Alþýðumaðurinn - 21.11.1969, Blaðsíða 7

Heyrt, spurt...
(Framhald af blaðsíðu 4)
RADDIR FÓLKSINS.
Þessi klausa er í raun og veruj
áfranihald af fyrstu grein þátt-
arins f dag — og af gefnu tilefni.
Þessi þáttur hefur frá fyrstu
byrjun af ritstjórans hálfu verið
ætlaður sem frjáls vettvangur
lesenda AM, sem og þátturinn
Stakan okkar. Inn í þennan þátt
liefur að vísu á stundum verið
kastað á milli nokkrum „pill-
um“ er heyra pólitík til — og
hafa þær (þ. e. pillurnar) verið
vörn eða sókn af gefnu tilefni á
hendur ritstjóra hinna vikuhlað
anna — og munu ekki Iesendur
vera mér sammála um, að slík
skriffinnska hafi verið svona
kaup kaups milli kollega viku-
blaða á Akureyri og vil ég full-
yrða að eigi ríki nein persónu-
leg óvild, þótt köpuryrði fljúgi
á stundum á milli. En þetta var
útúrdúr. Það er lýðræði á fs-
landi og einnig prentfrelsi — og
því vil ég af mestu vinsemd
spyrja ýmsa er senda bréf í
þennan þátt, hví þeir séu svo
hræddir, ef nafn þeirra stæðu
undir bréfi þeirra — og ég beð-
inn í guðsbænum að flíka þeirri
ekki. Slikar óskir hafa komið
mér á óvart — og minnt mig
óneitanlega á einokunarvaldið
danska meðan það réði í ein-
veldi sínu hér upp á Fróni —
og ég sem kennari áður fyrr
kenndi og lagði út af íslands-
sögu Jónasar Jónssonar frá
Hriflu. Því varð mér það á að
hugsa, þá er mér barst í henduri
ásökun, að ég hefði ekki birt
bréf, er AM barst í byrjun októ
ber, nafnlaust, er fól í sér rætna
ádeilu á þekkt fyrirtæki hér í
bæ er stendur höllum fæti.
Þessu nafnlausa bréfi stakk ég
í ruslakörfuna. En nú fyrir viku
síðan barst mér annað bréf frá
sama aðila. Og sökum þess að
það er persónulega eingöngu
stílað til undirritaðs mun ég
birta það.
„Hr. ritstjóri.
Þú hefur ekki birt bréf mitt,
því ertu hýena, sem er ekki
túskildings virði. Þú ert bleyða,
er ég hefi andstyggð á — og við!
bleyður á ég engin bréfavið-
skipti framar.“
Ég vil tilkynna bréfritara, að
þrátt fyrir heilasjúkdóm, er
kollegi minn hjá íslendingi-
fsafold segir mig þjást af, hefi
ég fyrir Iöngu síðan vitað hver
bréfritari væri, vil þó taka fram
að AM hefur enga njósnara und
ir höndum. Ég tek þetta sem
dæmi af fjölmörgum. Ríkir ekkí
skoðanafrelsi á íslandi í dag —
og hví eru menn þá hræddir að
tjá skoðanir sínar óþvingað og
feimnislaust. Ég vil á engan
hátt trúa því að óreyndu, að
livorki KEA, vóldugasta at-
vinnufyrirtækið hér í bæ, sé á
því stigi hugsjóna sem Skúli
Iandfógeti átti í orrustu við á
18. öld. Þáttur AM vill túlkai
gagnrýni eður þakklæti frjálsra
manna. Ég trúi eigi að hýðingar
kannske í svolittlri breyttri
mynd sé enn refsidómurinn á
þá er tjá vilja sig. Því bið ég
alla eftirleiðis er skrifa þættin-
um að vera frjálsa án ótta við
refsiróm. Frjáls skrif í lýð-
frjálsu landi er ósk AM og ósk-
in bezta til ykkar lesendur góð-<
ir — og munið, þar til annað
verður sannað, að frjáls túlkun
á prenti er við líði á íslandi,
sem iegi á upp á pallborðið hjá
ríkjum austan járntjalds og
NATO-ríkjum, þar sem fasistar
ríkja svo sem í Grikklandi og
Portúgal. — s. j.
STULDUR ÚR FRYSTI-
HÓLFUM.
Margir hafa orðið fyrir þung-
um búsifjum sökum stuldar úr
frystiliólfum, er þeir liafa á
leigu hjá Sláturhúsi KEA, þar
sem þeir hafa ætlað sér að
geyma matvæli til vetrarins. Ég
veit um æðimarga sem komið
hafa að frystihólfum sínum gal-
tómum, þá er þeir hafa ætlað að
taka af þessum vetrarforða sín-
um, en komið að þeim upp-
sprengdum. En önnur hafa að
vísu verið lokuð og allt virzt
eðlilegt, svona utan frá séð, en
þegar hólfin hafa verið opnuð
er engan mat að finna, matvæli
sem búið var að kaupa fyrir
þúsundir króna gjörsamlega
horfin, sem áttu að vera búbót
fyrir heimilin í vetur. Þetta
finnst mér svo alvarlegt mál, að
vart sé hægt að þegja yfir slíku!
— og vona ég að undir það'
munu margir taka.
Akureyringur.
EKKI RÉTT HLERAÐ.
í síðasta blaði var sagt frá þvf
að blaðið hefði lilerað að núver-
andi formaður Alþýðubandalags
ins á Akureyri hefði veitt lög-
reglunni ómetanlega hjálp við
að koma upp um leynivínsala í
bænum. Nú hefur blaðið lilerað
það, að þessi hlerun hafi verið
röng, heldur hafi það verið for-
maður landssamtaka Alþýðu-
bandalagsins, sem hjálpina
veitti.
HVAÐ ER KASKO-
TRYGGING?
Mig langar til að biðja AM
að spyrja tryggingarfélög lands
ins að því, og það að gefnu til-
efni, hvað kaskotrygging á bif-
reiðum r é í raun og veru? Mér
var tjáð að kaskotrygging þýddi
að tryggingafélögin greiddu á
matsverði allt það tjón, er bif-
reið yrði fyrir, en reynsla mín
hefur því miður orðið önnur í
sambandi við þáð tryggingar-
félag er ég kaskotryggði bifreið
mína hjá. Er kaskotrygging fé-
laganna aðeins féfletting af
hálfu tryggingarfélaganna? Ég
krefst þess að tryggingarfélögin
geri hreint fyrir sínum dyrum
— og skýri án aðstoðar frá lög-
fræðingum, hvort kaskotrygg-
ing sé ætluð sem öryggi fyrir
bifreiðaeigendur, eða einungis
ætluð sem eitt auðgunarkerfi
tryggingafélaganna.
Bílstjóri.
TIL SKAMMAR FYRIR
AKUREYRINGA.
Nú fyrir nokkru gat blaðið
ýtarlega frá fyrirhugaðri starf-
semi Leikfélagsins á yfirstand-
andi leikári — og ber vissulega
að viðurkenna, að ráðamenn
félagsins hefðu fullan hug á því
að halda uppi frjóu leiklistar-
lífi í vetur, sem vissulega er
þakkar og virðingarvert. En
livernig brcgðast Akureyringar
við þessu framtaki Leikfélags-
ins. Jú, m. a. með því að annarri
Ieiksýningu á Brönugrasinu
rauða hafi þurft að aflýsa, sök-
um þess að aðeins 5 áhorfendur
mættu á leiksýninguna. AM
finnst þetta vera algjör skömm
af Akureyringum og eigi Leik-
félagið það sízt skilið eftir hálfr
ar aldar starf að auknu menn-
ingarlífi í höfuðstað Norður-
lands. — s. j.
- Stórkostleg
íþróttahátíð
(Framhald af blaðsíðu 2).
tíðahaldanna hafa þeir Olafur
Stefánsson og Þórarinn B. Jóna
son.
Geta má þess að í undirbún-
ingi og á sjálfri vetraríþrótta-
hátíðinni munu starfa um 150
manns að langmestu leyti í sjálf
boðavinnu, þetta fólk vonar að
vel til takist við undirbúning og
framkvæmd. Keppendur, gestir,
ferðafólk og bæjarbúar, þurfa
að leggja sitt á móti með því að
sækja hátíðina og taka þátt í
henni, ef allir leggjast á eitt er
enginn vafi á því að þessi fyrsta
vetraríþróttahátíð ÍSÍ sem hald
in er á Islandi fer vel fram og
verður vetraríþróttum lyfti—
stöng.
Skrifstofa veti*aríþróttahátíð-
arnefndar er í Hafnarstræti 100,
Akureyri, sími 1-27-22. Póst-
hólf 128 og 546. Viðtalstími 5—7
alla virka daga. j
iiiiiniiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiimiimi
iiiiiiiimiiimiim
imimmmmmmmmmmmmmmm
- Læknaskorturinn í strjálbýlinu
(Framhald af blaðsíðu 4)
Til að sýna frám á, hve læknaleysið er tilfinnanlegt
vandamál víða, telc ég hér dæmi úr Norðurlandskjör-
dæmi eystra, þar sem ég þekki hezt til. Hygg ég þó, að
sums staðar séu dæmi jafnvel verri, og mun þeim þá
væntanlega lýst af þingbræðrum mínum, sem betur
þekkja til þeirra.
í Norðurlandskjördæmi eystra eru 8 læknishéruð,
og eru skipaðir héraðslæknar í 4 þeirra aðeins, en í
einu að auki til bráðabirgða aðeins, og alls óvíst um
framhald. Er þar urn Kópaskers- og Raufarhafnar-
læknishérað að ræða, en þar búa um 1200 manns, og
hefir það verið óskipað, svo árum skiptir, en læknar á
faraldsfæti setið þar stopult um sumur stundum, en
ella hefir orðið að leita læknis til Húsavíkur eða
Reykjadals, og er það mikið langræði á vetrum og
stundum ófært með öllu nema snjóbíll hafi komið til.
Ekki er vitað, að hér sé úrbóta að vænta á næstunni,
nema læknir verður þar vísast í vetur, en óbundið þó.
Þá er Þórshafnarlæknishérað óskipað, og hefir verið
um 3—4 ára skeið, en héraðinu þjónað frá Vopnafirði,
ef þar hefir þá verið læknir. Er þá yfir snjóþunga heiði
að sækja á vetrum, og liefir Vegagerðin ekki viljað
takast þær skuldbindingar á hendur að lialda f jallvegi
þessum færum einu sinni í viku hverri vetrarlangt. Við
þetta öryggisleysi um læknisþjónustu búa um 900
manns á Þórshöfn og um Skeggjastaðahrepp og Þistil-
fjörð, en ágætt íbúðarhús og góð aðstaða við algeng
læknisstörf býður læknis á Þórshöfn, sem enginn fæst.
Þá er nú orðið læknislaust í Breiðumýrarlæknishéraði
í S.-Þing., en það er bæði víðlent og fjölmennt, og eru
á því svæði fjölmennur héraðsskóli, kvennaskóli auk
3—4 barnaskóla. Mun héraðsbúum nú ætlað að sækja
læknisþjónustu til Húsavíkur, og þó það sé vandræða-
minna en aðrir verða sums staðar að búa við, bregður
þar öllum stórlega við, þar sem þeir höfðu úrvalshér-
aðslækni til skamms tíma.
Margir hafa leitt huga að því, hvað valdi tregðu
lækna til að taka að sér læknishéruð til fastrar þjón-
ustu. Sumir eru svo dómharðir að segja, að hinn ungi
læknir í dag líti ekki á læknisstarfið sem líknarstarf,
heldur álitlega leið til tekjuöflunar, ef vel sé á málum
haldið og á góðum stað setið. Vera kann, að einhverjir
í læknastétt hugsi svo, en ósanngjarnt er að dæma heila
stétt eftir fáeinum einstaklingum. Ýmsir forsvarsmenn
læknasamtakanna mikla í augum aðbúnaðarskort og
lélega aðstöðu til læknisstarfa í héruðunum, en þó er
livort tveggja til í bezta lagi, þar sem læknar fást þó
eigi. Enn er talað um einangrun héraðslækna og slæma
aðstöðu til að mennta börn sín. Sumir eru sagðir mikla
fyrir sér ábyrgðina gagnvart erfiðum sjúkdómstilfell-
urn einir og óstuddir, en fyrr hefir margur læknirinn
orðið að glíma við þá ábyrgð, og ekki hopað af hólmi.
En vafalaust eru orsakirnar fleiri en ein og fleiri en
tvær, en mér kæmi ekki á óvart, að sú væri eigi veiga-
minnst, að héraðslæknisstarfið er nú svo bindandi, að
nærri stappar héraðsfjötrum. Þeir verða að vera við-
búnir kalli allan sólarhringinn árið um kring. Um
regluleg sumarfrí hefir ekki verið að ræða né frí um
sinn sakir til náms og þekkingaröflunar, því að lækna
til afleysingar hefir ekki verið að fá, svo að ganga
mætti að sem vísu. Hefir þannig aðstaða héraðslæknis-
ins stórspillzt frá þeirri tíð, þegar það var fastur liður
í menntun livers læknis að þjóna héraði 3—6 mánuði
að loknu háskólanámi. Vil ég því leyfa mér að halda
fram, að við eigum að taka upp þá gömlu skipan, með-
an við bíðum annarrar nýrrar, t. d. læknamiðstöðv-
anna, og slá þannig tvær flugur í einu höggi: bæta að-
stöðu héraðslækna til fría og endurmenntunar og veita
læknislausum héruðum þjónustu verðandi lækna, en
fyrir því er gömul og ný reynsla, að slík læknaþjónusta
liefir gefizt ágætlega.
Æskilegast liefði verið, að læknasamtökin sjálf hefðu
hér komið með skjótvirkar úrbætur, en fyrst svo hefir
ekki orðið og fjölmörg læknishéruð eru læknislaus og
engar horfur á skjótum umskiptum, nema eitthvað
róttækt sé tekið til bragðs, er hér lagt til, eins og fyrr
segir, að engir læknar fái ótakmarkað lækningaleyfi
nema þeir hafi áður gegnt læknishéraði eða verið að-
stoðarlæknar héraðslæknis um allt að 6 mánaða skeið.
Svo margir læknar sem útskrifast hér árlega, ætti þessi
ráðstöfun að gefa skjótvirka raun. Þyki lagabreyting
þessi harðleikin og óþörf, er stundir líða, er hægurinn
hjá að nema hana úr gildi, er hún hefir lokið sínu
hlutverki og gert sitt gagn. En í dag er hún bráð nauð-
syn, áður en enn meiri vandræði standa af læknaskorti
úti í strjálbýlinu.
>111111111111111111111111
lllllllllllllllll•lllllllll•llllllllllllllllllllllllllllllllllllll•lllllllllllllllllltlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll•lllllllllllllllllltllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll•IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIII•llllllll•l
•iiiiiiiil»iiif»Miiiiiiiliiiiiiiiiiiifiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii»iiii»iiiiiiiiimiiiiiiiiniiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii»iiiiiiiiiiiiiiiniiiiiniiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii»iiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiii»iiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiii»iiiilii»