Dagblað - 02.05.1925, Blaðsíða 2

2
DAGBLAÐ
Aftan við 3. málsgr. 1. grein-
ar kemur: Asbestþráður. Átta-
vitar. Baðmullartvinni. Boltar og
rær. Efni til bókbands. Hnoð.
Hörtvinni. Hvítmálmur. Keðju-
lásar. Kondensatorþráður. Kop-
arrör. Látún. Ljósker. Skriðmæl-
ar. Skrifbækur og kensluáhöld.
Vefjarskeiðar. Vélaþéttingar.
Vélavaselín. Vörpukeðjur.
Við síðustu málsgr. 1. greinar
bætist: svo og allar vélar til iðn-
aðar og framleiðslu.
Lög þessi öðlast gildi 1. júlí
1925 og gilda til ársloka 1926.
Jakob Möller hefir komið
fram með þessar breytingartill.:
Við A. Niður falli: a. »Lifandi
jurtir og blóm«. b. »Úr og
klukkur«.
Við B. a. Niður falli: »Blað-
gull til gyllingar«. b. Á eftir
»grammófónplötur« kemur: og
hljóðfæri þau, sem talin eru í
2. gr.
Aftan við greinina kemur: Frá
1. janúar 1926 skulu reikningar
þeir, sem til þess tíma hafa ver-
ið stimplaðir með 20o/o, stimpl-
ast nieð 15o/o.
Aftan við 2. gr. bætist: a. Fly-
gel, til afnota í opinberum sam-
komusal. b. Kirkjuorgel. c. Har-
monía. d. Fiðlur. e. Piano.
f. Blaðgull til gyllingar. g. Lif-
andi jurtir og blóm.
Jörundur Brynjólfsson kemur
með þá breytingartillögu, að
lögin skuli ganga í gildi 1. júlí í
stað l'. júni.
Seðlaútgáfan og gengið
Pegar menn urðu hér æfir út
af fréttinni um fyrstu sölu á
ísl. seðilkrónu með alföllum
fyrir danska seðilkrónu, sýndi
jeg þegar í stað fram á, að
þetta væri ekki neilt til þess að
fjargviðrast út af við Dani eða
saka þá um, heldur væri sér-
stakt gengi á íslenzkri krónu
bæði eðlilegt og óumfl'ýanlegt.
Ef þing og stjórn hefðu viljað
athuga málið rólega, efast eg
ekki um að menn hefðu fljótt
áttað sig á þessu. En í stað
þess að beita skynseminni tóku
stjórnarvöldin það ráð, að vilja
ekki sjá eða heyra annað en að
ísl. seðilkróna jafngilti danskri
seðilkrónu og grípa til þving-
unarráðstafana um yfirfærslur.
Stuðnings til þessa naut þing
Og stjórn meðal annars af kaup-
sýslumönnum þeim, er sáu sér
stundarhag í þessum ráðstöfun-
um. Hélt þessi þrenning þessu
ástandi uppi í tvö, ár eða því
sem næst, en þá kom það fram,
að eg hafði haft rétt fyrir mér
og að ekki var unt annað en
að viðurkenna sjálfstætt gengi
ísl. krónu.
Þá er þess að geta, eð eg hefi
enn fremur þrásinnis sýnt fram
á, að gengið standi í beinu sam-
bandi við seðlaútgáfuna, og
jafnframt fundið ráð til þess
að hafa fult vald á genginu,
eða, með öðrum orðum, hafa
það í hendi sér að koma í veg
fyrir að gengið þuríi að falla
til óhags fyrir alþýðu manna
eða hækka svo ört að fjárhags-
ástæðum framleiðanda geti af
þeim orsökum orðið hætta bú-
in. En á það benti eg í tíma,
eða áður en gengishækkunin á
síðastliðnu ári átti sér stað, aö
það væri áríðandi, að láta
gerigið ekki hækka of ört sakir
þeirra örðugleika er af því leiddi
fyrir framleiðendur.
í sambandi við þá niðurslöðu
mina um gengið, að það standi
í beinu orsakasambandi við
seðlafjöldann í umferð í hlut-
falli við þau viðskifti, sem seðl-
ar eru notaðir til að framkvæma,
gerði eg þá uppgötvun, ef svo
mætti að orði kveða, að lausnin
á því að halda uppi ákveðnu
gengi og fyrirfram ákveðinni
gengishækkun væri í því fólgin
að fylgja samskonar regldm um
útgáfu óinnleysanlegra seðla og
yfirfærslur þeirra og reglum
þeim, sem beitt er um útgáfu
innleysanlegra seðla og inn-
lausnarskyldu þeirra.
Röksemdir mínar f þessu efni
endaði eg með því að benda á,
að það væri nokkuð sem lægi
í hlutarins eðli, að aðferðin til
þess að halda uppi ákveðnu
verði á seðlum á móts við gull
væri hin sama hvað svo sem
verðið væri á seðlunum og hvort
heldur verðgildi þeirra væri
svarað út í gulli eða með ávís-
unum er greiddar væru erlendis.
En aðferðinni til að framkvæma
ÍDagðíað.
Arni Óla.
Ritstjórn: g. Kr. Guðmundsson.
ÁfgreiðsJa Lækjartorg 2.
skrifstofa Sími 744.
Ritstjórn til viðtals kl. 1—3 siðd,
Prentsmiðjan Gutenberg hf.
Auglýsingaverð: Kr. 1.50 pr. cm.
Blaðverð: 10 aura eint.
Áskriftargjald kr. 1,50 á mánuði.
Skipbrots-
menn.
Mjög skemtilegur sjónleikur
í 8 þáttum.
Aðalhlutverk leika
Anna Q. Nilsen
og
Milton Silis.
Pessi ágæta mynd verður
sýnd í kvöld í síðasta sinn
klnkkan 9.
þetta áform hafði eg áður lýst,
og er það í því fólgið, að þegar
eftirspurnin eftir seðlum í skift-
um fyrir erlendan gjaldmiðil er
meiri en framboðinu nemur, þá
er hækkunin takmörkuð eða
stöðvuð með útgáfu seðla í skift-
um fyrir erlenda gjaldmiðilinn.
Þegar hið gagnstæða á sér aftur
á móti stað og framboðið á
seðlum í skiftum fyrir erlendan
gjaldmiðil er rneira en eftirspurn-
in, þá er gengislækkun hindruð
með því að leysa inn seðla og
yfirfæra upphæðir þeirra fyrir
menn án verðlækkunar.
Fyrir þessari lausn minni Ó
gengismálinu gerði eg nákvæma
grein síðastliðið ár, þegar gengið
var stöðugt að falla. En atvikin
höfðu það í för með sér, sem
betur fór, að þess gerðist brátt
þörf að hagnýta hana sakir
hraðfara gengishækkunar en ekki
sakir áframhaldandi gengislækk-
unar.
Eins og kunnugt er, hefir
fjármálaráðherrann skýrir þing-
inu frá því, að hann hafi á
síðast liðnu ári leyft að auka
seðlaútgáfuna’ til þess að koma
í veg fyrir að gengið hækkaði