Víðir - 27.10.1951, Side 3

VÍÐIR
3
.
Hærrcc gullverð?
Astralía krefst nú mjög ein-
dregið hærra gullverðs vegna
síhækkandi kostnaðar við
námuvinnsluna.
Vaxandi traust
ó Þýzkalandi.
I Hlutabréf í þýzkum fyrir-
tækjum og þýzk mörk, sem
1 hafa verið bundin, hafa verið
að stíga undanfarið. Síðan í
apríl hefur Þýzkaland haft
Qieiri út- en innflutning. Virð-
ist nú gæta meiri bjartsýni,
hvað snertir framtíð Þýzka-
lands og lánstraust almennt
en áður.
Nýir U. S. A. miljarðir
tii aðstoðar verzluninni.
Truman forseti hefur und-
irritað lög um, að möguleikar
út- og innflutningsbankans
Verði auknir um 1 miljarð',
Upp í 4j4 miljarð dollara, til
að aukft viðskiptin milli U. S.
A. og erlendra ríkja.
UllarverðiS hækkar enn.
Ullarverðið hefur enn rok-
ið upp úr öllu valdi, og minna
kaupin nú mest á, þegar keypt
Var án tillits til verðsins.
Hækkaði verðið um 15% á
einni viku. Framieiðendur
Ullarefna eru nú farnir að
slá varnagla fyrir væntanleg-
Um hækkunum, þegar um
pantanir til afgreiðslu 1952 er
að ræða.
Danir flytja út epli.
Dönsk epli hafa verið hér
á boðstólum. En Danir hafa
víðar selt epli. Þannig hafa
þeir selt til Sviss, þar sem
eplauppskeran var aðeins
34% af því, sem var s.l. ár.
Svisslendingar vilja viðhalda
' eplamarkaði sínum erlendis
og flytja því út sín epli, en
ætla að nota dönsku eplin á
heimamarkaðinum.
Baráffan gegn áfenginu.
Dagana 22. október til 3.
nóvember halda fulltrúar frá
10 löndum fund í Kaup-
mannahöfn til þess að ræða
baráttuna gegn áfenginu.
Fundurinn er undirbúinn af
danska ríkinu í samvinnu við
Sameinuðu þjóðirnar og Al-
heims heilbrigðisstofnunina.
Ekki er ísland nefnt meðal
þátttökulandanna.
Slæm reynsla Dana af
Bureau Yerifas.
Danski flotinn viðurkennir
eklci lengur hið þekkta
franska klössunarfirma Bureu
Veritas, og landvarnamála-
ráðuneytið hefur tilkynnt, að
framvegis muni það ekki nota
upplýsingar þess við kaup á
skipum.
Tilefni þess er, að B. V.
sagði amerískt strandgæzlu-
skip, sem danski flotinn
keypti, gott, en síðar reyndist
það vera. með svepp og svo
fúið að rífa varð skipið. Tveir
menn úr flotanum höfðu samt
ásamt B. V. skoðað skipið og
ekki séð neitt athugavert.
Bergmálsdýpfarmælir í
norska sjómannaskóla.
Bendix-verksmiðjurnar í
Ameríku Iiafa gefið tvo dýpt-
armæla til norskra sjómanna-
skóla, og umboðsmenn verk-
smiðjunnar í Noregi hafa gef-
ið þann þriðja.
Síðan byrjað var að selja
Bendix-dýptarmælirinn fyrir
5 árum, hefur hann verið seld-
ur í 800 norska fiskibáta.
Albafa.
F yrrum f j ármálar áðherra
Breta, Stafford Cripps, sem
hefur verið 11 mánuði í Sviss,
er nú kominn aftur til Eng-
lands. Svissnesku læknarnir
segja hann nú albata, en hann
segir sjálfur, að hann ætli ekki
að snúa aftur til stjórnmál-
anna, a. m. k. ekki næsta ár.
Dularfullur áreksfur.
Norska skipið Pacific Ex-
press, 3.401 lest, rakst á At-
lantshafinu á eitthvað í kafi,
eftir því sem Lloyds í London
skýrir frá. Sjór hefur farið í
nokkra botntanka skipsins, en
bæði vélarúm og lest sluppu.
Skipið var með bananafarm
til New York.
Evrópisk flugsamsfeypa.
Fyrrverandi utanríkisráð-
herra ítala, Carlo Sforza, hef-
ur stungið upp á, að komið
verið á evrópiskri flugsam-
steypu sem skrefi í áttina til
sameiningar Evrópu.
Þýzkf nei fil Sven Hedin.
Yfirvöldin í Schleswig-Hol-
stein hafa afþakkað boð Sven
Hedins um að koma til Flens-
borg og ferðast um sambands-
lýðveldið. Dr. Hedin hafði
einkum ætlað sér að kynna
sér þýzka flóttamannavanda-
málið. Sven Hedin mun nú
hætta við ferðalagið.
Danskar kýr fil Egypfa.
Egyptar hafa keypt 15
rauðar danskar mjólkurkýr.
Þrífast þær vel í Egyptalandi,
gera Danir sér von um meiri
útflutning.
KORN.
Hversu auglýsingastarf-
semin er mikil í Bandaríkjun-
um, má meðal annars sjá á
því, hve kostnaðurinn við
auglýsingar er mikill. Arið
1950 var hann allt að 5600
milj. dollarar, sem samsvarar
91.300 milj. ísl. króna.
★
Vanajastir. — Þjófarnir,
sem læstu inni eigandann og
veitingamanninn í veitinga-
krá einni í Manhattan og
stungu af með 2350 dollara í
reiðufé og 200 dollara í tékk-
um, skildu eftir 3 dollara sem
drykkjupeninga.
★
Ég er ekki lengur sá maður,
sem ég var, en það hef ég
réyndar aldrei verið.
★
Það cr gull í hafinu. Gert
er ráð fyrir, að í öllum sjón-
um séu um 2300 milj. lestir
af gulli.
*
Efnafræðingar geta nú
framleitt „sjó“, sem er að
samsetningu nákvæmlega eins
og sjálfur sjórinn, en sjávar-
gróður eða dýralíf þróast ekki
í honum. Ef látinn er í þenn-
an tilbúna „sjó“ aðeins örlítill
sjór, blómstrar þar líf þegar
í stað. Enn er allt á huldu um,
hvað valdi þessum skyndilegu
breytingum.
★
Þegar nýlega var lögð fram
fyrir þingmennina í Banda-
ríkjunum tillaga um að
hækka skatta, minntust þeir
þess, sem einn starfsbróðir
þeirra hafði sagt í líku tilfelli,
þegar Roosevelt var forseti:
„Það er hægt að rýja sauð
einu sinni á ári, en það er ekki
hægt að flá hann nema einu
sinni“.
Tacitus og hjónabandiS.
Hinn gamli rómverski sögu-
ritari Tacitus hefur fengið
nýja viðurkenningu í Norður-
Noregi! Þegar sjóari á eyju
nokkurri þar norður frá ætl-
aði dag nokkurn að sækja ný-
beittan línustamp í beituskúr-
inn, hafði stór, grár köttur
gleypt eina beituna og fest sig
á önglinum og dregið alla lín-
una í flækju. Karlinn ætlaði
að stúta kettinum, sem var
trylltur af hræðslu, en áður
en hann var búinn að láta
til skarar skríða, kom kona
þjótandi inn í slcúrinn og
hrópaði:
— Þú mátt ekki drepa hann
Tacitus minn. ILann er bezti
köttur í heimi.
Þegar kisi kom auga á mat-
móður sína, stilltist hann
strax, svo að hún gat náð
önglinum úr munni lians.
Sjómaðurinn krafðist bóta
fvrir skemmdir á línunni, en
lconan bara hló að honum og
sagði:
— Það var heiður fyrir þig,
að hann Tacitus virti þig svo
mikils að bragða á beitunni
hjá þér.
— Jæja, þá var það víst
heiður, hló karlfuglinn, en
næst drep ég köttinn, ef hánn
tekur upp á því að stela beitu
af krókunum og flækja fyrir
mér línuna.
Tvonan hafði farið hálfrar
mílu veg til að leita að kisa
sínum, og þegar karlinn
heyrði það, bauð hann henni
inn í stofu upp á kaffisopa.
Segir svo ekki meira af kynn-
um þeirra nema það, að
nokkru seinna voru þau vígð
saman í heilagt hjónaband, og
hafði Tacitus þannig ekki til
einskis lagt leið sína í naust-
ið, þó að það hefði nærri kost-
að hann lífið.
svo fer, að Verkamannaflokk-
urinn myndar stjórn að nýju,
getur það orðið til þess, að
lækka verði útgjöldin til land-
Varna.
Persia.
Brottförin frá Abadan er
tilfinnanlegur álitshnekkir
fyrir Stóra-Bretland. Það
kann svo að fara, að stjórnar-
andstaðan í Englandi geri
samt of mikið úr þessu í kosn-
ingabaráttunni. En það mun
þó reyndar brátt koma í ljós,
að hin mjög svo óhappasælu
málalok í þessari viðureign
munu hafa alvarlegar af-
leiðingar. Hvað gerir Irak?
Allt málið er klaufalega með-
farið. En eftir er að lcoma í
fjós, hversu Persum tekst að
losna við olíuna, — án þess
að hafa olíuskipaflota.
..Hrossakaupin"
í SvíþjóS.
Erlander, forsætisráðherra,
hefur gert það, sem Svíar
kalla „pólitískt brágð“, það
fyrsta, eftir því sem margir
segja, Stjórnarmyndunin hef-
ur verið lengi á döfinni, en
fyrst fyrir tæpum tveim mán-
uðum varð það ljóst, að jafn-
aðarmenn óskuðu þess að
dreifa ábyrgðinni yfir á ein-
hvern annan ílokk. Og þá var
valinn til þátttöku í stjórn-
inni sá flokkur, sem áður var
einnig náin samvinna við, —
Bændafloklcurinn, að dífimi
Per Albin og Bramstrop frá
árunum um 1930. Og þar með
hefur átt sér stað sú þróun,
sem mörgum virðist vera eðli-
leg og fullkomin: Fulltrúar
verkamannastéttarinnar og
bændastéttarinnar mynda
sameiginlega stjórn, — auð-
vitað af því að þeir' tveir
flokkar eru í stjórnmálum
hlynntastir skipulagningu og
styrkveitingum. Þegar sænsk-
ur jafnaðarmannafl. getur haft
samvinnu við svo íhaldssam-
an floklc sem Bændaflokldnn,
sýnir það greinilega, hversu
veik hin sósíalistiska stefna er
orðin með tilliti til þjóðnýt-
ingar framleiðslutækjanna,
Flokkarnir eru komnir alveg
vfir á skipulagningarlínuna
fyrir tilbeina tveggja öflugustu
stéttarsamtakanna: LO (AI-
þýðusamb.) og Stéttarsamb.
bænda. Slík er þróun jafn-
aðarstefnunnar í stjórnmál-
um. Það er þróun, sem vekur
milda athygli, og er svo að
sjá sem þjóðfélagið hafi verið
byggt upp á nýjan hátt stjórn-
arfarslega, Það er elcki lengur
um að ræð'a baráttuna milli
hinna auðugu og hinna fá-
tæku, heldur milli þeirra, sem
fylgja fast fram skipulagn-
ingu annars vegar og þeirra.
sem unna frjálsræðinu hins
vegar.
Bændaflokkurinn seldi
þátttöku sína dýru verði, ekki
að því er tekur til fjölda ráð-
herra — 4 af 16 —, heldur
varðandi stjórnarstefnuna.
Reglugerðin um aukinn
stuðning til landbúnaðarins
er gerð enn víðtækari. Bænda-
flokkurinn vill ekki eiga neitt
á hættu, og nú hefur hann
tryggt sig gegn öllu því sem
fyrir kann að koma. Styrk-
veitingar verða víðtækari,
ekki eftir því sem fjárlögin
þola eða almennt þjóðfélags-
lega séð, heldur eftir kröfum
landbúnaðarins. Það var svo
miklu auðveldara að fá þessu
framgengt, þar sem Sköld,
fjármálaráðherra, hefur alltaf
barizt fyrir framgangi þessara
mála, þó stundum í andstöðu
við sína eigin flokksbræður.
Af öðrum atriðum í stefnu-
skránni, sem ríkisstjórnin hef-
ur hallazt að, eru eignaskatt-
urinn ( án eftirlits), útflutn-
ingsskattur (ekki nýtt) og
eftirlit með lánastarfsemi af
hálfu ríkisins, en áfram lágir
vextir. Ef þetta kæmist í
framkvæmd, mundi verðbólg-
an stöðugt halda áfram að
vaxa, auðvitað ekki sízt vegna
þess að ríkisstjórnin er neydd
til að halda áfram auknum
niðurgreiðslum, sumpart
vegna Bændaflokksins og
sumpart vegna LO (Alþýðu-
sambandsins).
Peningaflóðsstefnan er
þannig trvggð. Hún felur í
sér góð'ar tekjur fvrir alla fé-
lagsbundna, gott verð á land-
búnaðarafurðum, lága húsa-
leigu og lág skuldabréfalán.
Kringumstæðurnar eru
mjög líkar því, sem er í Nor-
egi, að því undanskildu að í
Noregi er samsteypustjórn
ekki hugsanleg af öðrum á-
stæðum. Norski bændaflokk-
urinn hefur þrátt fyrir allt
fleiri róttækar — í merking-
unni kröfuharðar — tilhneig-
ingar heldur en Bændaflokk-
urinn sænski.
Sósíaldemókratar munu
hafa mikinn tæknilegan hagn-
að af „hrossakaupunum“. Nú
hafa þeir náð sér í strákinn
Tuma, og ef það sem gerist á
árunum fram að næstu kosn-
ingum til ríkisþingsins, leiðir
til ófarsældar, þá er hægt að'
skella skuldinni á hann. Verði
úrslit kosninganna betri en
síðast (106 fulltrúar af 230),
er hægur vandi að reka
Bændaflokkinn úr stjórninni
og mynda stjórn með aðeins
meiri hluta. En fari kosning-
arnar illa, mun halda áfram
hin óheppilega samvinna, og
sá af „sigurvegurunum" sem
á meiru fylgi að fagna, ræður
þá öllu í stjórninni, en hinn
verður að sætta sig við að
vera gísl.