Víðir - 22.09.1951, Side 2

2
VÍÐIR
kemur út á laugardögum
Fylgirit:
GAMALT OG NÝTT
Ritstjóri:
EINAR SIGURÐSSON
Sími 2685
Víkingsprent
Dæma ber sem
sannast og réltasl
og helzt að lögum.
Afkoma íslenzku þjóðar-
innar hefur öldum saman
byggzt öðrum þræði á sjáv-
arútvegi, þó að hinn höfuð-
atvinnuvegurinn, landbúnað-
urinn, hafi verið henni jafn
mikilvægur. Og frá sjávarút-
veginum hefur fyrst og fremst
runnið það, sem lyft hefur
undir hinar stórstígu framfar-
ir í landinu.
Það myndi sjálfsagt kosta
mikla lífsvenjubreytingu, ef
fiskimiðin við strendur lands-
ins yrðu þurrausin. Fyrst í
stað myndu íslenzku sjó-
mennirnir sækja á fjarlægari
mið, en kæmi ekki að því til-
tölulega fljótt, að þeim þætti
eins þægilegt að búa í meiri
nálægð við fiskinn, og flyttu
sig um set. Og hvað yrði um
þá, er eftir byggju, þegar
kjarninn úr þjóðinni væri far-
inn?
Fjarstæðukennt finnst
sjálfsagt mörgum að tala um,
að fiskimiðin eyðist, en hvað
hefur skeð hér fyrir sunnan
okkur. Einu sinni voru auðug
fiskimið við Færeyjar og í
Norðursjónum, svo að ekki sé
farið svo langt aftur í tím-
ann að tala um Eystrasaltið,
þar sem voru miklar síldveið-
ar. Við Noreg fer fiskur þverr-
andi og í höfunum þar norð-
ur af. Við Island sér greini-
lega mun frá ári til árs.
Það er engum Islending svo
farið, að hann vilji ekki gera
allt, sem hægt er, til þess að
friða fiskimiðin við strendur
landsins, svo að fiskistofninn
hafi þar góð uppvaxtarskil-
yrði og leiti á fornar slóðir
upp að ströndum landsins,
þegar hann er orðinn kyn-
þroska, eins og eðli hans er.
Og aldrei hefur verið jafnal-
menn hreyfing og nú í þá átt
að láta til skarar skríða í þeim
efnum að færa út landhelg-
ina.
En á hverju stendur þá?
Það eru aðrar þjóðir, sem
eiga . hér hagsmuna að gæta,
þjóðir, sem búa í löndum,
sem fiskurinn hefur lagzt frá,
fyiftt og fremst vegna gegnd-
arlausra veíða. Og af því að
sumar þessara þjoða eru mikl-
ar viðskiptaþjóðir íslendinga
og þeir eiga mikið undir að
^Vez&luu 0(j íiúzuváí
Sölutregða er mikil í verzl-
unum, og hafa þær mikið' af
vörum. Smásöluverzlanir
munu yfirleitt hafa notað
rekstrarfé sitt til fulls og fest
það í vörum. Heildsolubirgð-
ir eru nokkrar, en ekki neitt
óeðlilega miklar og síður en
svo.
Yfirfærslur ganga heldur
greiðlega, þó að það fari nokk-
uð eftir vörutegundum og
löndum, hve fljótt þær ganga.
Mikið er af vörum liggj-
andi á skipaafgreiðslunum,
eða engu minna en þegar inn-
flutningurinn var mestur.
Vestur-þýzk framleiðsla
hefur minnkað um 2% s.I.
mánuð eða álíka og mánuð-
inn áður. Það er talið, að þessi
samdráttur stafi aðallega af
skorti á kolum og mikilvæg-
um hráefnum. Aðeins í bygg-
ingariðnaðinum var um lítils
háttar aukningu að ræða. En
þrátt fyrir þetta var um 19%
framleiðsluaukningu að ræða,
frá því Kóreustyrjöldin skall
á fyrir rúmu ári.
halda vinsamlegum samskipt-
um við þær, þá hika þeir.
Þegar forráðamenn þjóðar-
innar standa nú augliti til
auglitis við það, hvort þeir
eigi að lýsa yfir útfærslu
landhelginnar eða bevgja sig
undir vilja annarra í þeim
efnum, jafnvel þótt þeir beri
fyrir sig alþjóðalög, þá verður
fyrst og fremst að líta á það,
sem er sannast og réttast. Og
í þessu máli getur það verið
tilvera þjóðarinnar, sem um
er að ræða, og þá getur ekki
leikið vafi á um úrskurðinn.
Það er ekki ófróðlegt að at-
huga, hver munur er á fram-
leiðsluvístöiu ýmissa landa.
Sé fyrirstríð'ssvísitalan sett
100 er hún nú þessi:
V.-Þýzkal. (með Berlín) 106
Frakkland 128
Stóra-Bretland 133
Bandaríkin 194
Það er vert að áthuga, að
framleiðslukerfi Þýzkalands
var eyðilagt meira í stríðinu
en hinna landanna. Tala at-
vinnuleysingja fer minnkandi
í Þýzkalandi og var aðeins
34.000 í júlí eða helmingi
minni en mánuðinn áður.
Bílainnflutningur
Norðurlanda.
Svíþjóð flutti inn 1950
þrisvar sinnum fleiri bíla en
Danmörk, Noregur og Finn-
land samanlagt eða 73.000
vagna, þar af 10.000 fólksbif-
reið'ar og 10.000 dráttarvélar.
Fyrstu 7 mánuði þessa árs
voru Svíar búnir að flytja inn
51.000 vagna. Bifreiðaeign
Svía hefur vaxið úr 250.000,
1939, og í 400.000 í dag.
Innflutningur Finna var
12.000 vagnar, Dana um 8000
og Norðmanna 4000 (í ár eru
þar veitt leyfi fyrir 12.000
vögnum).
I fyrra voru hér fluttir inn
211 bílar og dráttarvélar fyr-
ir 3% milj. kr. Það er talið að
um 60 Skodabílar séu rétt ó-
komnir frá Tékkóslóvakíu og
verðið verði rúmar 40 þús. kr.
Skortur á skipum
til timburflutninga
er nú mikill. Þannig eru
miklar birgðir í Svíþjóð, sem
bíða eftir að verða fluttar úr
landi. Salan í Svíþjóð er mun
meiri í ár en í fyrra, en þó hef-
ur verið flutt minna út nú en
þá.
Verzlunarfloti Noregs.
1. janúar 1951 var aldur
dönsku verzlunarskipanna að
meðaltali 21.9 ár. Til saman-
burðar má geta þess, að með-
alaldur norsku skipanna var
á sama tíma 11.5 ár, en fyrir
stríð 12.5 ár. I norska verzl-
unarflotanum starfa 37.000
manns, og eru um 5—6000
þeirra útlendingar.
„Stella Polaris"
seld til SvíþjóSar.
Hið þekkta norska skemmti-
ferðaskip „Stella PoIaris“ hef-
ur nú verið selt útgerðarfé-
laginu „CIipper“ í Málmey,
og mun það verða afhent því
í október.
„Stella Polaris“ er byggð
fyrir skemmtiferð’ir og tekur
175 farþega. M. a. er í skipinu
sundlaug, kvikmyndasalur og
danssalur.
Ódýrar vínþrúgur.
Grikkir hafa boðið Dönum
vínþrúgur fyrir 1 kr. danska
kg. (danska krónan er kr. 2.36
ísl.), en Danir hafa afþakkað
þetta lága boð með þeirri for-
sendu, að vinþrúgur séu mun-
aður, sem þeir geti ekki leyft
sér. Áður en mjög langt um
líður, fara sjálfsagt að koma
vínþrúgur hingað frá Spáni.
Fjárhagskreppa í
V estur-Þýzkalandi?
Bæði þýzkir sérfræðingar
og frá Vesturveldunum eru
sammála um, að búast megi
við fjárhagskreppu á kom-
andi ári, nema Bonnstjórnin
geti ausið úr hingað til ó-
þekktri tekjulind. Þessí
kreppa stafar af stöðugt vaX-
andi fjárhæðum, sem stjórnin
verður að greiða til almenn-
ingsþarfa og í hernámskostn-
að.
Þýzkaland vanhagar nú
mjög um lán.
Vitinn í kirhjuturninum.
í turni Notre Dame kirkj-
unnar í Marseille er geysistór
viti. Kirkjan stendur rnjög
hátt, og frá henni er dýrðlegt
útsýni yfir Miðjarðarhafið-
Hún er að mestu leyti byggð
fyrir fé, sem fengizt hefur
með frjálsum samskotuni-
Sjómenn lögðu einna drýgst-
an skerf til byggingarinnar,
og í viðurkenningarskyni var
vitinn gerður í kirkjuturniu'
um.
★
Sjávarföll.
Mestu sjávarföll á hnettin-
um eru í Baffinsflóa, hafinU
milli Grænlands og Baffins-
lands. Munurinn á flóði og
fjöru er þar yfir 20 metrar.
★
Sænska útgerðarfélagið hef'
ur í fyrsta sinn í ár veitt
10.000 kr. styrk til sænskra
blaðamanna, sem rita um
siglingar. Styrkurinn mun
gefa blaðamönnunum tæki-
færi til að kynnast. siglingunr
nánar með því að ferðast með
sænskum verzlunarskipum.
★
Kinvershir áttavitar.
Víða í Kína er það venja
að mála aðaláttirnar á átta-
vitanum ýmsum litum, og er
það gömul siðvenja. Norður
er hvítt, suður rautt, austur
gult og vestur svart.
★
íbúatala Danmerkur hefur
aukizt um 200.000 síðustu 5
árin og er nú 4% milj.
Ferðin til Lourdes.
Eítir ÖNNU CARREL
Framh.
A hinum kneyfða líkama hennar undir línvoðinni bar
enn mest á uppblásnum kvið hennar.
„Við gátum einungis hellt nokkru vatni á kvið' hennar“,
mælti ungfrú d’O. „Við þorðum ekki að kaffæra hana. Nú
förum við með hana til Massabiellu Hellisins“.
„Eg slæst í förina eftir augnablik“, mælti Lerrac. „Ég
sé enga breytingu. Ef þið þarfnizt að'stoðar minnar, skuluð
þið senda eftir mér“.
Lerrac sneri aftur inn í almenninginn. Presturinn kraup
og sneri andlitinu að sjúklingunum og mannfjöldanum að
baki þeirra. Ilann lyfti handleggjunum og hélt þeim þann-
ig, að hann leit út eins og krossmerki. „Heilaga mær, lækna
sjúklinga vora“, hrópaði hann, og munnur hans geiflaðist
og skældist af geðshræringu.
„Heilaga mær, lækna sjúklinga vora“, svaraði mannfjöld-
inn með ópi, sem líktist drunum í æðandi hafróti.
„Heilaga mær“, tónaði presturinn, „heyr vorar bænir“.
„Jesús, vér elskum þig. Jesús, vér elskum þig“.
Söngur mannfjöldans var eins og þrumuhljóð. Hingað og
þangað fórnaði fólkið höndum tli himins. Sjúklingarnir
hálfrisu upp á börum sínum. Andrúmsloftið var hlaðið eft-
irvæntingu.
Þá stóð presturinn á fætur. „Bræð'ur mínir, látum oss
fórna höndum vorum í bæn“, kallaði hann.
Heill skógur af handleggjum lyftist mót himni. Vind-
kviða virtist þjóta gegnum mannfjöldann. Óhandsamanleg,
þögul, voldug, ómótstæðileg þaut hún yfir fólkið og keyrði
það á kné eins og ógurlegur fjallastormur. Lerrac fann
þungan þrýstinginn. Það var ómögulegt að lýsa því, en
það olli andköfum, og það fór um hann skjálfti frá hvirfli
til ilja. Skyndilega fannst honum, að hann yrði að' æpa.
Ef sterkur, heilbrigður karlmaður gat orðið svo miður sín,
hver hlutu þá ekki áhrifin að verða á sjúkt fólk og þjáð í
allri þess eymd?
Hann gekk fram með röðum hjólakerranna, gegnum
mannfjöldann, í áttina til Hellisins. Hann nam andartak
staðar á lækjarbakkanum og leit yfir manngrúann. Ungur
heimamaður frá Bordeaux, hr. M., sem Lerrac hafði hitt
daginn áður, heilsaði honum. „Hafa ykkur fénazt nokkrar
lækningar?“ spurði Lerrac.
„Nei“, svaraði M. „Nokkrir af hysteríu-sjúklingunum
hafa fengið bata, en það hefur ekki skeð neitt óvænt, ekk-
ert, sem hver og einn sér ekki daglega á venjuleguin sjúkra-
húsum“.
„Komið og lítið á sjúklinginn minn“, sagði Lerrac. „Sjúk-
dómur hennar er ekki óvenjulegur, samt held ég, að hún sé
að dauða komin. Hún er í Hellinum“.
„Eg sá hana fyrir nokkrum mínútum“, mælti M. „Hví-
lík hörmung, að' fólkið skyldi láta hana koma til Lourdes“-
Klukkan var nú orðin um hálfþrjú. Undir Massabielk'
klettinum ljómaði Hellirinn í Ijóshafi þúsund kerta. Á bak
við háa járnrimlagrind var líkneski hinnar heilögu Meyjar,
stóð það í klettaskútanum, þar sem Bernadotte hafði eitt