Víðir - 17.02.1951, Blaðsíða 3

VÍÐIR
3
Atvinnuleysi er óþarfl á fslandi.
Helztu skuldu-
nautar Svía:
Danmörk s. kr. 144 milj.
Finnland s. kr. 455 milj.
Noregur s. kr. 125 milj.
Pólland s. kr. 65 milj.
Sovétríkin s. kr. 304 milj.
Athugun á fram-
JeiðsIukostnaSi.
Það eru uppi áforrn í
líandaríkjunum um, að ríkis-
stjórnin láti fara fram í sam-
ráði við aðrar ríkisstjórnir at-
liugun á mismun á fram-
leiðslukostnaði í Bandaríkj-
unum og öðrum löndum og
láti athuga áhrit' innflutnings
erlendra fiskafurða á innlendá
fiskmarkaðinn í U. S. A.
Einkasala á
norskum fiski?
Eftir ])vi sein „Verdens
Gang“ skýrir frá er nú til at-
hugunar að koma einkasölu á
alla verzlun með fisk í Noregi,
og verði henni stjórnað af
])eim, sem fiskveiðarnar
stunda.
Yfirmað'ur fiskimálanna í
Noregi (fiskimálastjóri) hefur
samið uppkast að lögum um
slíka einkasölu. Tímaritið
segir, að tiílögui* * þessar muni
mæta mikilli mótspyrnu í
hinu frjálsa atvinnulífi.
ASeins lifandi dýr.
Svíar hafa lengi verið fúsir
til að kaupa verulegt magn
af kjöti frá Danmörku. Nú
vilja þeir kaupa 35.000 kroppa
eða 8000 lestir. Danir' vilja
helzt selja dýrin lifandi, en
Svíar vilja heldur fá kropp-
ana. Astæða Dana er sú, að
þeir verða að greið'a liáan toll,
þegar þeir fíytja lit húðir til
Svíþjóðar, en engan toll, þeg-
ar þeir flytja dýrinn inn lii'-
andi.
Framhald af 1. síðu.
liagkvæmast er hverju sinni
fyrir afkomuna, en reyna
heldur að ráða fram úr at-
vinnuleysinu á annan hátt.
Verða þá fyrst fyrir gömlu
togararnir. Heyrzt hefur, að
eigendur þeirra sumir hverjir
vildu setja í þá olíukynding-
artæki, svo að hægt væri að
gera þá út fyrir heimamark-
aðinn, en það er skiljanlega
ókleift með þessu kolaverði,
og þá ekki sízt hinni erfiðu
aðstöðu til þess að fá kol.
Annars eru þetta eflaust úr-
elt skip, þótt þau hafi á sín-
um tírna fært mikla björg í
bú, og erfitt að gera þau út
með ábata nú. En ef eigend-
urnir vildu leggja í þennan
kostnað, sem talið er að sé %
milj. króna, í von um, að út-
gerðin gæti þá borið sig, væri
eð'lilegt, að ríkið aðstoðaði þá
útgerðarmenn, sem þess
þyrftu, t. d. með ábyrgð, ef
þeim dyggði það.
I>að getur enginn amazt
við, að byggt sé, síð'ur en svo.
Ilúseignir eru varanleg verð-
mæti, og það er mjög ánægju-
legt að sjá, hvernig hinn svo-
kallaði stríðsgróði hefur lent
í varanlegum og vönduðum
byggingum, ekki einungis hér
í Reykjavík, heldur og um
allt land. Þjóðin hefur svo til
skipt alveg um .húsakost s.l.
hálfa öld, og er það mikið á-
tak. En þetta verður að vera
kleift fjárhagsins vegna og
ekki stuðla að of miklum sam-
drætti í framleiðslunni. En
það er tæplega nokkur hætta
á, að svo yrði, þó að bygg-
ingar væru frjálsar, eins og
fjárhagsástandið er og lán-
veitingum er háttað. Það er
illa farið að hindra t. d. menn
í að byggja sér hús,. sem hafa
lítið' við að vera eða vildu
nota frítíma sinn til þess.
Traustur iðnaður styður
hvað bezt að efnahagslegu
sjálfstæði einnar þjóðar. ís-
land hefur mjög góð skilyrði
til mikils iðnaðar vegna
vatnsvirkj ana. Það verður
aldrei lögð of mikil áherzla á
að' efla iðnaðinn. En jafnframt
verður að keppa að því, að
hann standi jafnfætis erlend-
um iðnaði að gæðum og fram-
leiðslukostnaði.
Sé blómlegt. atvinnulíf þarf
enginn að kvíða því, að verzl-
unin þrífist ekki.
Það er ekki hægt að' skilj-
ast svo við þessi mál, að ekki
sé aðeins drepið á landbúnað-
inn. Það er mikill vorhugur í
bændum landsins, þeir vilja
rækta mikið og auka bústofn-
inn, kaupa vélar og byggja
upp. Og íslenzk gróðurmold
hefur sýnt, að hún er ]>ess
verð, að varið sé fé til rækt-
unar. Glæsileg verk hafa ver-
ið unnin í þeim efnum víð's
vegar um land. Og enn er
mikið auðræktanlegt land á
Islandi, er bíður starfandi
handa. Þar eru óþrjótandi
verkefni í náinni framtíð.
Ef til vill gerir sá ótti vart
við sig hjá einhverjum, að
varhugavert sé að ýta um of
undir atvinnu og fram-
kvæmdir í landinu, því að þá
geti orðið of mikil eftirspurn
eftir vinnuaflinu og erl'itt að
halda kaupgjaldinu innan
þeirra takmarka, sem útflutn-
ingsframleiðslan getur borið.
En það verður vandratað
meðalhófið í þeim efnum, og
væri það illa farið, ef sá ótti
sæti í vegi fyrir nytsömum
framkvæmdum.
Nú gætir yfirleitt bjartsýni
hjá útgerðinni og framleiðend-
um sjávarafurða. Það getur
vel farið svo, að þetta ár verði
metár, hvað útflutningsverð-
mæti snertir, og þá geti orðið'
hagstæður verzlunarjöfnuður,
sem hefur ekki náðst árum
saman. Verði svo jafnframt
nægileg atvinna í landinu
vegna aukinnar litgerðar og
framkvæmda, og þá m. a.
Sogs- og Laxárvirkjunarinnar
og byggingu áburðarverk-
smiðjunnar, jafnframt því
sem slakað yrði verulega á
höftunum, myndi þetta vekja
vonir hjá almenningi um
bjartari tíma.
Golt markaSsútlit fyrir
fisk í U.S.A.
Tnnanríkisráðuneyti Banda-
í'íkjanna, fiskimáladeildin,
hefur sent frá sér álitsgerð um
útlit og horfur á fiskmarkað-
inum á fyrsta ársfjórðungi
þessa árs. Þar er spáð blóm-
legu viðskiptalífi í Banda-
ríkjunum. Sem bein afleiðing
af hinni miklu framleiðslu
fari almennar tekjur vaxandi
og neyzlan um leið'. Hin aukna
eftirspurn muni mikið leita á
mat væla i na rk aðin n vegna
takmarkana á ýmsum öðrum
sviðum, eins og i byggingar-
iðnaðinum. Þá er gert ráð fyr-
ir, að verðið muni að líkind-
um hækka. Innflutningur á
matvælum muni sennilega
verða mikill áfram og litflutn-
ingur þeirra sennilega minnka
enn frekar. Ovíst sé, hve milc-
illa matvæla herinn þarfist,
en það sé þó ekki trúlegt, að
það' mtini draga lír hinum al-
mennu birðgum neitt sem
lieitir. Smásöluverðið á mat-
vörum var nærri óbreytt frá
því í júní og þangað til í októ-
ber. Verðið á kjöti féll í októ-
ber. í sama mánuði hækkaði
fiskverðið. Það megi búast
við góðum markaði fyrir fisk-
afurðir á tímabilinu janúar—
marz, neyzla á fiski muni þá
aukast vegna föstunnar, sem
byrjar 7. febrúar og líkur 25.
marz. ___________
Æfingar á verzlunarflof-
anum brezka vegna
sfríðshæffunnar.
í nokkrum mestu siglinga-
borgum Breta hafa sjómenn
á verzlunarflotanum verið
hvattir til að mæta til æfinga
vegna stríðshættunnar. Yfir-
mennirnir fá 30 klukkustunda
tilsögn bæði í verklegri og
munnlegri kennslu í að sigla
í skipalestum, meðferð radar,
vörnum gegn kafbátum,
tundurduflum, kennslu í loft-
vörnum, slökkvistarfi og
vörnum gegn atomsprengjum.
Aðrir skipverjar fá svipaða
kennslu. í Bandaríkjunum
hafa fjöldamörg skip verið
látin fara í skipasmíðastöðvar
til þess að styrkja þilfar skip-
anna, lagfæra eða setja ný
loftvarnatæki í þau. Það' er
talið, að brezka flotastjórnin
hafi svipuð áform á prjónun-
um, hvað brezk skip snertir.
150.000 innflvtj-
endur til Kanada.
I Kanada er áformað að
taka á móti 150.000 innflytj-
endum í ár, og er það helm-
ingi meira en á s.l. ári.
HvaS mikiS er
71 miljarSur?
Fjárlögin, sem Truman for-
seti lagði fram, voru að upp-
hæð 71 miljarð'ur dollara. Ef
þessi upphæð væri öll komin
i eins dollara peninga, sem
væru af líkri stærð og ís-
lenzka krónan, segjum 2 nun
á þykkt, og lægju hlið við
hlið, næði hún vfir vegalengd,
sem væri 14.319 mílur, eða
rúmlega þriðjungur af vega-
lengdinni til tunglsins.
Og þá er það, að litla stúlk-
an bað mömmu sína um að
f'á að fara út og leika sér við
Nonna, því að hann hefði
fengið vasapeningana sína um
daginn.
★
Nýlega var Austurríkis-
inaður tekinn fastur, en hann
hafði falið í skóhælúm sinum
demanta, sem voru 100.000
dollarar (1.6 milj. kr.) að'
verðmæti.
★
Svíar áforma að láta gera
kvikmynd af síldveiðunum
hjá sér. Myndina á síðan að
Isýna til þess að ýta undir
meiri fiskneyzlu.
stórkostleg sýning á öllum hugsanlegum munum. Munum
þeim, sem Jóhanka átti, fleygði hann aftur inn í skápinn
í eldhúsinu. Hann langaði meira að segja til að raða þeim
þar snoturlega, en eftir nokkrar tilraunir gafs't hann alveg
upp við það af getuleysi og skikli skápinn eftir galopinn,
eins og hann hefði verið rændur. Þá tók hann og að óttast,
að Jóhanka myndi fara að koma heim aftur og hann yrði
að tala alvarlega við hana. . . . Hann liafði svo mikla and-
slyggð á þessari tilhugsun, að hann fór að klæða sig í snatri.
Ég skal lesa yi'ir hausamótunum á henni á morgun, hugsaði
hann með' sjálfum sér, það er nóg fyrir hana í dag að þreifa
á því, að hverju ég hef komizt. Hann greip eina af nýju
skyrtunum sínum, en hún var eins stíf og pappþ Svo að
hann gat ekki lineppt þessum stífa flibba, þrátt fyrir allar
tilraunir sínar. Og Jóhanka gæti komið á hverju augna-
bliki.
Hann smokraði sér því í snarkasti í gömlu skyrtuna
sína og kærði sig kollóttan, þótt hún væri öll trosnuð, og
hann var ekki fyrr kominn í fötin en hann læddist út likt
og þjófur og lónaði og slæptist í ldukkutíma um götumar,
áður en hann fór til boðsins. Hann var mjög einmana í
samsætinu. Ilann reyndi að komast í innilegar samræður
og náin kynni við gamla kunningja, en hann vissi einhvern
veginn ekki, hvernig hann ætti að fara að því. Árin höfðu
skotið sér inn á milli hans og annars fólks. Að liugsa sér
— við skiljum ekki hvorir aðra, En hann bar ekki kala
til nokkurs manns, stóð afsíðis og brosti, fékk ofbirtu í
augun af Ijósadýrðinni og varð hálfviðutan af hávaðanum
og hraðanum . . . þangað til hann varð allt í einu heltekinn
af nýjum skelk — að hugsa sér, hvernig ég er útlits. Þráðar-
spottar hanga út úr skyrtunni minni, blettir á kjólnum
mínum — og hvað skóna mína snertir, þá eru þeir ekki
ásjálegir. Blessi mig. Hann vildi, að hann gæti sokkið niður
í jörðina, og hann leit*í kring um sig eftir felustað, en allt
í kring um hann Ijómuðu og skinu livít skyrtubrjóst. Hvert
gæti hann komizt burt án þess, að eftir hoiium yrði tekið?
Hann var hræddur við að ganga eitt fótmál til dyranna,
því að þá myndu allir snúast eins og snarkringlur og star-
blína á hann. Hann kófsvitnaði út af þessum kröggum.
Hann lézt standa algerlega hreyfingarlaus, en var allan
tímann að smámjaka fótunum eftir gólfinu, til þess að
komast til dyranna, þumlung eftir þumlung, án þess að
eftir honum yrði tekið. Það var eins og óhamingjan elti
hann. Stúdent, gamall kunningi lians frá háskólaárunum,
ávarpaði hann. Jók það á vandræði hans. Hann svaraði
honum mjog klaufalega og var næstum búinn að stórmóðga
hann. Hann andvarpaði feginsamlega og honum létti, þeg-
ar hann var aftur orðinn einn, og tók nú að mæla fjar-
lægðina að dyrunum með augunum. Á endanum varð hon-
um undankomu auðið' — og flúði heim til sín. Það Var
ekki enn komið miðnætti.
Á heimleiðinni kom honum aftur Jóhanka í hug. Heili
hans varð framkvæmdasamur við þessa hröðu göngu, og
hann lagði niður fyrir sér í huganum, livað hann ætlaði
að segja henni. Langar, kjarnyrtar, háfleygar setningar og
orðatiltæki fléttuðust saman og runnu óvenjulega auðveld-
lega saman í fagurskapaða ræðu í huga lians, langdregnar
samræður um alvarlegan áfellisdóm — og að síðustu mis-
kunnsemi. Já, miskunnsemi, vegna þess að að lokum myndi
hann fyrirgefa henni. Hann ætlaði ekki að hrekja hana út
á götuna, Jóhanka myndi gráta og grátbæna og þessu næst
lofa að bæta ráð sitt. Hann myndi hlusta á hana, þumb-
aldalegur og ósnortinn, og að síð'ustu segja hátíðlega við
hana: „Jóhanka, ég ætla að gefa þér tækifæri til að bæta
fyrir vanþalddæti þitt og ræktarleysi. Vertu ráðvönd og
drottinholl, annars krefst ég ekki af þér. Ég er gamall mað-
ur og hef enga tilhneigingu til að vera grimmur.
Framhald.