Víðir - 26.05.1951, Blaðsíða 3

VÍÐIR
3
Meðal brúttóálagning
smásöluverzlana í Dan-
inörku reyndist við athugun
17.6%. Lægst var álagningin
á matvörum, 15%, á fatnaði
i og byggingarvörum reyndist
hún 20%, á húsgögnum og
, búsáhöldum 25%.
Tekjur alþjóðabankans
á níu mánaða tímabili, sem
lauk 31. marz, námu 11%
milj. dollurum á móti 10 milj.
á sama tíma í fyrra. Tekjurn-
ar vom lagðar við varasjóð
bankans, sem nemur nú 38%
tnilj. dollurum.
Miklar tekjur af
siglingum.
Árið 1949 námu tekjur
Bandaríkjanná af siglingum
500 milj. dollara meira en þau
þurftu að greið'a öðrum þjóð-
um.
/
FiskverS í U. S. A.
2. maí s.I. var meðalfisk-
verð í U. S. A. á frosnum fisk-
flökum í 10 punda öskjum.
Lúðuflök 37 cent pundið'.
Ysuflök 24 oent pundið.
Karfaflök 29 cent pundið.
Danir í markaSsleit.
Sammenslutningen af
Danske Fiskifiletfabriker,
sem í eru 18 danskir framleið-
endur, eru nú með áform um
að vinna markað fyrir frosin
fiskflök í Bandaríkjunum.
Búið verður um flökin í 1 og
5 lbs. öskjum.
LýsisverS
hefur verið heldur fallandi
í Bandaríkjunum, þótt það
sé ekki mikið, verð á síldar-
og karfalýsi hefur hins vegar
verið stöðugra.
„Meerkatse",
aðstoðarskip við þýzka tog-
ara, sem eru að veiðuin í
norðurhöfum, var hér í fyrri
viku. Var blaðamönnum sýnt
skipið. Er það rúmar sex
hundruð lestir að stærð, um-
byggt á s.I. ári, er með 1000
ha. vél og gengur 12 rnílur,
er sterkbyggt og gott sjóskip.
Skipið er búið ýmsum tækj-
um og útbúnaði, sem má
koma fiskiskipum, sem eru
fjærri heimalandi sínu, í góð-
ar þarfir, m. a. 32 sjúkrarúm-
um, veðurstofu, hafrannsókn-
artækjúm, viðgerðarverk-
stæði,' dráttarútbúnaði o. fl.
Á skipinu er læknir og hjúkr-
unarmaður. I skipinu eru
röntgentæki og tannlækn-
inga. Sérstakur fleki er not-
aður til þess að flytja sjúka
menn á milli skipa, þegar vont
er í sjó. Þá er þar veðurfræð’-
ingur, sem sendir út veður-
lýsingar og veðurspár, fiski-
fræðingur og kafari.
Hér \’ið land eru nú 24
þýzkir togarar frá Vestur-
Þýzkalandi, en alls eru vest-
ur-þýzku togararnir 50.
Skipið stendur stundum í
sambandi við annarra þjóða
skip, þótt það sé hér fyrst og
fremst til þess að aðstoða
þýzk fiskiskip. Öll slík aðstoð
er ókeypis og eins hjúkrun.
Loftskeytamennirnir á „Meer-
katzé“ stóð'u t. d. nýlega í
sambandi við tvo íslenzka
togara með loftskeytunum.
Höfðu þeir sérstakt orð á því,
hve færir loftskeytanaennirnir
íslenzku hefðu verið í þýzku
og talað hreint mál.
Skipstjórinn heitir Bött-
cher. Hann lét í Ijós ánægju
yfir þessu starfi, þeir sæju oft
menn fara alheila frá borði,
sem hefðu komið þangað
mjög illa haldnir.
Skipið er eign vestur-þýzka
ríkisins og rekið af matvæla-
og fiskimálaráðuneytinu. Með
skipinu voru tveir farþegar,
ung stúlka, sem er starfsmað'-
ur á skrifstofum ráðuneytisins
í Bonn, og ritstjóri frá þýzku
fiskimálablaði.
Skipasmíðin yfir í járniS.
Fyrir nokkru var skýrt frá
því hér í blaðinu, að Norð-
menn hefðu byggt sinn fyrsta
vélbát úr járni — Signrdsson
— og var hann um 30% ó-
dýrari. Nú hafa þeir byggt úr
járni fyrsta smábátinn eða
doríuna, sem þeir kalla. Er
hann 30 fet, á lengd eða senni-
lega á stærð við snyrpubát.
Er nú umtal um að smíða
slika báta í fjöldaframleiðslu.
Alþjóða fiskimála-
ráðstefna
hefur staðið yfir í Washing-
ton, þar sem ræddar voru
fiskveiðarnar í norðanverðu
Atlantshafinu og Grænlands-
veiðarnar. Þar átti að reyna
að' ná samvinnu vísinda-
manita meðal þeirra þjóða,
sem þar hafa einlcum liags-
muna að gæta, svo sem ICana-
da, íslands, Portúgals, Spáns,
Englands, Frakklands, Italíu
og Noregs.
Verð á fiskimjöli,
innfluttu til Bandaríkj-
anna, var um síðustu mán-
aðamót $130, lestin (70%)
þar á staðnum. Verð á síldar-
mjöli (70%) var sama. Eftir-
spurn eftir fiskimjöli hefur
verið þar dræm undanfarið,
en verðið þó stöðugt.
Þýzkir síldartogarar,
aðallega frá Bremen, fóru í
marzmánuði á síldveiðar í
Norðursjóinn í tilraunaskyni,
þar sem vestur-þýzka fiskiðn-
aðinn vantaði hráefni. Hinir
fyrstu fjórir af þessum smá-
togurum komu inn eftir %
mánaðar litivist, og höfðu þá
hver 20—30 lestir af ísaðri
síld. Verðið var gott eftir
gæðunum. Togararnir fóru
aftur á veiðar.
Hinir sex togararnir komu
inn seinna og með minni veiði.
Þeir höfðu verið úti 18—26
daga og höfðu hver um 25
lestir. Einn fékk þó aðeins 5
lestir.
Hvalkjöt í mat-
sölu í U. S. A.
I fyrsta sinn í sögunni hef-
ur hvalkjöt verið á matseðli
í matsöluhúsi í Bandaríkjun-
um. Stór almenningsmatstofa
í .Tersey City, New Jersey,
hefur á miðvikudögum á boð-
stórum „Pot Roast“ af hval,
vegna þess að þúsund starfs-
menn hjá Bell símafélaginu,
sem eru vanir að borð'a þarna
hádegisverð, hafa mótmælt
hinu háa kjötverði.
Gjafabílarnir
í Danmörku.
Lögreglan í Danmörku hef-
ur hagt halda á 77 gjafabíla.
30 eigendur hafa verið kvadd-
ir til að mæta fyrir rétti. Aðr-
ir eigendur og þeir, sem hafa
selt bíla, verða að' mæta síð-
ar. Eru þeir ásakaðir um að
hafa brotið gjaldeyrislögin og
krefst lögreglan, að bílarnir
verði gerðir upptækir og sekta
og í sumum tilfellum, að við-
komandi verði dæmdir í fang-
elsisvist.
Mikil fiskneyzla.
Það er áfram búizt við mik-
illi fiskneýzlu í Bandaríkjun-
um. Birgðir eru þar nokkuð
miklar af frosnum fiski.
Enn til Chile.
Það hefur verið skýrt frá
því hér áður, að Þjóðverjar
hafi sent fiskiskip til Chile.
Nú hafa þeir nýlega sent
þangað þrjú skip í við'bót, um
50 lestir hvert, með 250 ha.
vélum. Bátarnir munu sigla
alla leið upp á eigin spýtur
gegnum Panamaskurðinn til
Chile. __________
Norsku togararnir
nýju, sem nýlega liefur ver-
ið minnzt liér á, kosta sem
svarar 4.6 milj. ísl. kr. Þeir eru
630 lestir. Þeir eru með vél-
uin til að framleiða 20 lestir
af fiskimjöli á dag, lifrar-
bræðslu og kæliútbúnaði.
Skipin eru byggð' í Kiel í
Þýzkalandi.
Aukin útgerð frá Spáni.
Spánverjar liafa í hyggju
að stórauka útgerð sína í ár
að fiskiskipum. Þeir áforma
að senda með flotanum á mið'-
in 500 lesta flutningaskip,
sem verður með frystivélum
og kæligeymslum og lýsis-
bræðslu. ________
Norska síldardælan
mun spara margar miljónir
króna árlega, þegar til kemur,
segir dr. Anfinn Refsdal.
Verðið verður sem svarar 60
þús. ísl. krónur.
Viti náttúrunnar.
Eyjan Stramboli í Miðjarð-
arhafi er 900 m há klettaborg.
Er þar eldgýgur, sem hefur
gosið stöðugt í 3000 ár, 10.—
15. hverja mínútu og er stund-
um nefndur „viti þýrenska
hafsins“.
★
Truman forseti sagði ný-
lega: Það getur allt farið í
bál og brand í heiminum, hve-
nær sem er, og við verðum
að nota hvern einasta dag til
hins ýtrasta.
★
Dr. Adenauer kanslari lief-
ur sagt í sambandi við Slés-
víkurmálin, sem hafa verið
mikið hitamál i Danmörku:
Við viljum ekki breyta landa-
mærunum, en byggja brú yf-
ir þau.
★
VerzJunarfloti Vestur-
Þýzkalands var 1. marz 683.-
583 lestir brúttó.
*
Það er haft eftir japönsku
blaði, að 17 norskir sjómenn
á skipinu Tomar hafi gefið
hálfan líter af blóði hver til
blóðbankans í Yokohama
lianda særðum hermönnum í
her Sameinuðu þjóðanna.
★
Konur vinna nú aftur í
brezkum höfnum við af-
greiðslu skipa eins og á stríðs-
árunum.
En hvað olli hávaðanum og skarkalanum þarna úti fyrir
hellismunnanum?
Þar stóð stór flokkur heiðingja, og á meðal þeirra nokkrir
kristnir bandingjar, sem dæmdir voru til hungurdauða í
dimmri klettagjánni. Þeim datt ekki annað í hug en maður-
inn, sem þeir höfðu fyrir ári síðan lokað inni í þessum
helli, hefði orðið þeim forlögum að bráð. En stór varð undr-
un þeirra, þegar kom í Ijós bjart og geislandi enni hetjunn-
ar, er þeir opnuðu hellinn. Og rödd þrungin heilögum hljóini,
sem gekk gegnum merg og bein, ómaði frá vörum hans:
„Heilir þér vinir og bræð'ur, heill þér gullna sól, og þið
þysmiklu skógar, heilir þér“.
Þá féll hópurinn fyrir framan hann á kné, og lofaði þann
guð, sem hann trúði á og hafði bjargað honum frá hrylli-
legum dauðdaga. En með hárri raust sagði hann þeim frá
hinum dýrlegu kraftaverkum, sem orðið höfðu í iðrum
fjallsins, og með einum rómi kallaði fólkið' til hans: „Skírðu
okkur einnig, skírðu okkur líka til trúarinnar á guð þinn“.
Þ.annig lcölluðu þeir honum til stórrar gleði og leystu fjötr-
ana tafarlaust af dæmdu föngunum. Þá gekk hinn frómi
maður fram á lækjarbakkann, og honum fylgdi flokkurinn,
sem hér snerist frá heiðni og lét skírast til kristinnar trúar.
En uppi við hhðina; stóðu ennþá mennirnir, sem átt hafði
að fórna, og sungu honum lofsöng, er frelsað hafði þá
og hinn fróma föður þeirra frá kvalafullum dauða og leitt
heiðninnar börn úr myrkri til Ijóss.
Síðan sungu þeir og horfðu upp til himinhæða.
Aapo: Svona er sagan um hinn fróma mann.
Juhani: Og skírn heiðingjanna fór fram einmitt á þeim
stað, þar sem nú er úlfagerðið okkar.
Simeoni: Trúin veldur kraftaverkum. Ég er þess fullviss,
að maðurinn hefur ekki haft neina lind og ekkert ávaxta-
tré í hellinum, og ekkert skínandi ljós sýnilegt jarð'neskum
augum hefur uppljómað klefa hans, heldur aðeins það, að
honum nægði trúin, hin trausta og óbifanlega trú, til allra
sinna líkamlegu nauðsynja. Kraftur andans var honum
hressandi lind, bragðgóði ávöxtur og bjarta ljós. Hvernig
sagði ekki gamli veiðifélagi minn, Tervakoski-Tuomas?
„Ef þú hefur skjöld trúarinnar og sverð andans, þá gétur
þú jafnvel dansað polka við djöfulinn“. Þannig voru orð
liins fróma öldungs.
Juhani: En magi fullþroska manns lætur sér ekki nægja
einskæra trú og tómt loft, það máttu vera viss um. Og
það get ég svarið, að hann hefur troðið í sig kjarnmeiri
mat en ávöxtum og vatni. Þess krefst líkami manns, sem
orðinn er stór og sterkur á kjöti og rúgbrauði. Jú, jú, sagan
er líka sögð með öðrum hætti. Sagt er, að allt í einu hafi
fimm svört nautshorn komið í Ijós á hellisveggnum. Þegar
maðurinn sneri upp á fyrsta hornið, þá vall fram suðandi
hið bezta og tærasta brennivín, sem vissulega hefur komið
vatninu fram í munninn á manninum. TJr öðru horninu dró
hann svo álnum skipti fellingamikla, hressandi lifrarpylsu.
LTr hinu þriðja þrýstist fram í stinnum boga bezti vellingur
og úr hinu fjórða mjólkurhlaup út á vellinginn, mjólkur-
hlaup þykkt eins og tjara. Og þegar hann hafði fyllt kvið-
inn eins og blóðmaur, opnaði hann í skyndi fimmta hornið
og tók út úr því munntóbak, ágæta, danska tuggu, sem
þandist út í munni hans eins og sjúgandi blóðsuga. Hefði
þrevttur maður getað óskað sér betri beina?
Timo: Hann var á himnum. En við?
Tuomas: Það gengur manni að lijarta.
Timo: og truflar höfuðið.
Juhani: Þúsund dali fyrir slíka máltíð. Þúsund sinnum
þúsund dali.