Heimir : söngmálablað - 01.06.1939, Blaðsíða 11

H EIMIR 39
Bjarkarmál liin fornu á Stiklastöðum árið 1030, rctt
fyrir liina nafnfrægu orustu þar, og kvað svo hátt, að
heyrðist um allan herinn; hann þáði gullhring að laun-
um lijá Knúti konungi. Sagan getur um mikla söng-
menn, sem uppi hafa verið með þjóðinni á umliðnum
öldum. Úr nútímanum eru dæmin nærtæk og vil ég
fyrst benda á alla karlakórana, sem hafa flestir meira
og minna góðum söngkröftum á að skipa. Nokkrir þess-
ara kóra eru i fremstu röð að sönggæðum, eins og
„Fóstbræður“, „Karlakór Reykjavíkur“ og „Geysir“. —
Enn fremur eru nú uppi með þjóðinni lærðir söngv-
arar og söngkonur, sem vakið bafa á scr athvgli utan-
lands og innan.
Þjóðtrúin, eins og hún birtist í gömlum sögnum. gef-
ur ef til vill betur en nokkuð annað hugmynd um það,
hvernig þjóðin hefir litið á sönglistina. Forfeður okk-
ar liöfðu þá trú, að sæla annars lífs i himnariki væri
einkum fólgin í því, að hlusta á sætan englasöng og
allskonar fagurlega leikin hljóðfæri. í gömlu versi frá
kaþólskri tíð segir svo:
Fagur er söngur í himnahöll,
þar heilagir englar syngja.
Þessi skoðun á sælu himnarikis mun þó ekki vera
sérkennileg fyrir okkur Islendinga, heldur sameiginleg
kristnum mönnum, en liún sýnir þó vel, hve miklar
mætur menn hafa haft á söng og hljóðfæraleik.
Þjóðtrúin hefir haft tilhneigingu til að skýra áhrifa-
mátt tónlistarinnar á þann hátt, að liún væri í eðli sínu
dularfull og jafnvel ekki úr mannheimi. Menn höfðu
margoft orðið fyrir því, að þeir urðu eins og heillaðir
af fögrum söng og hljóðfæraslætti, og þá lá nærri að
skýra þetta þannig, að áhrifin stöfuðu frá dularfullum
verum og þá einkum álfum. Þess vegna hefir þjóðtrúin
sett fagran söng og hljóðfæraslátt í samhand við álfa,
og til er sögn um það, að liinn orðlagði Fiðlu-Björn,