Dagblað - 14.04.1925, Qupperneq 1

Priðjudag
14. april
1925.
I. árgangur.
60.
tölublað.
TVÆR vörutegundir munu það
vera, sem hér eru seldar
lægra verði en víðast hvar
annars staðar í Norðurálfu, en
það eru eldspýtur og spil. Veld-
ur þar um, að vörur þessar eru
hátollaðar annars staðar.
Á þessum vörutegundum hefir
aldrei verið neinn sérstakur
tollur hér og mætti það þó gera
að ósekju. Eldspýtur eru að
vísu nauðsynjavara, sem enginn
maður getur nú lengur án verið.
Og vegna þess hvað þær eru
ódýrar, horfir enginn í það að
kaupa þær og bruðla með þær
fram úr hófi. Og þráfaldlega
hefir þetta valdið slysi. Mun
margur eldsvoði stafa af því
að ógætilega er farið með eld-
spýtur og þess ekki gætt, að
börn nái ekki í þær. í flestum
húsum eru þær hafðar á »glám-
bekk« þar sem börn geta auð-
veldlega haft hendur á þeim og
börnin eru furðu fljót að kom-
ast upp á það »sport« að kveikja
ú þeim. Væri eldspýtur nú há-
tollaðar, mundi afleiðingin verða
sú, að sparlegar væri farið með
þær, en verið hefir til þessa.
Fólk mundi þá áreiðanlega gæta
þess betur en áður, að sem
minst færi af þeim í súginn. Sú
er að minsta kosti reynslan
annarsstaðar.
Menn munu nú ef til vill segja
sem svo, að lítið leggist fyrir
kappann, rikissjóð, ef hann
setlar að fara að auka tekjur
sínar með því að tolla eldspýtur
sérstaklega. En það er lítið sem
kattartungan finnur ehki, og svo
má segja hér, því að ríkissjóður
Verður einmitt að hafa úti allar
klær til þess að ná í auknar
*ekjur. Að minsta kosti þykja
tekjurnar ekki of miklar, þegar
fatið er að verja þeim til nauð-
sy°ja ríkisins.
. ^rið 1922 voru flutt til lands-
£s 31,352 kg. af eldspýtum.
kki er gott að segja hve mörg
*búnt« þetta kunna að vera,
pví að þau eru misjafnlega þung.
Búast má nú við því, að inn-
flutningur minki mikið, ef há-
tollur er lagður á. En sé gert
ráð fyrir því að hann minki
um þriðjung, eru þó eftir 20
þús. kg. og eftir því sem tollur
er lagður á þessa vöru annars
staðar, yrði rikissjóði að þessu
þó nokkur tekjuauki. —
Spil eru náttúrlega óþarfa-
varningur að vissu leyti og er
eigi flutt svo mikið inn af þeim,
að aukinn tollur geti gefið
tekjur svo miklu nemi. Árið
1922 var flutt inn af þeim
2,822 kg.
V aralögreg-lan.
Nefndarálit er nú komið frá
allsherjarnefnd neðri deildar um
þetta mál. Hefir nefndin klofn-
að, en meiri hlutinn (M. T.,
B. St. og J. Bald.) ræður ein-
dregið til þess að frv. verði felt.
Ástæðurnar, . sem færðar ern
fram fyrir því, eru hinar sömu
sem Dagblaðið hefir haldið
fram:
1. að kaupstaðirnir hafa nú þeg-
ar heimild til þess, að kveðja
menn lögreglunni til hjálpar,
ef hún reynist eigi einhlít;
2. að þessi varalögregla yrði
dýr, enda þótt menn verði
að starfa kauplaust;
3. að það er ósanngjarnt að
kveðja ákveðna menn i vara-
lögreglu og láta þá starfa
þar ókeypis.
Um þetta síðasta atriði segir
svo í áliti meiri hluta nefndar-
innar: »Þessi skyldukvöð gæti
valdið mikilli truflun á atvinnu
þeirra manna, sem í varalög-
regluna yrðu kvaddir, þar sem
þeir sennilega yrðu að verja all-
miklum tima til æfinga, og gæti
það orðið sumum þeirra þung
byrði. Auk þess er ranglátt að
leggja slíka skyldukvöð á ein-
staka menn án endurgjalds.
Kemur slíkt algerlega í bág við
réttlætistilfinningu þjóðarinnar«.
Að niðurlagi segir, að eí'tir
þeim undirtektum að dæma,
sem málið hefir fengið, megi
fyllilega búast við því, að vara-
lögreglan verði óvinsæl frá byrj-
un og njóti ekki trausts almenn-
ings, »en trausts og virðingar
almennings þarf hver lögregla
að njóta, til þess að starf henn-
ar komi að tilætluðum notum«.
^4.1t>ania
framtíðarland.
Nýjar olínnámnr.
Brezkur blaðamaður ritar ný-
lega frá Albaniu og vekur máls
á því, að land það muni eiga
mikla framtið fyrir sér. Hefir
þó verið talið áður, að það sé
eitt með hrjóstugri löndum álf-
unnar. En það er ekki vel að
marka, því að íbúarnir þar hafa
meir hugsað um sífeldar erjur,
heldur en rækta landið eða
grafa úr skauti þess þau auð-
æfi, er þar kunna að vera fólg-
in. Afieiðingin hefir örðið sú,
að nú eru útlendingar að sölsa
undir sig mestu landgæðin. Þar
á meðal eru oliulindir landsins,
sem menn vita þó eigi enn gjörla
hve mikið muni geta gefið af sér.
»Anglo-Persian Oil Company«
varð fyrst til þess að ná einka-
rétti til olíuvinslu í Borathérað-
inu. Eru nú þrjú ár síðan. Síð-
an hafa tvö ameríksk félög, Sin-
clair-félagið og Standard Oil,
fengið þær landspildur til þess
að reka þar olíuvinslu og enn
fremur eitt ítalskt félag og ann-
að franskt.
í Albanía eru nú ræktaðar
um tvær miljónir smálesta af
tóbaki á ári, og er því öllu eytt
í landinu sjálfu. En talið er að