Alþýðumaðurinn - 07.04.1976, Blaðsíða 6

’<sx>í'
s
Getur þetta hent á íslandi?
Að undanförnu hefur fólki orð
ið tíðrætt um hið algjöra
stjórnleysi, sem einkennt hef-
ur þjóðarbúskap okkar íslend-
inga í tíð núverandi ríkis-
stjórnar og einnig forvera
hennar.
Á tímum óðaverðbólgu,
stjórnleysis og skuldasöfnunar
úr hófi hefur mönnum verið
hugsað til þess er varð Ný-
fundnalandi að falli sjálfstæð-
islega árið 1949 og menn hafa
spurt, er þetta það sem koma
skal á íslandi?
Það hafa verið bornir sam-
an helstu viðburðir, sem ollu
falli Nýfundnalands við það
öngþveiti og stórfelldu efna-
hagsvandræði, sem fsland á
nú við að glíma.
Helstu viðburðir, sem leiddu
til þessara ótíðinda voru þess-
ir:
1920—31:
Miklar framkvæmdir í land
inu, járnbrautalögn, vegagerð,
skólabyggingar o. s. frv., mest
unnið fyrir erlent lánsfé.
1920—31:
em), sem flokkar og einstakl-
ingar hefðu misnotað í eigin
hagsmunaskyni.
Við þessa síðustu grein væri
ekki úr vegi að staldra við.
Þar er talað um „afskræmt
þingræðiskerfi", sem flokkar
og einstaklingar hefðu notað í
eigin hagsmunaskyni. Getur
verið að það sé þetta, sem ein
mitt er að kollríða íslensku
þingræðiskerfi? Sukkið byrj-
aði með tilkomu vinstri stjórn
arinnar þegar haldið var til
dæmis á efnahagsmálunum
líkt og um leka peningabuddu
væri að ræða. Þá hefur núver
andi ríkisstjórn með sinn
mikla þingstyrk alls ekkert
gert til úrbóta, þar þorir eng-
inn maður að taka raunhæfar
ákvarðanir, sem sagt engir
stj órnunarmenn.
Og þá er komið að niður-
laginu, sem er óhugnanlegasti
kapítulinn og segir frá enda-
lokum sjálfstæðis Nýfundna-
lands.
1934:
allt löggjafar- og fram-
kvæmdavald í landinu. Hana
skipuðu þrír Bretar, þrír
heimamenn, en breski lands-
stjórinn var formaður. Nefnd-
in stjórnaði landinu til 1949.
Bretar veittu árlegan rekstrar
styrk.
1949:
Eftir tvennar kosningar
fékkst meirihluti — fyrir sam
einingu við Kanada.
46. árgangur - Akureyri, miðvikudaginn 7. apríl 1976 - 12. tbl.

s
Óviðunandi ástand í
samgöngum Grímseyinga
Erlendar skuldir þjóðarinn-
ar jukust úr 43 milljónum doll
ara í 101 milljón dollara. Af-
borganir og vextir urðu að .
þungum bagga á efnahags- X*
kerfinu.
1920—31:
Öll árin var halli á rekstri
ríkissjóðs, og voru sífellt tek-
in erlend lán til að jafna met-
in. Greiðslubyrðin þyngdist
því stöðugt.
1931:
Nýfundnalandsstjórn bauð
út 8 milljón dollara lán, en
enginn fékkst til að kaupa
skuldabréfin.
1931:
Stjórn Nýfundnalands sá
sér ekki annað fært en að
biðja bresku stjórnina að
senda sér fjárhagslegan ráð-
gjafa.
1932:
Áframhaldandi kreppu-
ástand. Enn tekin erlend lán,
í Kanada, útgjöld ríkissjóðs
skorin niður, skattar stór-
hækkaðir.
1933:
Sjálfstjórn og fjárráð tekin
af þjóðinni. Embættismanna-
nefnd, skipuð í London, fékk
Grímsey 2. apríl. — S. J.
Þessa vikuna hefur norðan
átt verið mestu ráðandi og
gengið á með éljum á þriðju-
dag og miðvikudag. En ekki
hefur þurft að kvarta yfir
hörkum hér á norðurslóðum í
vetur og voru laukar farnir að
vakna til lífsins fyrir norðan
hretið. En þó tíðarfarið hafi
verið milt hefur gæftaleysið

=s
ætla að
fiskveiðar sínar
Enn sást enginn bati. Leit-
að eftir nýjum lánum í Bret-
landi og Kanada, en jafnframt
var breska stjórnin beðin að
skipa Konunglega rannsóknar
nefnd til að athuga fjárhag
Nýfundnalands.
1933:
Konunglega rannsóknar-
nefndin (Breti, Kanadamaður
og einn heimamaður) skilaði
ítarlegu áliti. Meginniðurstað-
an var, að vandræði Nýfundna
lands væru að kenna „af-
fkræmdu þingræðiskerfi“ (A
perverted parliamentary syst-
Bandaríkjamenn hafa sem
kunnugt er ákveðið útfærslu
fiskveiðilögsögu sinnar í 200
mílur á næsta ári. Fyrst um
sinn er reiknað með því, að
erlend fiskiskip fái leyfi til
veiða innan fiskveiðilandhelg-
innar, en stjórnvöld hafa nú
til athugunar áætlun um stór-
aukningu fiskveiðiflota Banda
ríkjanna. Er reiknað með að
Bandaríkjamenn muni innan
fárra ára fullnýta þá fiski-
stofna, sem lifa við strendur
landsins. Muni þá útgáfu
veiðileyfa hætt og hægt verði
að minnka innflutning fisk-
afurða verulega.
Hér er um þróun mála að
ræða, sem íslendingar verða
að gefa góðan gaum. Fisk-
markaðir okkar í Bandaríkj-
unum kunna að eiga sér
=000<==
skamma framtíð, þótt ólíklegt
sé að þeir hverfi með öllu. Við
verðum að mæta þessu með
aukinni sölustarfsemi á sviði
fiskafurða innan þeirra iðnað
arríkja, sem ekki hafa mögu-
leika á aukningu fiskveiða
eins og t. d. í Vestur- og Mið-
Evrópu.
verið með eindæmum allt frá
desemberbyrjun, hvöss vestan
átt hefur verið hér alls ráð-
andi svo að dögum saman hef-
ur ekki gefið á sjó, en þá er
gefið hefur, hefur afli verið
sáratregur. Aðeins einn bátur,
Bjargey, stundar nú línuveið-
ar héðan og hefur afli hans
nú í nokkrum róðrum verið
mjög góður eftir að beitt var
nýrri loðnu, sem sótt var til
Húsavíkur. Annar bátur, Sig-
urbjörn, fór á vertíð til Grinda
víkur, en flesta báta aðra átti
að gera út á grásleppuveiðar,
en ógæftir virðast ætla að eyði
leggja þá útgerð líka. Lögðu
margir net sín um síðustu
helgi, en ekki var hægt að
vitja um þau fyrr en á fimmtu
dag. En þann dag var kyrrt og
bjart veður og eitt það feg-
ursta, sem komið hefur í vet-
ur. Afli var mjög lítill og nú
er aftur komin norðan bræla.
Ef grásleppuveiði bregst
munu margir verða illa úti,
því í þessari útgerð, sem og í
öðrum atvinnugreinum er
rekstrarkostnaður orðinn mik
ill og hafa margir lagt í mik-
inn kostnað við endurnýjun á
veiðarfærum. Þá hefur sést í
blöðum að útflutningsverð-
mæti á tunnu af grásleppu-
hrognum verði nú 37 þúsund
krónur, en ekki rennur sá pen
ingur samt óskiptur í vasa
framleiðenda.
Ekki get ég hælt samgöng-
unum á milli Lands og Eyjar
nú um þessar mundir og
finnst mér í því sambandi að
litið sé á Grímseyinga, sem
annars flokks þegna, og vil ég
spyrja hvar réttlætiskennd
þingmanna kjördæmisins sé
geymd hvað Eyjarbúum við-
kemur. Hafa þingmennirnir
þó verið sí-jarmandi og vart
getað vatni haldið fyrir um-
hyggju sinni fyrir jákvæðrí
Framhald á bls. 5.

s
Spakmæli
Á fundi hjá Kaupmannasam-
tökum íslands í vetur mælt-
ist Ólafi Jóhannessyni við-
skiptaráðherra eitthvað á
þessa leið:
Sá kaupmaður sem getur
selt vöru sína ódýrara en aðr-
ir er góður og virtur á með-
an hann fer ekki á hausinn.
Guðmundur Jóhannsson er einn af dugmiklum þegniun Akureyrarbæjar, sem byrjar kl.
morgnana við að fegra og snyrta bæinn.