Dagblað - 13.05.1925, Blaðsíða 1

Miðvikudag
13. maí
1925.
HREINLÆTIÐ í bænum hefir
áður verið gert að umtals-
efni hér í Dagblaðinu, en
ekki er það að ástæðulausu þótt
oftar sé að því vikið.
Göturnar eiga einna drýgstan
þátt í óþrifnaðinum a. m. k. í
ytra útliti. Annað hvort eru þær
illfærar vegna aurs og bleytu,
eða moldrykið þyrlast eftir þeim,
við hvern minsta vindblæ. I*eg-
ar hvassviðri eru, má segja að
ófært sé um þær vegna ryksins,
sem alstaðar þyrlast um og leit-
ar inn í hvern krók og afkima.
Hurðir og gluggar verða.að vera
harðlokaðir ef ekki á að vera
jafn illlíft inni og úti. Jafnvel
útsýnin byrgist því þykt ryklag
sest á gluggana og er oft alt
annað en fallegt að sjá glugga við
sumar aðalgöturnar eftir vætu-
lausa rokdaga.
Af tvennu illu er bleytan jafn-
vel skárri en moldrykið, a. m.
k. er hún ekki eins óholl og
hægara að verjasl gegn henni,
þvi hér fást víða vaðstígvél!
Þessar bæjarplágur, bleytan
og rykið, munu haldast hér í
hendar meðan gatnagerðinni er
ekki komið í betra horf en nú
er. En um leið mætti benda á
það, að þær götur sem með
ærnum kostnaði er búið að gera
svo, að sæmilegar geta talist,
mætti gera aðgengilegri yfirferð-
ar í þurkatíð, með því að dæla
á þær vatni einu sinni til tvisv-
ar á dag eftir þörfum. Nú ætti
bærinn þó að hafa þau ráð á
vatni, að ekki yrði vatnsþurð
þótt nokkru væri eytt til að
minka moldrykið, þótt ekki væri
nema í miðbænum.
Þá er að minnast örlítið á for-
ina þessa ættarfylgju Reykjavík-
ur frá fyrstu tíð.
Hvergi er forin eins áberandi
og ill yfirférðar og niður við
höfnina og þar er óþrifnaðurinn
á hæztu stígi í þessum bæ.
Hjálpast þar alt til: laus ofaní-
hurður, lekar grútartunnur,
holasalli og saltleyfar, og svo
ýmislegt rusl til uppbótar. það-
an berst forin inn í miðbæinn,
þornar þar og fýkur og gerir
þennan þrifalegasta bæjarhluta
Iítið betri en aðra, sem minna
hefir verið kostað til.
Þá má minnast á hvernig út-
lits er umhverfis húsin. Virðist
mönnum vera mjög mislagðar
hendur um að gera þrifalegt
umhverfis hýbýli sín. Sumstaðar
er alt sópað og þrifið daglega
bæði framan við húsin og að
húsabaki, en annarstaðar er al-
drei gert neitt til þrifnaðarauka
nema hin takmarkaða hreinsun
sem bærinn sér um og er fram-
kvæmd á hinn óheppilegasta hátt.
Mætti í því sambandi minna
á að mjög óviðeigandi er, að
ösku- og sorpilátin skuli vera
hreinsuð að deginum til hvernig
sem veður er og þetta flutt eftir
aðalgötun um umhádagin, í stað
þess að gera þetta að nóttunni
eins og er um salernahreinsunina.
Þá má geta þess, að heppi-
legri staði hefði mátt velja undir
bæjarsorpið en gert hefir verið.
Hefir það verið til mikils óþrifn-
aðar þar sem það hefir verið
látið, því það er hvorki til þrifn-
aðar né heilnæmis að búa til úr
því vegi í sjálfum miðbænum.
I Engu betra er að láta það á
væntanleg byggingarstæði eins og
nú er gert við hringbrautina
og má því segja að hver silki-
húfan sé upp af annari á allri
framkvæmd á ræstingu bæjarins.
Petta er því vitaverðara sem
þessu mætti mjög hæglega kippa
í betra horf eins og bent er til
hér að framan.
Öll sorphreinsun ætti að fara
fram að nóttunni og sjálfvalinn
staður fyrir »affermingu« sorps-
ins er vikið vestan við granda-
garðinn.
— Það ætti að vera eitt af mestu
áhugamálum bæjarbúa að auka
hreinlætið i bænum, þvi þetta
ástand sem hér er nú, er óvið-
unandi.
Barnafrælslan í Reykjavík.
í blaðinu Stormi hafa komið
fram þungar ásakanir á hendur
Barnaskólanum. Vegna þess að
líkar aðfinslur eru á sveimi
manna á meðal,. er ekki hægt
og ekki rétt að þegja við þeim,
og það því fremur, sem nú á
að fara að reisa nýtt skólahús
og auka barnakensluna.
Skólinn er sakaður um aga-
leysi og að börnin séu mjög
vankunnandi. — Enginn vafi er
á þvi, að eitthvað er að, en
spurningin er sú, hvar orsökin
er. Almenningur skellir skuld-
inni auðvitað á skólann og
kennarana, af því að það sýn-
ist nú liggja næst. — En sann-
ast mundi það, að þótt öllu
yrði rótað um og nýju kennara-
liði boðið út, þá mundi samt
ekkert batna, enda liggur aðal-
orsökin annarsstaðar og fyrir
utan skólann.
Peir, sem nenna að hugsa
málið og Ieita dýpra en á efsta
yfirborðinu, sjá það strax, að
landið færðist of mikið í fang,
þegar það tók að sér uppfræðslu
allra barna á landinu. Að þetta
er ofurefli, það sannast daglega,
og þó einkum í kaupstöðunum,
þar sem fjölmennið er mest.
Erfiðleikarnir í sveitunum eru
alt annars eðlis, og skal ekki
um þá rætt hér.
Hin opinbera skyldubarna-
fræðsla er ofurefli af tvennum
ástæðum:
1. Hún kom of snemma og
undirbúningslaust.
2. Hún leggur stund á of
margar námsgreinar.
Fyrir þá, sem óska að kynna
sér ahneuna möguleika fyrir
þjóðnýtingu, er hér hið ákjós-
anlegasta dæmi, því að opinber
fræðsla er ekkert annað en eins-
konar samnýting og samyrkja
á sviði, sem einstaklingarnir ein-
yrktu áður hver i sinu lagi.