétríkin muni
láta til skarar skríða í Vest-
ur-Evrópu i ár. Þeir álíta, að
núverandi hraða í iðnaði og
vígbúnaði ætti að fjórfalda.
Margir telja líkumar til, að
heimsstyrjöld brjótist út eða
friður haldist, álíka miklar.
Svíar borða nú
17% meira
en í stríðslokin. Einkum
hefur neyzla ávaxta og syk-
urs aukizt í Svíþjóð, en aftur
á móti hefur neyzla brauðs,
kartaflna og fisks minnkað.
mátt til að ánetja hjörtu karimanna eins og þér, þrátt
fyrir þessa heimspeki yðar. Eg skil ekki í því“, mælti hann
og brosti, „að ég skyldi eldci falla sjálfur í þá snöru. Mér
fannst ég vera að' því kominn að gera það fyrir þrem ár-
um. Og ég hefði gert það, ef þér hefðuð ekki alltaf ráðizt
svo stöðugt og stjórnlaust á mig í hverju smáatriði og við
hvert einstakt tækifæri. Karlmaður kann illa við að vera
kvalinn. Og stöðugir snoppungar kæla hann. En þetta virð-
ist ekki hafa haft sömu áhrif á aðra karlmenn......Það var
þessi náungi þarna uppi í sveitinni, þegar ég var þar árið
sem leið. Hann var hreint og beint hlægilegur. Þér munið,
hvað hann hét . . . .“ — hann hreyfði fingurna til að reyna
að muna það — „svolamenni, gult efrivararskegg, ofursti,
nú farinn til austurstrandar Afríku. Frúrnar grófu það
upp, að hann bæri ávallt á sér í vasanum mynd af yður
©g hefði það fyrir sið að taka úrklippur af því, sem þér
létuð prenta og sýna fólki þær í laumi. Hann var að því
kominn að heyja einvígi við einhvern mann kveld eitt að
afloknum kveldverði, af því að þessi maður minntist eitt-
hvað á yður. Hann virtist álíta, að' einhvert ósamræmi væri
milli na.fns' yðar og--------“
,Mér fellur ekki vel í geð að tala um karimann, sem hefur
elskað mig“, mælti hún. „Hversu vesælt og takmarkað,
sem eðlisfar hans hefur verið, hefur hann þó gefið mér hið
bezta, sem hann átti. Það er ekkert hlægilegt í ástinni. Ég
held, að konan ætti að finna til þess, að öll sú ást, sem
karlmenn hafa gefið henni — og hún hefur ekki getað
endurgoldið — sé eins konar kóróna, sem er lyft yfir hana
og hún er stöðugt að reyna að vaxa upp í 0g verða nógu
hávaxin til að bera hana. Eg get ekki til þess hugsað að
allri þeirri ást, sem komið liefur í minn hlut, hafi verið sóað
í eitthvað einskis vert og óverðugt. Ivnrimenn hafa hegðað
sér mjög fagurlega gagnvart mér og sýnt mér stórmikixm
heiður. Ég er þeim þakklát fyrir það. Ef karlmaður segir
konu, áð hann elski hana“, mælti hún og horfði inn í eld-
inn, „með alsbert brjóstið frammi fyrir henni, við því bú-
inn, að hún ljósti hann, ef henni svo þóknast, er það
minnsta, sem hún getur gert, að rétta út hendina, leggja
hana á brjóst karlmannsins og hylja það fyrir áleitnum
augum annarra rnanna. Ef ég væri hind“, mælti hún, „og
hjörtur fengi sár af því að fylgja mér, þótt ég gæti ekki
átt hann fyrir félaga, þá myndi ég nema staðar og krafsa
sandinn með fætinum yfir staðinn, þar sem blóð' hans hafði
runnið niður. Hinn hluti hjarðarinnar skyldi aldrei fá að
vita, að hann hefði verið særður í fylgd með mér. Ég skyldi
breiða yfir blóðið, ef ég væri hindin“, sagði hún — og setti
síðan hljóða.
Skyndilega settist hún í stólinn, rétti fram hendurnar og
mælti: „Ennþá eitt. Þér vitið, að ég hef ekki hinn venju-
lega skilning á ástinni. Ég held, að sá, sem er elskaður,
tali við ástvin sinn um blessunina 0g hagnaðinn af ástinni.
Það er svo stórkostlegt og dásamlega fagurt að vera elsk-
aður. Ég held, að maðurinn ætti að vera þakklátur við
konuna og konan við manninn, sem þau ha.fa verið svo
gæfusöm að geta elskað, hvort heldur þau hafa fengið ást
sína endurgoldna, eða atvikin hafa skilið þau að“. Hún
strauk hendinni mjúklega um hné sér.
„Ilvað er ég að hugsa — ég verð að fara að’ koma mér
af stað“. Hann tók upp úrið. „Það er svo heillandi að sitja
hér og spjálla, að ég gæti tafið hér í alla nótt. En ég á
enn ólolcið tveim heimsóknum". Hann reis á fætur. Hún
stóð einnig upp, staðnæmdist frammi fyrir honum og horfði
á hann eitt augnablik.
„En hvað' þér lítið vel út. Ég held, að þér hafið fundið
leyndardóm eilífrar æsku. Þér eruð ekki einum degi elli-
legri, en þegar ég sá yður fyrst, fyrir réttum fjórum árum.
Þér lítið álltaf út eins og þér séuð logandi bál og’ séuð að
brenna upp, en það verður aldrei, eins og þér vitið“.
Hann leit niður eftir henni með skemmtilegum gleðisvip,
eins og menn horfa á gullfagurt barn eða tilkomumikinn
Nýfundnalands hund.
Árbók Landsbanka
islands
fyrir árið 1949 er íyrir
nokkru komin út. Auk reikn-
inga bankans hefur hún að
geyma geysimikinn fróðleik
um verzlun og atvinnulíf í
landinu. Er árbókin kærkoin-
in öllum, sem láta sig þessi
mál skipta.
Bókin er um 200 bls., prent-
uð á góðan pappír, í sterkri
og smekldegri kápu.
Docent Karl-Erik Zimsen:
„Kanske ett krig till, men
sedan inte fler. Ég held, ab
þróunin á sviði atómrann-
sóknanna leiði til þess, að ajl-
ar styrjaldir verði innan
skamms óhugsanlegar“.
★
% hlutar af íbúðum í Dan-
mörku eru hitaðar upp með
kolaofnum.
★
Það var gizkað á, að auð-
æfi bílakóngsins Fords næmu
250—500 miljónum dollara,
þegar hann lézt. Nú hefur
skiptarétturinn í Detroit gert
upp búið, og hljóp það á 80
miljónir dollara (1300 miljón-
ir króna). Erfðaskatturinn og
skattar hirtu 30 miljónir doll-
ara, og 38 miljónir fóru til
Fordsjóðsins, sem var stofn-
aður 1936 í góðgerðar og upp-
eldislegu augnamiði. Eftir-
stöðvunum var skipt á milli
fjögurra barna Fords, og fékk
hvert í sinn hlut rúmar 3
miljónir dollara, tæpar 50
miljónir króna.
*
Nýlega voru foreldrar 6 og
0V2 árs gamalla bama dæmd-
ir til þess að greiða tjón, sem
hlauzt af gálauslegri meðferð
þeirra á eldspýtum, sem or-
sakaði, að hús brann til kaldra
kola. Kröfu foreldranna um
sýknun, vegna þess að' börnin
hefðu verið svo ung, að 'þau
hefðu ekki verið sér þess með-
vitandi, að um hættu væri að
ræða, var vísað frá.
★
Nýlega var rænt peninga-
skáp í dönsku pósthúsi, og
voru í honum frímerki fyrir
50.000 krónur. Þjófurinn
skildi hins vegar eftir skáp-
inn, sem peningarnir voru
geymdir í.
★
Bifreiðadekk án slöngu geta
orðið almeiuy áður en varir.
Rœðið við kunningja
ykkar og vini um blað-
ið. Sendið því nöfn
þeirra, sem hafa sömu
áhugmnál og blaðið
ræðir.