Dagblað - 02.04.1925, Page 1
Fimtudag (Tf\ L ár9an9ur
’,s' dJagblao
MEÐAN á stríðinu stóð og
eiíiðast var um aðdrætti,
fundu menn vel til þess,
að gott er að geta búið að sinu
og að holt er heima hvað. Var
margt urn það ritað á þeim dög-
um og var aðallega bent á það
hvað nota mætti af innlendum
fæðutegundum fram yfir það sem
nú er gert, og spara þannig
kaup á útlendum matvælum.
En síðan stríðinu lauk, hefir
aftur orðið hljótt um þetta mál
og er það undarlegt, því að það
er þýðingarmikið, bæði vegna
þess að vér eigum hér í landi
margar fæðutegundir, sem gæti
orðið mjög ódýrar, og væri
þeirra neytt, mundi sparast út-
tvöfaldur sparnaðiir að þessu,
bæði fyrir þjóð 0g einstaklinga.
Og á þessari sparnaðaröld ætti
málið að fá byr meðal mikils
þorra þjóðarinnar, sé ekki alt
sparnaðarhjalið uppgerð ein og
látalæti.
Af innlendum matvælum, sem
lítið er eða ekki notuð, má telja
fjallagrös, söl og aðrar ætar
tjörujurtir, skelfisk og sild. Alt
eru þetta bollar fæðutegundir og
mörgum sinnum hollari heldur
en margt af því er menn leggja
sér nú'til munns og kaupa dýr-
um dómum frá útlöndum. Lesi
menn t. d. lýsingu Uptons Sin-
clairs á niðursuðuverksmiðju,
hver þrifnaður er þar og sam-
^izkusemi. Skyldi þeir hafa jafn
góða lyst á niðursoðnu útlendu
hjötmeti eða pylsum eftir og áð-
ur? Og margt mætti fleira telja.
Er það þá ekki hörmulegt, að
menn skuli heldur kjósa slíkar
fæðutegundir heldur en þá hina
hollu og góðu íslenzku fæðu, er
Þeir geta útvegað sér með litlum
^ostnaði, og vita með vissu, að
ehki er skemd vegna óþrifa?
^að hefir verið mikið rætt
Ulu húsmæðraskóla hér f landi
ríkið hefir styrkt húsmæðra-
náinskeið hér. Væri ekki rétt að
setja það sem skilyrði þegar fé
er veitt í slíku augnamiði, að
aðaláherslan sé lögð á það að
kenna húsmæðraeínum að nota
íslenzkar fæðutegundir sem allra
mest, kenna þeim hvernig eigi
að matreiða þær, því að allur
fjöldinn veit þetta ekki og af
því stafar að miklu leyti það
kæruleysi sem er um það að
nota íslenzk matvæli. En hús-
mæðrum er bezt til þess trúandi
að fá þessu breylt. Er það miklu
vænlegra til þess að fá menn
til að búa að sínu, að það sé
kent í verkinu hvernig á að fara
að því, heldur en þótt ritaðar
væri margar bækur um slíkt
efni.
Stúdentaskifti.
Næstkomandi vetur og sumar
fara þessir stúdentar utan á
vegum stúÖentaskiftanefndar-
innar:
Til sumardvalar i Danmörku:
Ólafur Einarsson, stud. med.,
Ríkarður Kristmundsson, stud.
med., Sveinn Ingvarsson, stud.
jur., Jakob Jónsson, stud. theol.
Er gert ráð fyrir því að þrír
hinir fyrsttöldu dvelji um tveggja I
mánaða skeið í Danmörk, en sá
fjórði einn mánuð.
Til veirardvalar í Kaupmanna-
höfn: Jakob Jónsson, stud. theol.,
Guðni Jópsson, stud. theol..,
Benjamín Kristjánsson, stud.
theol., Sigurður Stefánsson, stud.
theol.
Dvalartimi hinna þriggja fyrst
nefndu er 5 mán., en þess fjórða
4 mán.
Til vetrardvalar i Pýzkalandi:
Þoripóður Sigurðsson, stud.
theol., og dvelur þar um fjög-
urra mánaða skeið.
það er eftirtektarvert, að af
þessum 9 stúdentum eru 6 guð-
íræðinemar, tveir læknisfræði-
nemar og ekki nema einn lög-
fræðinemi.
Mörg er búmanns
raunin.
Úr Aðaldal i Suður-Þingeyjar-
sýslu er »Degi« skrifað á þessa
leið:
Við sem nú erum miðaldra
menn og þar yfir, teljum þetta
liðna ár vera það versta, sem
við munum eftir. Frá nýjári og
fram yfir miðjan maí voru sí-
feldar hriðar og umhleypingar
og jarðlaust víðast hvar. Urðu
flestir bændur heylausir og fáir,
sem gátu miðlað öðrum, þó
voru það nokkrir. t. d. Helgi
bóndi Jóhannesson í Múla, sem
mun hafa látið nokkuð á annað
hundrað vættir af heyi og kom
það í góðar þarfir. Keyptu menn
afarmikið af kornmat og síld
meðan hún var til. Urðu skepn-
ur mjög grannar og bar víða á
ýmsum kvillum, eins og oft vill
verða þegar fé er orðið mjög
aðþrengt, og mistu sumir nokk-
uð af fullorðnu té og fjöldi lamba
drapst og sumir skáru tvílemb-
inga framan af sauðburði. Leið
nú fram að 15. júní. Voru menn
þá búnir að sleppa flestum ám,
en þá gekk hann í norðan bleytu-
hríð, sem stóð í þrjá daga.
Smöluðu menn þá ám sínum og
reyndu að halda lifinu í þeim
með matargjöfum, en lömbin
hrundu wniður af kulda og
hungri. Mistu margir bændur
einn fjórða af lömbum sínum
og sumir helming og einstöku
þar yfir. Grasspretta var mjög
rýr framan af sumri vegna kulda,
en þegar leið á sumarið, varð
hún í meðailagi víðast hvar.
Sláttur byrjaði seint og gekk
mjög illa vegna votviðra. Hrökt-
ust hey og stórskemdust, eink-
um töður. Náðu menn alment
ekki töðum sínum fyr en eftir
höfuðdag og ekki hirtu menn
úthey sín þau seinustu fyr en í
október. Urðu hey bænda því
fremur litil og fækkuðu menn al-