Víðir - 10.02.1951, Blaðsíða 4

Þeir, sem vilja íylgiast
vel með, lesa V í ÐI.
V í Ð IR ílytur efni, sem
ekki er annars staðar.
Gæfth’.
liafa verið góðar þessa viku,
róið helzt hvern dag. Þó að
útlitið væri oft Ijótt, rættist
betur úr en á horfðist. Suð-
vestanátt var aðallega ríkj-
andi, nokkuð umhleypinga-
vsamt, en ekki mikill stormur.
Aflabrögð.
Afli glæðist nú heldur, og
bátamir fá nú frá 5 og upp í
9 lestir. Fiskurinn er mjög
stór, en sama og engin ýsa í
aflanúm, nema lítilsháttar
hjá þeim, sem dýpst hafa far-
ið, 4d/2—5 tíma út. Aflinn
hjá þeim var svipaður að
magni til og hjá þeim, er
styttra fóru, 3—3% tíma.
Sumir bátarnir eru alla leið
norður undir Jökli.
9 bátar stunda nú línuveið-
ar frá Reykjavík. Róa þeir
með 32—34 stampa. í hverj-
um stampi eru um 400 krók-
ar, svo að alls eru á allri lín-
unni 12.000—14.000 lcrókar.
Línan er lögð með' fullum
hraða, um 8 mílum á klukku-
stund, og tekur um einn tíma
að leggja hana. Hún nær því
yfir um 8 mílur. Það er ekki
auðhlaupið að 'því, þegar
breytir skyndilega til um veð-
ur, að kippa spottanum inn.
3 bátar eru byrjaðir á botn-
vörpuveiðum. Bragi og Helga
komu inn í vikunni með um
f0 lestir hvor eftir nokkra úti-
vist og Drífa með 43/2 lest
eftir sólarhringinn.
Enginn ufsi hefur veið'zt í
fcöfninni upp á síðkastið.
Togararnir.
Tíðin var slæm fyrir vest-
An frá því á laugardag í fyrri
viku og fram eftir þessari
viku, hörð norðaustanátt, og
þá er hann ekki góður á Hal-
anmn. Togararnir voru þó að
brjótast út, þegar dró úr veðr-
inu. Þegar svo vont er orðið,
ftð þeir geta ekki verið að,
færa þeir sig á grynnra vatn
nær Vestfjörðum, og sumir
reyna að fara suður í Breiða-
fjörð, þar sem afdrep er, og
vita, hvort þeir geta ekki
fengið þar fisk, en þar hefur
lítill afli verið undanfarið.
Afli hefur verið góður hjá
togurunum, einkum fyrst eft-
ir stormana, en dregst fljótt.
°PP, þegar góðviðrið fer að
ítanda. Talað er um góðan
*fla, þegar 10 pokar eru í hali.
í pokanum eru um 40 kítt,
um 2Ý2 lest.
Útlendingar sjást sára lít-
áð' á Halanum’, rétt einstaka
«kip. Þeir kalla Halann stund-
um Hindenburg-line. Nafn-
gift þessi er frá fvrra stríðinu,
þegar Hindenburg var herfor-
ingi Þjóðverja, en þá þótti
Bandamönnum stundum
„heitt“ á svæði á vesturvíg-
stöðvunum, sem nefnt var
Hindenburglínan.
Þrír togarar veiða í salt, Is-
ólfur, isem leggur upp alfla
sinn á Seyðisfirði, og Egill
rauði og Goðanesið. Garðar
Þorsteinsson veiðir enn fyrir
frystihúsin. Allir aðrir togar-
ar eru nú á veiðum fyrir
brezkan markað.
Markaðurinn hefur haldizt
ágætur í Bretlandi, og hefur
þó suma dagana verið landað
þar 12.000 kíttum í hvorri
borg, Hull og Grimsby, og
lítur út fyrir, að hann hafi
þolað það vel.
Karlsefni náði í vikunni
annarri hæstu aflasölunni og
seldi fyrir £ lf»672. Um 1100
kít af aflanum var ýsa.
Höfn í Hornaíirði.
Þar hefur ekki gefið á sjó í
hálfan mánuð þar til núna
seinast í vikunni. Hefur ver-
ið hörð austan- og suðaustan-
átt.
10—11 bátar stunda róðra
frá Hornafirði í vetur, og eru
þar af 5 heimabátar.
Afli var sæmilegur þegar
róið var í janúar. Hrafnkell,
vélbátur frá Neskaupstað,
flutti fiskinn út.
Vestmannaeyjar.
A fimmtudaginn skall á
verkfall í Vestmannaeyjum,
þó reru þá 3 bátar, sem menn
höfðu verið skráðir á, sem
ekki voru í sjómannafélag-
inu. Trollbátar fóru einnig út.
Þetta er í fjórða skipti í röð,
sem samningum hefur verið
sagt upp og alltaf hefur orðið
verkfall, lengra eða skemmra.
20 bátar voru byrjaðir veiðar.
Afli hefur verið1 tregur í
Vestm annaevjum, 2%—3
lestir, einn bátur fékk þó einu
sinni 7 lestir. Suðurey, sem er
með botnvörpu, fór til Bret-
lands í vikunni með eigin afla,
50 lestir, sem hún hafði feng-
ið á 11—12 dögum.
Grindavík,
Þar er frekar tregur afli,
5—8 lestir á bát í róðiá, en er
heldur að glæðast. Aflahæstu
bátarnir eru Grindvikingur og
Týr, eru þeir með 6—7 róðra.
Sandgerði,
20 bátar em byrjaðir. Hef-
ur afli verið 5—10 lestir í
róðri. Aflahæstu bátarnir eru
Mummi, Víðir og Pétur Jóns-
son, hátt í 150 lestir hjá
hverjum. Þessir bátar byrj-
uð'u róðra fyrr en aðrir og eru
í búnir að fara 18—20 róðra.
Keflavík.
Keflavíkurbátar sækja
djúpt út í Kanta, sem þeir
kalla, þar er 110—120 faðma
dýpi, Þeir eru með upp í 36
stampa í róðri — hámarkið.
— Fara þeir í róðurinn
skömmu fyrir miðnætti og
og koma úr róðrinum á tim-
anum frá 6—9, algengast um
7 leytið.
Þeir, sem hafa farið flesta
róðra, hafa farið 14. Aflahæst-
ur mun vera Keflvíkingur
með um eð'a rúmar 100 lest-
ir.
Síðasta saltsíldin fór í vik-
unni frá Keflavík, 5000 tunn-
ur.
Akranes.
Afli hefur verið þar tregur,
4—10 lestir á bát. 13 bátar
eru byrjaðir róðra, og hafa
mest farið 8—9 róðra. Allur
aflinn er frystur fyrir Amer-
íkumarkað.
Eldborg var á Alcranesi í
vikunni og tók 360 hesta af
heyi, sem hún fór með austur
á Reyðarfjörð, og fer hevið
þaðan upp á Hérað. Mest allt
heyið' var úr bænum. Eldborg
fer svo aðra ferð með hey,
þegar hún kemur að austan.
ísafjörður.
Ótíð hefur verið undanfar-
ið og lítið róið. Hæstu bátar
í janúar eru með um 70 lest-
ir af fiski. Pólstjarnan mun
vera hæst og Gunnbjörn með
fast að því eins mikið. Súg-
firðingar eru með um 40 lesta
afla mest.
Influenzan leggur nú heilu
heimilin í rúmið á ísafirði
Togarakaupin.
Allir togararnir 10 eru nú
sennilega seldir og fengu færri
en vildu.
Akureyringar riðu á vaðið
með kaup á Harðbak, 0g er
hann, eins og kunnugt er, bú-
inn að fara eina söluferð til
Bretlands. Akureyringarnir
voru einnig snemma íþvímeð
Kaldbak og högnuðust vel á
því. Þá hefur Hafnarfjarðar-
bær samið' um kaup á einum
togaranum, Vörður h.f. á
Patreksfirði á einum, og talið
er, að Reykjavíkurbær fái 4,
sem að öðru leyti er óráðstaf-
að. Isafjörður og Siglufjörður
fái svo sinn hvorn togarann,
og Fáskrúðsfjörður og Eski-
fjörður einn saman, og þá eru
komnir 10. Þrem síðast töldu
togurunum mun vera meira
ráðstafað með tilliti til at-
vinnuástandsins á stöðunum,
heldur en að full geta hafi
verið til að greiða tilskilið
framlag, en það er um 10%
af kostnaðarverði skipaúna.
Lánin,
Ríkisstjórnin tók lán í
Bretlandi til togarakaupanna.
Var það' sem svarar tæpum 6
miljónum króna á hvert skip
með raunverulega 5% árs-
vöxtum. Er lánið afborgunar-
laust fyrstu 3 árin, en á svo
að endurgreiðast á 17 árum,
og verða þá vaxta- og afborg-
unargreiðslur rúmar 600 þús-
und krónur á ári. Heiihilt er
ríkissjóði, samkvæmt lögum
frá 1949, að ábyrgjast fýrir
sveitarfélag allt að 10% af
kostnaðarverði slcipanna, eða
um 800 þúsund krónur. Talið
er, að kaupendurnir greiði
800 þúsund krónur. Ef skipin
kosta um 8 miljónir, vantar
enn um % miljón króna upp
á, sem ríkissjóður lánar þá
sennilega.
Hraðfrystir í togara.
Garð'ar O. Jóhannesson er
nýfarinn til Bretlands, og
mun hafa í hyggju að láta
setja. hraðfrystir í togara
Varðar h.f. Patreksfirði, og
verður það þá fyrsti íslenzki
togarinn með hraðfrysti.
SamanburSur á útgerö
í SvíþjóS og hér.
íslendingar eru sjálfsagt
mesta fiskveiðiþjóð heimsins
að tiltölu við íbúafjölda,
nema ef Færeyingar skyldu
hafa meiri litgerð. Á tveimur
smáeyjum fyrir utan Gauta-
borg, og sjálfsagt víðar í Sví-
þjóð, er ótrúlega mikil og góð
útgerð. Er ekki ófróðlegt fyr-
ir Islendinga að gera nokkurn
samanburð á 'þessari útgerð'
og sinni. Á þessum eyjum lifa
eyjaskeggjar svo til eingöngu
af fiskveiðunum og verða
einnig að fá sjómenn að, eins
og gengur raunar og gerist
víða í verstöðvum hér á lándi.
Eýjar þessar eru Fotö (Fót-
ey)_ Og Hönö (IIænuey).
Á Fótey eru aðeins 300 íbú-
ar, og er eyjan á stærð við
Viðey. Þarna eru þó 18 stórir
vélbátar, 50—75 lestir að
stærð, með þetta 220 ha. vél-
um og það'an af stærri. Vél-
báturinn Sidon í Vestmanna-
eyjum, rúmar 50 lestir að
stærð, var keyptur frá Fótey
fyrir noklírum árum. Til sam-
aðburðar við þessa sænslcu
verstöð mætti taka Akranes,
þar sem er mjög álíka skipa-
stóll og bátastærð, en íbúa-
talan á Akranesi er sjálfsagt
8—9 sinnum hærri.
Á Akranesi gegnir líku
máli og á Fótey, þar sem
menn vilja ekki nema stóra
og gangmikla báta. 35 lesta
bátar þykja nú orðið á eftir
tímanum á Akranesi, og er
minnsti báturinn þar, Fylkir,
af þeirri stærð. Fyrir nokkr-
um árum, þegar Fylkir var í
Vestmannaeyjum, var hann
stærsti báturinn og þótti þar
þá stórt skip og gangmikið.
Akurnesingar vilja nú helzt
ekki minni báta en 60—70
lesta með 360 ha. vélum eða
um 5 hestöfl á hverja br. lest
í bátnum. Það er gamla sag-
an að velja má úr mann-
skapnum á stærstu og beztu
bátana, og þar eftir fara oft
aflabrögðin. Minni bátarnir
reyna að' fylgja þeim stæn-i
eftir, en þegar vont er í sjó,
gengur það misjafnlega, eink-
um þykja þeir smærri blaut-
ir í norðanátt.
I Hænuey búa 2600 manns,
og þar eru 60 vélbátar, allt
stórir og gangmiklir bátar
eins og á Fótey. Það hentar
ekki annað, því að þarna er
langt sótt, t. d. á Fladen-
grunn þar sem síldveiðin er
mest.
Ef. t. d. Vestmannaeyjar
stærsta verstöð landsins, er
borin saman við Hænuey, eru
þar álíka mörg skip, en íbúa-
talan er nærri % meiri í Vest-
mannaeyjum. Þar eru bátarn-
ir af mjög mismunandi stærð-
um, frá 15 lestum og upp í
100 lestir og tveir vélbátar
yfir 200 lestir, fyrir svo utan
togarana. Það er sennilega
ekki fjærri sanni að áætla, að
skipastóllinn í Vestmannaeyj-
um sé álíka mikill að smá-
lestatölu og í Hænuey. Þessi
samanburður við' Svíana er
athyglisverður fyrir þá, sem
heldur hafa amazt við hinni
svonefndu nýsköpun og talið
hana eiga lítinn rétt á sér. Is-
lendingar hafa síður en svo
verið of stórtækir í þeim efn-
um. Að vísu hefði margur
kosið, að meira hefði verið
byggt af skipúm innanlands
á mörgum árum. En það er
tvennt, sem vert er að hafa í
huga í því sambandi. Bátarn-
ir, sem komu frá Svíþjóð',
borguðu sig fljótt gjaldeyris-
lega séð, mikið ef þeir hafa
ekki gert það á einu ári. Einn-
ig er mjög hætt við, að allar
skipasmíðar hefðu stöðvazt,
um leið og gjaldeyririnn gekk
til þurrðar, — en á því stóð
ekki lengi, — eins og þær
Hka gerðu, þó að áformað
hefði verið að balda þeirri
smíði áfram. Þá hefði vél-
bátaútvegurinn farið á mis
við endurnýjun flotans, en
féð, sem í hann fór, orðið að
eyðslueyri. Mikið' af vélbáta-
útgerðinni er illa komið fjár-
hagslega, en það er vegna ó-
venjulegs aflabrests á sild-
veiðunum, en yfirleitt ekki
vegna lélegrar afkornu a ann-
arri útgerð. Og gjaldeyrislega
séð hefur vélbátaútgerðm
fært þjóðinni drýgstan skerf.
Góðfúslega sendið blaðinu
áskriftargjaldið í ávísun, ef
póstkrafan kynni að hafa ver-
ið' endursend af vangá.
Vikublaðið VÍÐIR
Bárugötu 2, Reykjavík