Dagblað - 29.03.1925, Side 1

VT OKKUÐ hefir verið gert að
|\ því hér í landi að vernda
fornminjar, þótt ekki [hafi
það tekist eins vel og skyldi,
vegna þess að þar lízt sitt hverj-
um. Þó er þetta ekkert hégóma-
mál, vegna þess, að af fornminj-
um getur þjóðin betur en í bók-
um lesið framþróunarsögu sína.
Til fornminja teljast eigi að-
eins ýmsir gripir og innan-
stokksmunir, heldur og bygg-
ingar. Og hinn íorni skáli á
Keldum á Rangárvöllum er
frægastur þeirra, enda hefir rík-
ið ákveðið að vernda hann eins
lengi 0g hann getur staðið, og
bóndinn á Keldum, Skúli Guð-
mundsson, er líka sá maður,
sem trúandi er fyrir því að fara
ekki illa með þenna forngrip.
Hér í bænum höfum vér átt
ýnisa gamla bæi, þótt ekki sé
þeir eins gamlir og skálinn, en
þeir hafa þó verið sýnishorn
þess, hvernig bygð var hér í
Keykjavík áður. En það virðist
svo sem hinir ráðandi menn
Þæjarins hafi skammast sín
fyrir bæi þessa og talið Reykja-
v*k minkun að því að þeir
terrgi að standa. Hefir því verið
\epst um að rífa þá niður, svo
Sern Dúkskot o. fl. kot. Virðist
Þar hafa ráðið nolckuru um
alkunna spéhræðsla Reyk-
v*kinga um það hvað útlend-
ln8ar, er hingað kunna að
konia, muni segja um bæinn.
spéhræðsla er ástæðulaus
nieð öllu, en hún er þó ekki
skaðlaus þegar hún kemur nið-
nr n því, að rífa alt niður sem
fornt er.
Hér eru nú eflir nokkur »kot«
^nnþá, en ef dæma má eftir
hvernig kepst hefir verið
U,n að útrýma »kotunum«, þá
búast við, að þau eigi sér
ki langan aldur. Það væri
1 a farið, ef slíkt rættis',. Yið
VerðUtn, eigi síður hér í höfuð-
staðnum en annarsstaðar, að
Vernda þær fornmenjar, sein
er að vernda, hvernig svo
sem þær eru. Okkur er engin
vanvirða að því, þótt útlend-
ingar sjái hér torfbæi. Miklu
fremur ætti það að vera okkur
til sóma, að sem flestir sjái hve
mjög hefir skipast til batnaðar
um byggingarlag hér á siðari
árum.
Er það því áskorun blaðsins
til allra þeirra, er um þetta mál
vilja hugsa, að. þeir reyni að
sporna við því, að »kotin« verði
rifin, og leggi sitt fram um það,
að bærinn reyni að halda þeim
yið eins lengi og unt er.
Sóttvarnalög.
Á þingi er fram lcomið frv.
frá allsherjarnefnd Ed. um breyt-
ingar á sóttvarnalögum. Segir
þar meðal annars svo:
í Reykjavík skal vera sótt-
varnarhús fyrir alt landið, er sé
jafnan til taks með öllum út-
búnaði til þess að taka við
sjúkum mönnum frá aðkomu-
skipum, ef þörf gerist að sótt-
kvía þá. Sóttvarnarnefndin í
Reykjavík skal hafa umsjón yfi
húsinu, annast viðhald á því og
öllum útbúnaði þess og ráða
þjónustufólk eftir þörfum, er
jafnan sé til taks.
Bæjarlæknirinn í Reykjavík
annast lækningu þeirra sjúkl-
inga, sem hafðir eru í sóttvarn-
arliúsinu, nema heilbrigðisstjórn-
in skipi til þess annan lækni.
Sé svo ástatt, að pest sé í
skipi má það ekki leita hafnar
annarsstaðar en í Reykjavík,
nema það sé til neytt.
Ríkisstjórninni er heimilt að
gefa út afsal til hlutaðeigandi
kaupstaða fyrir sóttvarnahúsun-
um á ísafirði, Akureyri og Seyð-
isfirði, án þess nokkuð endur-
gjald komi- fyrir þau, með þeim
skilyrðum, að á ísafirði verði
settur í nýja spítaiann sótthreins-
unarofn, er sé fullnægjandi að
áliti landlæknis, að á Akureyri
verði sóttvarnarhúsið haft fyrir
farsóttahús, og að á Seyðisfirði
verði andvirði fyrir sóttvarnar-
húsið varið til aðgerðar á bæj-
arspitalanum þar — —
Nefndin flytur frv. þetta eftir
beiðni stjórnarinnar, og fylgja
því svolátandi athugasemdir, er
iandlæknir hefir samið:
»1902 var landið símalaust.
Þess vegna þótti ekki annað
fært en að reisa sóttvarnarhús
í hverjum landsfjórðungi, hverj-
um kaupstað landsins, Reykja-
vík, ísafirði, Akureyri, Seyðis-
firði. Húsin voru reist. í Reykja-
vík hefir sóttvarnarhúsið oft
veriö notað gegn erlendum sótt-
um. Húsin á ísafirði og Seyðis-
firði hafa aldrei verið notuð til
neins. Húsið á Akureyri hefir
iðulega verið notað vegna inn-
lendra farsótta, annars ekki.
Komi skip að landi, t. d.
austan eða vestan, og á skipinu
menn með erlenda sótt, t. d.
pest (svarta dauða), þá er nú
hægur um hönd að senda skipið
til Reykjavíkur og síma á undan
því. Og sé skipið ekki sjófært
vegna sóttarinnar, þá má síma
suður eftir skipi til að sækja
það.
Enn ber þess að gæta, að
þrír yngstu kaupstaðirnir, Hafn-
arfjörður, Vestmannaeyjar og
Siglufjörður, eiga fulla heimt-
ingu á sóttvarnarhúsum, ef lögin
standa óbreytt.
Þá vil ég geta þess, að ég
hefi margrætt þetta mál við
héraðslæknana á Akureyri og
ísafirði, og segja þeir jafnan,
að þar sé ekki þörf á sóttvarn-
arhúsi gegn erlendum sóttum,
en hins vegar sífeld þörf á far-
sóttahúsi eða farsóttadeild gegn
innlendum farsóttum.
í Reykjavík hefir bærinn sett
á stofn farsóttahús.
Á ísafirði er farsóttadeild í
nýja spítalanum, en þar vantar
sótthreinsunarofn, sem myndi