Dagblað - 14.03.1925, Qupperneq 1

EGAR maður gengur hér um
bæinn og virðir fyrir sér
vinnubrögð hins starfandi
lýðs, getur varla hjá því farið,
að manni renni til rifja hversu
ósparlega er farið með vinnu-
kraftinn. Og satt er það, rauna-
legt er að sjá hve mörg hand-
tök fara fyrir lítið og hve lítið
er gert að þvi að koma við vél-
um til þess að spara afl mannsins.
Einna augljósast er þetta þar
sem um skipavinnu er að ræða.
Eigi svo að skilja að mönnum
sé ekki skipað svo vel og hyggi-
lega til verks og hægt er, held-
ur hitt, að margir menn eru
látnir vinna þau verk sem fáir
tnenn gæti afkastað. Tökum t.
d. afgreiðslu botnvörpuskipanna.
Þeim skipum ríður mikið á því,
sérstaklega á vertíðinni, að þau
teíjist sem allra minst í höfn.
Þess vegna er alt kapp lagt á
að afgreiða þau svo fljótt sem
verða má, og það er líka dæma-
laust hvað afgreiðsla þeirra
gengur fljótt. Þeir, sem við slíkt
hafa fengist vita vel hve mikið
verk það er, að taka upp úr
skipi — rífa upp úr salti í
þröngum stíum þetta 80—120
smálestir af fiski, koma þeim í
land og flytja jafnharðan um
borð svona 50 smálestir af kol-
um og 20—30 smál. af salti, og
hafa lokið þessari afgreiðslu,
auk alls annars á þetta 10—12
timum eða ef til vill skemri
tíma. Og þótt menn þekki ekki
mikið til slíkrar vinnu, hljóta
þeir að sjá, að svo fljót afgreiðsla
getur ekki átt sér stað nema
því að eins að mikill sé vinnu-
kraftur — svo mikill, að góðu
hófi gegni ekki.
Það er ekki gott á það að
gizka, hve marga verkamenn
þarf til þess, að afgreiða botn-
vörpung á þessum tíma eða álíka.
En ekki mun fara fjarri, að þeir
sé á annað hundrað. Væri nú
hl hentugar vélar og ýms áhöld
gerði afgreiðslu auðveldari,
•haetti áreiðanlega komast af með
hálfu færri menn, og gæti þó
verkið gengið jafn greiðlega og
jafnvel betur að ýmsu leyti en
nú er. Því að það er ótalið fé,
sem er beinlínis eytt ár eftir ár
í illa meðferð á fiski, þannig,
að hann skemmist við upp-
skipun. Og þegar þess er gætt,
hve mikill munur er á verði
fiskjarins eftir því, hvort hann
er nr. 1, 2 eða 3, þá verður
þetta skiljanlegra.
Hjér niðri á Austurgarði stóð í
nokkur ár einn heljar-mikill
»krani«, ætlaður til þess að flýta
fyrir skipaafgreiðslu, er hann nú
horfinn. Er það víst hið eina,
sem höfnin eða bæjarstjórn hefir
lagt af mörkum í því' efni, en
engi maður veit þess dæmi, að
hann hafi nokkru sinni komið
að liði. Þó er hér rafmagn um
alt og ætti að vera auðvelt að
hafa hér margar slikar vinnu-
bragðabætur við höfnina. Um
hitt, hver ráð muni fást til þess,
að uppskipun á saltfiski verði
tryggari og auðveldari en nú er,
verður rætt siðar hér í blaðinu.
En þessi grein er rituð til þess,
að vekja máls á þeirri nauðsyn
sem nú er hér á því, að spara
vinnuafl sem allra mest, nota
vélar i stað berra mannshanda
og nota þann kraft sem vér eig-
um hér úr Elliðaánum og verð-
um að nota viljum vér teljast
menn með mönnum.
Bannlögin.
Þeir Árni Jónsson frá Múla
og Jón Kjartansson hafa klofn-
að út úr allsherjarnefnd í bann-
lagamálinu og bera fram sér-
stakt nefndarálit. Þar segir svo:
Við viljum, að frumvarp
stjórnarinnar verði samþykt ó-
breytt, en meðnefndarmenn okk-
ar hafa lagt til, að gerðar yrðu
.!*< 'J icvauar yí.< u
aðrar allmikilsvarðandi breyt-
ingar á bannlögunum. Það, sem
á milli ber, er aðallega þrent.
'I. Meiri hlutinn leggur til, að
numin sé úr lögunum heimildin,
sem læknar hafa hingað til háft
til þess að gefa út lyfseðla á á-
fengi. Bera þeir fyrir sig ályktun
frá læknaþingi, sem háð var á
Akureyri siðastliðið sumar, sem
fer í þessa átt. £*ó er þess að
geta, að því fer fjarri, að þetta
sé álit allra lækna landsins eða
meiri hluta þeirra, og viljum
við í þvf sambandi skýra frá,
að við höfum snúið okkur til
stjórnar Læknafélags Reykja-
vikur og leitað álits hennar um
þetta atriði. Vísar hún til svö-
feldrar samþyktar, sem gerð Var
á fundi Læknafélagsins mánu-
daginn 15. des. síðastl.:
»Læknafélag Reykjavíkur litur
svo á, að samþykt siðasta
Læknaþings íslands um að svifta
lyfsala og héraðslækna rétti til
þess, að selja áfenga drykki eftir
lyfseðlum, brjóti algerlega í bág
við þau réttindi lækna, til að
ávísa sjúklingum hver þau lyf,
er þeir í hvert skifti telja bezt
henta, og er henni því ósam-
mála«.
Það er þannig sýnilegt, að
skoðanir eru æði skiftar innan
læknastéttarinnar í þessu máli.
En þetta er ekkert einstakt um
áfengið. Skoðanir lækna munu
vera æði skiftar um mjög marg-
ar tegundir lyfja. Sennilegt erj
að meiri hluti lækna hér vilji
halda heimildinni. Og því finst
okkur ekki geta komið til mála
að svifta þá heimildinni, þótt
minni hluti stéttarinnar sé ann-
arar skoðunar. Ef gengið er út
á þá braut, gæti hugsast, að
Alþingi þyrfti árlega að skera
úr, hvort þetta éða hitt lyfið
skyldi heimilt til lækninga, ein-
ungis af þvi, að einhverjir, ef
til vill örfáir læknar, hefðu á
móti því. — Og þótt nú lækri-