Dagblað - 06.05.1925, Qupperneq 1

Miðuikudag
6. maí
1925.
I. árgangur.
78
'tölublað.
DAÐ er nú sýnt, að frv. um
um það að gera Lands-
bankann að aðalseðlabanka
ríkisins, nær ekki fram að ganga
A þessu þingi. þykir máiið ekki
oægilega undirbúið, enda er
þetta það stórmál, er ekki má
ráða til lykta nema að það sé
vel yfirvegað á allan hátt. »End-
•nnn skal í upphafinu skoða«.
^etta hefir og verið vilji þings-
lns. Frv. kom fyrst fram í fyrra,
aðhyltust víst flestir stefnu
Þess í aðalatriðum, en þó var
Oiálinu vísað til stjórnarinnar
^ftur. Síðan hefir stjórnin unnið
oiikið að málinu og fengið um
það álit og tillögur frá Axel
Nielsen prófessor í Kaupmanna-
höfn og Krabbe skrifstofustjóra.
Gáfu þeir margar góðar og nyt-
samar leiðbeiningar og tillögur,
■°g tók stjórnin það flest til
greina, enda befir þingið viður-
^ent, að frv. hafi tekið miklum
^ótum frá þvi í fyrra. Er von-
aQdi, að áframhald verði á því,
°g að frv., eins og það er nú,
hafi ekki tekið minni bótum,
þá
er það kemur fyrir næsta
Þiog.
En þótt þetta sé í sjálfu sér
§°tt og blessað, þá getur þó
Þannig gengið óendanlega. Spurn-
lögin verður þá sú, hvort ekki
á að gera þetta að lögum, þrátt
tyrir það, þótt mönnum kunni
finnast ýmsir gallar á frv.,
e°da sýnist oft sitt hverjum, og
^^etti víst bíða þess lengi, að
allir væri ánægðir með frv. eða
jpeti eigi fundið því neitt til
0,'áttu. Ég held, að marga af
^ollum þess verði reynslan að
lða í ljós smám saman, og að
aldrei verði siglt svo fyrir öll
j er> að eigi þuifi að breyta
^Ut0. jafnvel þing eftir þing í
^rg ár. Verður það að sjálf-
a°gðu ag gerast eftir tillögum
aokastjórnarinnar. En þar sem
a uiál varðar svo mikið al-
og Ijármál landsins,
ekki »deila um keisar-
«, verða þess vald-
Þjóðarhag
þá K
ans
tná
andi, að það dragist ár frá ári,
að því sé ráðið til lylta. Þar
með er þó ekki sagt, að rangt
sé að fresta málinu nú, en það
er vonandi, að afgreiðsla þess
verða látin sitja fyrir mörgu
öðru á næsta þingi.
Gengisskráníngin.
Einkennileg tillaga er það sem
nokkrir þingmenn hafa borið
fram, að bæta við tveimur
mönnum í Gengisskráningar-
nefndina. Eiga báðir að vera
fulltrúar fyrir framleiðendur og
útflytjendur landsins, eða með
öðrum orðum fyrir þann flokk
manna, sem befir hag af þvi að
þrýsta krónunni niður. Meiri
hluti fjárhagsnefndar leggur til
að þessi breyting við lögin sé
samþykt, og þó þannig að þessir
tveir menn hafi ekki atkvæðis-
rétt í nefndinni. Fjárhagsnefnd-
inni í heild sinni mun hafa skil-
ist, að það hefði litla þýðingu
að bæta við mönnum til þess
að setja verð á peningana, sem
svo enginn vildi kaupa þá eða
selja þá fyrir. En þannig mun
Gengisskráningarnefndin hingað
til hafa verið skipuð, að sam-
fara skráningunni fylgi vissa um
að kaup og sala gjaldeyrisins
geti farið fram á því verði sem
skráð er. — En þegar minni
hluti fjárhagsnefndar sá þetta,
hefir honum væntanlega fundist
hinir nýju menn eiga harla lítið
erindi inn í Gengisnefndina.
En látum nú svo vera, að
þingið vildi setja menn, þótt at-
kvæðalausir væru, inn í nefnd-
ina til þess að athuga hvernig
hún ynni verk sitt, þá skyldu
menn sannarlega vænta þess. að
valdir yrðu fulltrúar beggja
flokka, ekki einungis þeirra sem
hafa hag af því að krónan
lœkki heldur einnig fyrir hina
sem hafa hag af hœkkuninni.
Innflytjendur og neytendur
eiga sannarlega jafnan rétt til
að hafa áhrif á peningaverðið
eins og útflytjendur og framleið-
endur.
Er líklegt að þingið í heild
sinni láti ekki veiða sig inn á
slíka fjarstæðu, að hleypa ein-
hliða hagsmunum inn i gengis-
skráningarmálið, sem allir vita
að á að hvíla á algerlega óháð-
um grundvelli. Enn skrítnast
væri það, ef þessir einhliða hags-
munaverðir eiga að vera laun-
aðir, sem helzt er að sjá af
breytingartillögunni, þar sem
rikissjóður á að bera kostnað
við nefndina á móti bönkunum
í réttu hlutfalli við fjölda nefnd-
armanna af hvorri hálfu!
Neyiandi.
Vilhjálmur Finsen
fyrverandi ritstjóri Morgunblaðs-
ins, hefir nú um nokkurt skeið
verið við blaðamensku í Dan-
mörku og Noregi, aðallega hjá
»Tidens Tegn« í Oslo. Jafnframt
hefir hann gefið hér út »islands
Adressebog«, sem er hin hand-
hægasta bók fyrir hvern þann
útlending, er kynnast vill ís-
landi, og ómissandi handbók
fyrir hvern kaupsýslumann hér
á landi. — Finsen kom hingað
í haust til að vinna að síðustu
útgáfu bókarinnar, en hvarf aft-
ur til Noregs í desembermánuði.
Pá hafði »Tidens Tegn« (sem er
stærsta blað í Noregi og bezt
ritað) stofnað nýtt kvöldblað,
sem nefnist »Oslo Aftenavis«.
Var Finsen, þá þegar er hann
kom út, gerður að aðstoðarrit-
stjóra þess blaðs, og nú um
tveggja mánaða skeið er bann
aðalritstjóri þess meðan ritstjór-
inn er á ferðalagi. Blaðið er
stórt og mun það dæmalaust á
Norðurlöndum, að íslendingi
skuli vera falið jafn vandasamt