Víðir - 24.02.1951, Blaðsíða 1

xxm.
Reykjavík, laugardaginn 24. febrúar 1951.
8. tölublað.
Veiðarfæragæzla og
björgunarstarf.
í vetur annast Ægir eins og
v*nt er veiðarfæragæzlu og
björgunarstarf við' Vest-
*iannaeyjar, þegar lokið er
viðgerð þeirri vegna árekstr-
*r, er hann varð fyrir í höfn-
urn i fyrir skömmu.
Sæbjörg hefur verið í slipp
andanfarið og er nýkomin
aiður og í þann veginn að taka
við fyrra starfi sínu í Faxa-
Sóa við að líta eftir veiðar-
fierum og skipum.
Á Vestfjörðum starfar
M aría Júlía að gæzlunni.
Óðinn hefur gæzluna fyrir
Austurlandi.
Hermóður, hið nýja skip
vitamálastjórnarinnar, er
fimmta skipið, sem starfar
sennilega í vetur að veiðar-
færagæzlu eins og í fyrra.
Hermóður var þá í Miðnes-
sjónum.
Aðalstarf þessara skipa er
fólgið í því að gæta veiðar-
færanna, verja línuna og
þorskanetin fyrir ágengni út-
lendinga og verja landhelg-
ina. — I>egar einhver tog-
ari fer að verða hættulega
nærgöngull við' veiðarfærin,
hefur báturinn samband við
gæzluskipið í gegnum talstöð-
ina og segir því, hvers kyns
sé, og kemur það þá á vett-
vang, þaðan sem það' hefur
verið að gæzlunni, og talar
skipstjórinn við stéttarbróður
sinn á togaranum og biður
hann að flytja sig, svo að
hann skemmi ekki veiðarfær-
in. Togaraskipstjórarnir eru
misjafnir menn eins og geng-
ur og gerist. Flestir fara í
burtu, en einstaka eru með'
ónot. Eru jafnvel dæmi til
þess, að svo mikil kergja hef-
ur verið í togaraskipstjórum,
að þeir hafa myndað sig til
að sigla á bátinn, en láta það
svo gott heita að hypja sig í
burtu. Þetta er utan land-
'helgi, og þykjast togaraskip-
stjórarnir þar vera í jafnmikl-
um rétti og bátárnir.
I Vestmannaeyjum hefur
netasvæðið árum saman verið
tilkynnt rækilega í útvarpi 0g
blöðum og það kortlagt og
kortið sent út til erlendra
togarafélaga og þau beðin að'
hlutast til um, að togarar
þeirra eyðileggðu ekki netin
f.yrir bátunum. Svæðið hefur
síðan verið grcinilega merkt
með duflum, svo að skipstjór-
ar ættu hægara með að átta
Skattar og opinber rekslur.
Hver er það, sem ekki
kveinkar sér undan sköttun-
um og hinum opinberu gjöld-
um yfirleitt. En flestum verð-
ur sjálfsagt á að líta fyrst og
fremst á það, sem að honum
sjálfum snýr í þeim efnum, en
láta sig svo litlu skipta,
hversu réttlátlega gjöldin
koma niður á aðra, sem ekki
heyra undir saina skattstiga,
En ef menn vilja fá rétt-
láta skattalöggjöf og sem
heilbrigðasta meðferð á opin-
beru fé, verður það ekki,
nema slcattþegnarnir taki al-
mennt höndum saman í þeim
efnum. Það' er við svo ramm-
an reip að draga, þar sem hið
opinbera er, sem virðist koma
öllu auðveldlega í lóg, næst-
um sama, hve mikið því á-
skotnast.
Það er að sjálfsögðu tilfinn-
anlegast fyrir lægst launuðu
skattþegnana, þegar skatta-
löggjöfin er þannig, að þeir
fa varla að halda eftir fyrir
brýnustu lífsnauðsynjum. En
skatt- og útsvarsstiginn getur
á sama hátt verið óréttlátur
gagnvart þeim skattþegn, sem
hefur meira umleikis og meiri
tekjur, þó að hann þurfi síð'-
ur að kvíða því að geta eklci
bætt úr brýnustu þörfum sín-
um. Það er ef til vill maður,
sem hefur nokkra menn í
vinnu. Há opinber gjöld draga
úr getu hans til þess að reka
fyrirtæki sitt . með þeim
þrótti, sem hann ef til vill
vildi, og þung- opinber gjöld
i'ýra einnig getu ha-ns til þess
að greiða kaup, sem hann ella
gæti, eða þvinga hann til þess
að reyna að lækka kaupið.
Kemur þá slíkt oft niður á
þeim, sem sízt mega við því.
Þannig eru öll þessi mál
samanfléttuð. Þegar skattarn-
ir eru orðnir það háir, að þeir
lama sjálfsbjargarviðleitnina
og gera menn dugminni en
þeir ella myndu vera, er of
langt gcngið.
Nú skulu tekin nokkur
dæmi, er sýna, hversu opin-
ber gjöld koma hart og oft
óréttlátlega niður.
Tekjur verkamanns, sem
hefur unnið aðeins dagvinnu
á árinu 1950 og tekið 2 vikna
orlof, námu . . kr. 24.045.38
Ef miðað er við hjón með
tvö börn, námu sjúkrasam-
lagsgjöld, tryggingargjald og
stéttargjald .... kr. 908.00
Kirkjugarðs- og
kirkjugjald . .
Tekjuskattur og
útsvar ..........
72.00
1520.00
Gjöld samt. kr. 2500.00
Þetta er rétt um 10% af
tekjunum, eða tæpar 210
krónur á mánuði. Ef þetta
hefði verið einstaklingur, en
ekki fjölskyldumaður, hefðu
opinberu gjöldin numið kr.
3646.00.
Þannig eru opinberu gjöld-
in hjá fjölskyldumanninum
með konu og tvö börn aðeins
tæpum 100 krónum minni á
mánuði en hjá einstaklingum.
Það verður ekki sagt, að það
sé hér mikils metið af því op-
inbera að vera að ala upp
nýja þjóðfélagsborgara.
Það er svo aftur mál út af
fyrir sig, hve erfitt verka-
manni er að greiða 10—15%
af launum sínum í opinber
gjöld.
Tökum annað dæmi, aftur
af hjónum með tvö börn, þar
sem maðurinn hefur 2500
krónur í mánaðarkaup, árs-
tekjur ....... kr. 30.000.00
sig á, hvar netin væru. Það
er alveg furða, hve vel skip-
stjórar hafa virt þessi tilmæli
útgerð'armanna í Eyjum og
líthð eyðilagt net þeirra, þó
að þau hafi oftast verið Iangt
fyrir utan 'landhelgi og á því
svæði, sem togarar hefðu
kannske helzt kosið að vera.
Sj úkrasamlags-,
tryggingar- og
stéttarfélags
gjald......... kr. 908.00
Kirkjugarðs- og
kirkjugjald .. — 81.00
Tekjuskattur og
útsvar ......... — 2921.00
árstekjur .......kr. 100.000
Skattar þessa
mannss og litsvar
nema 46.882 kr.,
auk 1000 kr. í
önnur gjöhl, ... — 47.882
Greiðir hann þannig 48%
af tekjum sínum í opinber
gjöld. Sé þetta nú t. d. at-
vinnurekandi, sem hefur ekki
neinar afskriftir, er það ekki
mikið, sem löggjal'inn leyfir
honum að halda eftir til þess
að byggja upp fyrirtækið',
þegar liann hefur framfleytt
fjölskyldu sinni.
Tökum eitt dæmi enn af
skattgreiðanda, manni með
konu og tvö börn, sem á 500.-
000 króna skuldlausa eign
og hefur haft í hreinar tekjur
kr. 200.000
Hann þarf að'
greiða í skatt og
útsvar kr. 130.667
og önnur opinber
gjöld, svo sem
sjúkrasamlags-
gjald o. fl. um
1000 krónur .... — 131.667
Opinberu gjöldin nema
þannig um 66% af tekjum
hans.
Á tekjur yfir 200.000 krón-
ur er eingöngu skattur og þá
90%.
Lítum svo aðeins á, hvern-
ig hlutur þeirra er, sem kynnu
að hafa lagt eitthvað fyrir, t.
d. til elliáranna, því að svo
er þó fvrir að þakka, að enn
hafa ekki allir lagt árar í bát
með að reyna að sjá sér far-
borð'a á efri árum og þurfa
ekki að krjúpa að náðarborði
þess opinbera. En það er lítill
vafi á, að sparnaðaranda
yngri kynslóðarinnar hefur
Framh. á S. síðu.
Fréliir af „Galafhea".
Danska hafrannsóknaskip-
ið, sem er á leið umhverfis
hnöttinn, kastaði nýlega trolli
á 5300 m dýpi í liinu svokall-
aða Madagaskardýpi í Mada-
gaskarflóanum, og tókst það
ágætlega. Var þarna rnjög fá-
tæklegt dýralíf og miklu
minna en í Guineaflóanum,
og engir botnfiskar.
Þar sem % hluti af yfir-
borði jarðarinnar er haf, sem
er meira en 4000 m djúpt,
getur þessi tilraun haft mikið
hagnýtt gildi.
Sænsku báfarnir fil
Rússlands.
Fyrsti togbáturinn, sem
verið er að byggja í Ystad í
Svíþjóð, var afhentur rúss-
neslcri skipshöfn um síðhstu
mánaðamót. Báturinn er 80
„registertonn“ og gekk 10
mílur, en þess var aðeins kraf-
izt í samningunum, að hann
gengi 8% mílu. Skipasmíða-
stöðin hefur byrjað byggingu
á næsta skipi. Þessi bátur var
sá 9. í röðinni í samningi um
29 skip.
Gjöld saint. kr. 3910.00
Þetta. eru 13% af tekjun-
um, eða 326 krónur á mánuði.
Einstaldingur með sömu
tekjur gi'eiðir 5106 krónur,
eða 17%. Hér eru sömu hlut-
föll milli fjölskyldumannsins
og einstaklingsins og áður,
tæpum 100 krónum minna,
sem hann greiðir í opinber
gjöld á mánuði af sömu tekj-
um.
Tökurn enn dæmi af skatt-
g'reiðanda, manni með konu
og 2 börn, sem á 250.000
króna hreina eign og liefur í
Norðmenn flyfja inn
lifandi þorsk.
I þessum mánuði var í
fyrsta sinn fluttur lifandi
þorskur í bíl frá Danmörku
til Osló. Bíllinn var 17 tíma
á leiðinni og ók að sjálfsögðu
yfir Svíþjóð. Þetta fyrsta
lvlass var 3600 kg.
Ætlunin var að flytja á
sama hátt á einni viku 14.000
kg. af lifandi þorski.
ISFISKSÖLUR.
Dagar milli
Söludagur: Skipsnafn: sö lu: Sölustaður: Lestir: Meðalv. kg.
15. febr. Askur, Ttvík Grimsby 236 £ 9978 kr. 1.90
15. — Geir, Rvík 28 Hull 266 £10140 — 1.75
17. — Harðbakur, Akureyri 23 Grimsby 229 £ 9771 — 1.95
17. — Jón I'orlákss., Rvík 26 Hull 223 £ 5954 — 1.20
20. — Marz, Rvík 29 Grimsby 295 £ 9418 — 1.45
20. — Fylkir, R\’ík 25 Grimsby 266 £ 9691 — 1.65
20. Bjarni Olafss., Ak. Aberdeen 200 £ 5432 — 1.25
21. —• Elliðaey, Vm. Vélbátar: 21 Grimsby 222 £ 7745 — 1.60
15. — Björn Jónss., Rvík Fleetwood 57 £ 2676 — 2.15
10. — Sleipnir, Neskaupst. Aberdeen 50 £ 1690 — 1.55
20. — Víðir, Eskifirði Aberdeen 55 £ 1423 — 1.20
20. — Kristján, Akureyri Aberdeen 72 £ 1700 — 1.05
20. — Helgi Ilelgason, Vm. Fleetwood 61 £ 2424 — 1.80
21. — Viktoría, Þorlákshöfn Fleetwood 54 £ 1111 — 0.95
21. — Gullfaxi, Neskaupst. Aberdeen 26 £ 1461 •— 2.55