Alþýðumaðurinn - 22.08.1969, Blaðsíða 5

Og miðlum svo málum milli þeirra, a3
hvárir Iveggja hafi nokkuð lil síns máls
ÁVARP Braga Sigurjónssonar, forseta bæjarstjórnar Akureyrar,
við komu forseta íslands, dr. Kristjáns Eldjárn, til Akureyrar 18.
ágúst 1969.
Hr. forseti íslands,
' dr. Kristján Eldjárn,
forsetafrú Halldóra Eldjárn,
góðir bæjar- og héraðsbúar,
aðrir viðstaddir.
í Kristni sögu eru eftirfarandi
orð lögð Þorgeiri Ljósvetninga-
goða í munn, er hann mælti fyr
ir einum sið hér í landi: — „Og
þykir mér það ráð að láta þá
eigi ráða, er hér gangast með
mestu kappi í móti, og miðlum
svo málum millum þeirra, að
hvárirtveggja hafi nokkuð til
síns máls, en vér höfum allir ein
Forseti bæjarstjórnar Akureyr-
ar, Bragi Sigurjónsson, flytur
ávarp sitt.
lög og einn sið, því að það mun
satt vera: Ef vér slítum lögin,
þá slítum vér fi’iðinn.“
Einhverjum kann að þykja
furðulegt, að vitnað sé hér og
nú til þessara fornu orða og
löngu liðinna atburða, en það er
sagt, að sagan endurtaki sig.
Mörgum sinnum hefir þjóð vor
staðið frammi fyrir miklum and
stæðum og hörðum átökum og
þá komið bezt að eiga vitra
menn og sannsýna, sem kunnað
hafa að vísa veginn. Það mun
tæpast ofsagt, að íslenzk þjóð
'lifir nú eitt slíkt vandaskeið, en
að vísu um margt mjög frá-
brugðið fyrri vandaskeiðum sín
um vegna ytri aðstæðna: Þrótt-
ur hennar til að glíma við vand
ann er meiri en nokkru sinni
fyrr og kostirnir, sem um er að
velja, fleiri og stærri í sniðum
en nokkru sinni áður. En þess
vegna er líka ábyrgð og vandi
þeirra sem velja ráðin og móta
þau í hendi sér, meiri og stærri
en kannske nokkru sinni.
En hver er þá sá vandi, sem
fyrir stafni rís? Það eru hin
miklu skipti, sem vér nú lifum:
Aldaskipti, siðskipti, kynslóða-
skipti, þjóðfélagsskipti. Ný
tækniöld er gengin í garð, og
_segja má, að nýr siður hafi num
ið hugi vora og hjörtu í farveg
hennar. Ný þjóðfélagsöfl
þrengja sér fram til áhrifa og
ný kynslóð heimtar völd og
áhrif í hendur sínar, því að sú
kynslóð, sem komin er á efri ár,
kunni ekki réttu tökin á málum
nýs tíma. Samfara þessu fer
fram grundvallarbreyting á
þjóðfélagslegum högum vorum
og háttum, og kröfur um mennt
un og færni breytast frá degi
til dags. Það þarf mikið andlegt
þrek til að afla sér eigin skoð-
ana á hlutunum og tapa ekki
áttum, þegar margar lokkandi
raddir kalla, margir valkostir
eru fyrir hendi, en afdrifaríkt,
ef mistök verða á, svo afdrifa-
ríkt, að seint eða ekki verður
úr bætt, því að tíminn í dag líð-
ur svo örhratt.
Kannske er þessi m. a. örsök-
in fyrir því, að þjóðfélagsþegn-
arnir berjast nú fastar en fyrr
um tekjur og efni. Stéttir og
starfshópar takast harðar á um
gögn og gæði landsins. Olnbog-
um er beitt af meiri óvægni en
fyrr, og ýmsir gerast aðsóps-
miklir, sem hvergi virðast hirða
um hag annarra. Mörgu er ráð-
ið til lykta að tjaldabaki, sem
hollara væri um að gera fyrir
opnum tjöldum, og elur þetta á
þeirri útbreiddu trú, að stjórnar
far vort sé sjúkt og þurfi læknis
við. En samvizka þjóðarinnar,
blöðin, leggja litla rækt við mál
efnalegar rökræður, heldur iðka
meir þrákelknislegar, órökstudd
ar staðhæfingai’, sem eiga að
verða að sannindum trúaðra af
endurtekningunum einum.
Það er í þessum heimi, sem
hér hefir lítillega verið dreginn,
sem þeir, er landið eiga að erfa,
lifa nú. Engan þarf að undra, að
þeim þyki hann allt í senn:
ginnandi, erfiður og ógnþrung-
inn. Engan þarf heldur að
undra, þótt mörgum kunni að
verða vandratað um þetta mikla
völundarhús aldaskipta, sið-
skipta, kynslóðaskipta og þjóð-
lífsbyltingar. Þá skiptir miklu,
að þeir séu til, sem geta látið
rödd Þorgeirs Ljósvetningagoða
gjalla af Lögbergi þjóðarinnar:
„Og þykir mér það ráð að láta
þá ekki ráða, er hér gangast
mest í móti, og miðlum svo mál
um millum þeirra, að hvárir-
tveggja hafi nokkuð til síns
máls, en vér höfum allir ein lög
og einn sið, því að það mun satt
vera: Ef vér slítum lögin, þá
slítum vér friðinn.“
Þá skiptir og miklu, að þeir
séu til, sem kunna að gera nýrri
kynslóð Ijóst, að reynslu þeirra,
sem borið hafa önn og amstur
urtí farinn veg, beri ekki að
fyrirlíta, né meta störf þeirra
fortakslaust lítilsvirði. Það er
engri þjóð hollt, að tengiþráður
gamals og nýs verði að blá-
þræði.
Þá skiptir og enn miklu, að
þeir séu til, sem sjá og skilja
opnum huga, hver nauðsyn það
er, að ný viðhorf, ný kynslóð,
nýir menn fái að njóta sín með
eðlilegum hætti í þjóðlífinu, fái
að vaxa sig fram til áhrifa í
gróandi þjóðlífi við hlið þess,
sem er að víkja og verður að
víkja samkvæmt lögmálum lífs-
ins. Vér íslendingar höfum sem
betur fer átt ýmsa mikilhæfa
forystumenn, sem kunnað hafa
vel að vísa til vegar. Vitra
menn, þolgóða menn, sann-
gjarna og langsýna. Þetta hafa
ekki alltaf verið menn, sem
hafa skipað valdamiklar stöður.
Áhrif þeirra hefir legið í rödd
þeirra, sem hefir heyrzt og ver-
ið tekið eftir, ráðum þeirra
•hlýtt. Fornsögur vorar skýra
frá nokkrum lögsögumönnum
Alþingis, sem þannig va'r farið.
Þeir vísuðu veginn, þótt þeir
hefðu ekki valdið.
Embætti forseta íslands er
ekki valdaembætti fremur en
KL. 12.05 árdegis í gær varð
umferðarslys á gatnamótum
Glerárgötu og Tryggvabrautar.
Unglingsstúlka, Valgerður Reg-
insdóttir, Gránufélagsgötu 7,
sem var á reiðhjóli lenti fyrir
bifreið — og var hún flutt á
Fjórðungssjúkrahúsið. En sem
betur fer mun Valgerður ekki
hafa slasazt alvarlega.
DAUÐ HRYSSA
Þá fannst í gær hryssa dauð
í skurði í Krossaneslandi, en
hryssan hafði verið í hagagöngu
þar ytra.
GRÁNAÐI í FJÖLL
í nótt gránaði í fjöll hér norð
anlands — og var hríðarveður
á Oxnadalsheiði í nótt að sögn
vegfarenda. Kl. 6 í morgun var
4 stiga hiti á Akureyri.
INNBROT í TOGARA
í fyrrinótt var brotist inn í
togarann Hafliða frá Siglufirði,
en togarinn er í Slippnum til
viðgerðar. Brotnar voru upp
lögsögumannsstarfið var. En
eins og þeir getur hann haft
mikil áhrif með viðhorfi sínu
og rödd. Hann getur látið til sín
heyra af Lögbergi alþjóðar svo
sem Þorgeir forðum, þegar mik
ið er í húfi og stund móttæki-
leikans er fyrir hendi. Af þess-
um sökum vandar þjóðin val
sitt í þetta embætti. Hún veit,
að því fylgir mikil ábyrgð.
Það skulu því vera lokaorð
mín hér, um leið og ég býð for-
seta íslands og konu hans hjart
nalega velkomna hingað, að
hamingja íslands megi veita
honum þá blessun, að honum
auðnist í samvinnu við aðra
vitra, góðgjarna, sannsýna og
þolgóða menn þjóðarinnar að
leiða hana farsællega fram á
þeim vandasama vegi, sem hún
kennir sig nú á. Honum megi
auðnast að laða til þess meðal-
vegar, að allir hljóti nokkuð, en
ekki fáir allt. Þeir sem gangast
mest í mót, verði að brjóta odd
af oflæti sínu, en vér höfum
allir ein lög og einn sið, eins og
Þorgeir Ljósvetningagoði kvað
hamingju landsmanna hollast,
og vér trúum enn að satt sé.
matargeymslur skipsins og stol-
ið þaðan birgðum, auk þess
unnin fleiri skemmdarverk á
skipinu.
- Stefní að útrýmingu
(Framhald af blaðsíðu 8).
hafnargarðinn. Brotnaði spilið
er hún var að veiðum fyrir aust
an land, en unnið er af fullum
krafti að viðgerð.
Mætur borgari látinn.
Hinn 9. þ. m. var til grafar
borinn hér á Sauðárkróki Sig-
urður Jósafatsson verkamaður.
Hann var á áttræðisaldri er
hann lézt og búinn að vera
sjúklingur um árabil. Hann var
um áratugaskeið mjög virkur
félagi Verkamannafél. Fram.
Var hann í trúnaðarmannaráði
og ýmsum nefndum félagsins
mjög lengi. Þá starfaði hann
einnig mikið innan Alþýðu-
flokksins af sömu einlægninni
og alúðinni sem honum vor svo
lagið. Kveðja allir samstarfs-
menn hans þar góðan félaga.
STAKAN
okkar |
TVÆR fyrstu vísurnar í þætt-
inum í dag eru eftir Bildvin
Jónsson frá Þverárdal.
Veðurvísa. i
Hrynja eikur, liníga strá,
hríðin sleikir gjána.
Kólgu leika klærnar á i
kinnbleikum mána.
, ■ I
Á ferð yfir ísilögð Héraðsvötn
undir morgun.
Hvíta gljána hylur ský
himinn blánar fagur.
Upp úr Ránarrekkju á ný,
remiur mánudagur.
Næst er vel gerð hestavísa
eftir Pál heitinn á Hjálms-
stöðum í Laugardal.
li
Sá ég Apal fáka fremst
frýsa, gapa, iða.
Ef að skapið í hann kemst
er sem falli skriða.
Margir hafa kveðið um slúð
urburð yfir kaffibollum, svo
sem þessi vísa bendir til.
Margri kjaftakellu óx i
kaffisystra hylli
við að bera bagga rógs i
bæjarhúsa milli.
Ort um þjóðkunnan mann.
Víst er Ilelgi vinur sárafárra,
virtur er hann lágt af sínum •
grönnum.
Útlitið er innrætinu skárra,
er hann þó með skuggalegri
mönnum.
Ekki eru allar vísur gerðar
af list, en þessi mun hafa ver-
ið ort (í Svarfaðai'dal?) út af
sjóslysi.
Missti bátinn maður sá,
mjög í stóru veðri.
Það gekk svo mikil gola á,
liann gekk sundur af veðri.
Bjarni frá Gröf orti um Jón
Pálmason alþm. á Húnvetn-
ingamóti fyrir 10 árum.
Vísnaslyngur vandar mál,
vel um þingið sér ’ann.
Hýr í kringum hestaskál
Húnvetningur er ’ann.
Stundum fengu prestarnir
orð í eyra hjá leikmönnum.
Svo er a. m. k. að sjá af þess-
ari stöku.
Fjandi kemst hann Kain langt,
kirkjulaust hann messar.
Með sömu fingrum sver
hann rangt
og söfnuðinn hann blessar.
Bæjarfógetinn, Ófeigur Eiríksson, og frú hans, Erna Sigmunds-
dóttir, lieilsa forsetalijónunum við sýslumörkin.
^4- - n>»Nv—-"V,
UMFERÐARSLYS