Dagblað - 21.03.1925, Page 1
UM einkasölu ríkisins hefir
Alþingi borist bréf frá
Verslunarráði íslands og
segir í því bréfi meðal annars:
»Það hefir greinilega komið
fram á liðnum árum, að versl-
unarrekstur ríkisins er óheppi-
legur fyrir þjóðina, enda hefir
áður margsinnis verið sýnt fram
á með tölum og ljósum dæm-
um, að vörukaup gátu fengist
hagkvæmari fyrir milligöngu
einstaklinga, en þeirrar stofn-
unar, sem einkasöluna hefir
rekið. Það hefir verið bent á
hve mikið fé hún bindur af
ríkissjóði, hve þung ábyrgðin
er, sem versluninni er samfara
og hve mörg hundruð þúsund-
um króna ríkið eyðir í reksturs- |
kostnað að þarfleysu, þar sem
verslunarstéttin hefir mikla
starfskrafta ónotaða og nóg
húsrúm og tæki til að reka
þessa verslun án mikils auka-
kostnaðar.
1 sambandi við þetta má
benda á það, að verslunarstéttin
hefir keypt atvinnuréttindi sin
af ríkinu, hefir kostað sig meira
og minna til undirbúnings undir
starf sitt, og hefir oft og tíðum
með erfiðismunum og ærnum
kostnaði komið fyrir sig fótum.
Hún á því sanngirniskröfu að
eigi sé gengið á rétt hennar og
hún svift atvinnuréttindum sín-
um, þjóðfélagsheildinni til skaða
og vansæmdar.
— Ekkért Alþing er svo háð
á seinni árum, að ekki komi
fram ný og uppvakin lagafrv.
um ríkiseinkasölu í einhverri
mynd, ýmist á útlendum eða
innlendum vörum. Á þessu AI-
þingi mun verða gerð tilraun til
að koma ríkiseinkasölu á ýms-
ar afurðir sjávarútvegsins, þótt
eigi muni ástæða til að óttast
að slík frv. nái fram að ganga
að þessu sinni.-------
Verslunarráðið leggur því ein-
^regna áherslu á að heimildar-
'ögitv frá 14. nóv. 1917 verði
afQútnin á þessu þingi. Má í
því efni benda á að misbeiting
þeirra heimilda, er lögin veita,
getur komið fyrir og jafnvel
hefir átt sér stað, t. d. er mikil-
vægur samningur, er á þeim
bygðist, var gerður örfáum dög-
um áður en fulltrúum þjóðar-
innar gat gefist kostur á að láta
álit sitt um hann í ljósi.
Þau lög, sem heimila einka-
sölu, hafa verið sett á einhverj-
um mestu örðugleikatímum, sem
yfir vort land hafa dunið um
langan aldur. — — Verslunar-
ráðið hefir aldri getað fallist á
rök þeirra manna (sem einka-
sölu voru fylgjandi) — — og
reynzlan hefir sýnt það, að það
hefir haft á réttu máli að standa.«
Sfcutt æfintýri.
Æfintýri þetta má lesa í árs-
riti hins ísl. igarðyrkjufélags fyrir
árið 1925:
Einu sinni var sáðmaður að
sá í akur einn í sólskini og
sumarblíðu. Eitt frækornið sagði
þá við hann:
»Æ, láttu mig ekki ofan í
þessa dimmu og röku mold,
lofaðu mér heldur að njóta hita
og birtu sólargeislanna«.
Sáðmaðurinn skeytti því ekki,
en af tilviljun féllu nokkur fræ-
korn á hellublað á akrinum, og
fengu þau að baða 'sig í sól-
geislaflóðinu dag eftir dag.
Að nokkrum dögum liðnum
gægðust ofursmá ljósgræn blöð
upp úr moldinni umhverfis
hellublaðið, en á því lágu fræ-
kornin skrælnuð og lífvana.
Þeir menn, sem vilja verða
nytjajurtir á mannfélagsakrinum,
þurfa að leggja á sig einhverja
erfiðleika, — þurfa að kunna
eitthvað í sjálfsafneitun, þurfa
að hverfa — um tíma — niður
í raka og myrkur þeirrar menn-
ingarmoldar, sem hlaðin er nær-
ingarefnum fyrir líf þeirra; —
annars nær tilvera þeirra ekki
tilgangi sínum. Þeir, sem ekki
hugsa hærra en að njóta og
hafa ekki manndáð í sér til þess
að snerta á erfiðu störfunum og
alvörumálunum, þeir skrælna og
visna á hellublaði hégómaskapar
síns.
— Ársrit Garðyrkjufélagsins
er lítið vexti, — eins og sum
fræin. — Það vill sá sér í hugs-
anajarðveg landsmanna. — Bara
að þar séu nú ekki »hellublöð«
til hindrunar.
Ég er að velta því fyrir mér,
núna þegar ég er að stíga á
skipsfjöl, hvort garðyrkjan hjá
okkur sé meir komin undir
jarðvegi garðanna eða huganna.
— Og ég held hún sé frekar
komin undir jarðvegi hugans,
víðast hvar, því mest varðar til
allra orða að undirstaðan rétt
sé fundin.
Guð blessi alla sáningu og
uppskeru.
Gleðilegt ár 1925.
Bj. Guðmundsson.
í þessu ársriti Garðyrkjufé-
lagsins eru fyrst minningarorð
eftir séra Skúla Skúlason præn.
hon.: »Garðyrkjufélagið 40 ára«.
Er þar getið um stofndag fé-
lagsins 26. maí 1885: sBann
dag komu saman á fund eftir
hvötum Schierbecks landlæknis
nokkrir menn, sem höfðu komið
sér saman um að stofna félag
til eflingar garðyrkju hér á landi.
Mennirnir voru þessir: Schier-
beck, Árni Thorsteinson, Hallgr.
Sveinsson, Halldór Kr. Friðriks-
son, Björn Jónsson, Magnús
Stephensen, Pétur Pétursson
biskup, Theódór Jónassen, Sig-
urður Melsted, Pórarinn Böð-
varsson og Steingr. Thorstein-
son. Prír hinir fyrstnefndu voru
kosnir í stjórn og auk þess 4
fulltrúar. Á þessum fyrsta fundi
félagsins voru lög þess sam-
þykt og telja þau tilgang félags-