Heimir : söngmálablað - 01.07.1937, Blaðsíða 17

Brynjólfur Þorláksson sjötugur 53
VÉLRÆN TÓNLIST. — ÚTVARP.
Enda þótt Marconi liafi stofnað „Wireless Telegraph
Company“ í Englandi árið 1897, þá var það þó ekki fyrr
en árið 1921 að félagið fór að útvarpa músík. Önnur
lönd tóku þetta siðan upp á eftir. Uppgötvunin vakti strax
niilda athygli, en fáa grunaði þá, að liún ætti eftir að ná
á fáum árum eins geysimikilli útbreiðslu eins og raun
varð á. Útvarpið hefir haft svo róttæk áhrif á. músíklífið,
að jafnvel sjálf tónskáldin hafa. orðið að taka tillit til
þess og hafa sniðið tónsmíðar sínar eftir því.
Áður en útvarp kom til sögunnar var grammófónninn
tima. Flóknari og vandasamari lög hlutu þá að falla liér i
ófrjósaman jarðveg, því almenningur liafði livorki tam-
ið smekk sinn lil þess að geta notið slíkra laga, og svo
voru þeir næsta fáir, sem voru færir um að spila slík
lög að nokkru gagni, enda ekki samin fyrir harmonium,
sem þá var lang algengasta hljóðfærið. Organlónar liafa
þvi ált mikinn þátt i að glæða músíkþekkingu þjóðarinn-
ar og svala músikþorsta hennar á sínum tíma, og jafn-
framt undirbúa jarðveginn undir þá músík, sem koma
átti, veigameiri tónlist, og vekja þrána eftir henni, en hún
er þegar orðin sameiginleg eign margra manna liér á
landi, því eins og kunnugt er, þá rann hér upp „píanó-
öld“ á eftir „harmoníumöldinni“. — Brynjólfur hefir
ennfremur gefið út ljóðlagaheftið „Svanur“ og safn af
léttum forspilum fyrir organista.
Bróðir Brynjólfs er Þorkell Þorláksson stjórnarráðs-
vitari. Hann er söngvinur mikill og listfenginn maður, og
get ég hans hér vegna þess, að liann er höfundur söng-
lagsins alkunna „Fýkur vfir hæðir og frostkaldan mel“,
sem birt er í Organlónum og fyrir löngu er orðið að
nokkurskonar þjóðlagi hér á landi.