Heimir : söngmálablað - 01.09.1938, Blaðsíða 29

H E I M I R 73
kal) yrði niyndaður með sem mestri þensluvidd radd-
hoisins.
Að sama skaj)i sem raddholið þenst mikið út, verður
tónninn fyllri. Þetta er að sinu levti ekki ósvipuð verkun
og pedallinn á slagliörpunni liefir, en auk þess fylgir
þessu sá kostur, að tiálsvöðvarnir verða linir, hálsinn opn-
ast og verða þá hrevfingar harkakýlisins allar liðugri.
Leiðheiningar gömhi meistaranna um það, hvernig auka
inegi fyltingu tónsins, voru að þeirra hælti liarla loðnar.
Þeir segja: „Hvern tón á að syngja i þeirri áttund, sem
• Iiann tillieyrir.“ En við livaða áttund er átt? l’mþaðforðast
Jiessir slungnu meistarar að gefa nokkrar upplýsingar!
Til nánari skýringar verð ég að taka dálítinn útúrdúr.
Allir tónlistamenn kannast við muninn á hljónmum á
sama tóninum úr einni fiðlu cða úr tuttugu fiðlum. Allir
söngmenn vita, að sami lónninn hefir annan hljóm þegar
einn syngur en þegar heill söngflokkur syngur. í hverju
er munurinn fólginn? Hann er fólginn i þvi, að svonefndir
„vfirtónar“ samblandast grunntónum. Hefir þá söngmað-
ur það á valdi sinu að láta „yfirtónana“ renna saman við
grunntóninn og þá hvernig?
Ef maður sezt við slaghörpuna opna, styður fætinum
á pedalinn og syngur einhvern lón, án jiess þó að hafa
slutt á nokkra nótu, þá endurhljómar slagharpan sama
töninn með ákveðnum styrkleika og hljómhlæ. Syngi
maður siðan sama tóninn einni áttund neðar, og fari eins
að og áður, þá endurhljómar slagharpan aftur sama tón-
inn en með öðrum hljómblæ: tónninn er nú gildari og
fyllri. Ef raddsviðið er svo mikið að maður getur sungið
sama tóninn enn einni áttund neðar, jiá endurhljómar
tónninn frá hljóðfærinu eins og fullur samhljómur. Á
þcnnan hótt er einnig leiðin lil brjóstendurhljóms (Brust-
resonanz) rudd, án þess þó að söngtónninn þurfi þar með
að verða að hreinum brjósttóni, og' með þessu móti verð-
ur tónninn miklu fyllri. Þetta er ekki riærri þvi eins erfitt
og virðist fljótt á að líta. í þessu sambandi er það ræki-