Dagblað - 16.05.1925, Síða 1

Laugardag
16. maí
1925.
I. árgangur.
87.
tölublað.
INGLAUSNIR eiga fram að
fara í dag. Hófst Alþingi
að þessu sinni fyr en lög
standa til, eða 7. febr. Við þing-
setning kom mönnum sízt til
hugar að það mundi svo lengi
standa, eða fram í miðjan maí,
99 daga samfleytt. Er það því
orðið eitt það lengsta, sem háð
hefir verið. Pingmenn hafa ekki
farið sér óðslega, en teygt úr
málunum eftlr beztu getu og
skoðað þau f krók og kring.
Voru mörg þeim svo hjart-
fólgin, að um þau var deilt af
kappi við allar umræður.
Er svo sagt, að ekki megi á
milli sjá margra þingmanna,
hver þeirra hafi flest orð talað
á þessu þingi, og mundi til stór-
vandræða horfa, ef verðlauna
ætti þann, er met kynni að hafa
sett í málæði, eða orðgnótt.
Upp á siðkastið hefir þó gætt
meira hófs í umræðum, enda
þingmenn þeir, er lengst eiga
að sækja, orðnir dauðleiðir á
setunni og hvorki mönnum né
málum sinnandi.
Regar rent er hlutlausum aug-
um yfir orð og athafnir þessa
þings, verður fyrst fyrir manni
andófið, þessi látlausi róður gegn
stjórninni í ýmsum málum.
Er þar fyrst að telja ríkislög-
reíjZii-frumvarpið, sem þæft var
látlaust dögum saman. Yar þar
barist af kappi og svo sem heill
og framtíð þjóðarinnar væri
undir því komin, hver úrslitin
mundu verða. Var þó sýnilegt
öllum í byrjun, að slík rfkislög-
regla, sem stjórnin hafði hugsað
sér, átti enga stoð hjá þjóðinni.
Á málinu hlaut að verða einn
endir, hvernig svo sem með það
var farið. Hið helzta, sem unn-
ist hefði við umræðurnar, var
það, að hér hafði andstæðing-
Um stjórnarinnar gefist gott
tækrifæri til þess að hella úr
skálum reiði sinnar yfir höfuð
hennar; auk þess gafst þing-
*öönnum þarna yfirleilt færi á
þvi, að æfa náðargáfu sína og
lengja þingið um eina viku að
minsta kosti.
Annað málið sem mest bar
á, var Krossanesmálið, sem spunn-
ist hafði um allharðar blaða-
deilur þegar fyrir þing. Var mál
þetta þannig vaxið og að öllu
leyti svo illa frá því gengið í
upphafi, að það hlaut að mæta
sömu afdrifum og hið fyrra,
enda sama unnist við það og
hitt. Rak mál þetta upp höfuðið
hvað eftir annað. Fyrst þá, er
það var sérstaklega til umræðu,
öðru sinni á eldhúsdaginn og i
þriðja sinn undir þinglok, þá
er rætt var:
vantraust á núverandi lands-
stjórn. Vantraustið, sem aðeins
kom fram í neðri deild, hafði \
þann blessunarríka árangur sem
hin málin, að úr lopanum teygð-
ist með þingsetutíma og fylgi
stjórnarinnar staðfest með at-
kvæðatölu þingmanna.
Minna sparnaðar hefir þótt
gæta á þessu þingi, en undan-
tarið, enda þótt engin bruðlun-
arsemi hafi átt sér stað.
Ýmisleg þörf mál hafa náð
fram að ganga, og hefir Dag-
blaðið minst á sum þeirra, en
mun nú smámsaman geta þeirra
helztu nánar.
Orkestrið og
Jón Leifs.
Skritna orðsendingu flytur
Vörður nú siðast frá Jóni Leifs
hljómlistamanni, sem nú dvelur
í Þýzkalandi.
Er þessi orðsending á þá leið
að það sé blekking ein að kalla
þá 16 manna hljómsveit, er hér
lék nýlega undir stjórn Sigfúsar
Einarssonar, »Sýmfóníorkester«
og að H-moll sýmfónia Schu-
berts hafi ekki orðið leikin af
þessum flokki öðruvísi en með
»afbökum« og »misþyrmingu« I
Þessi dómur frá slíkum hæsta-
rétti, sem málinu var nú reynd-
ar aldrei skotið til, hlýtur að
hljóma afarskringilega í eyrum
allra þeirra sem bera nokkurt
skyn á hljóðfæraleik og auk
þess unna smekkvísi í fram-
komu. Og hefði ritstjóri Varðar
gert Jóni mikinn greiða ef hann
hefði ekki birt þessa orðsend-
ingu eftir hann.
Fyrst og fremst man eg nú
ekki eftir þvi, að flokkur Sig-
fúsar hafi nokkru sinni verið
kallaður Sýmfóníorkester, held-
ur að eins visir, að sliku or-
kestri, sem er rétt. I öðru lagi
er það vitanlega ekki rétt, að
slíkur flokkur hafi þurft að »af-
j baka« eða »misþyrma« tónverki
því sem hér er um rætt, enda
geta allir borið það, sem á það
hlustuðu og nokkurt skynbragð
bera á slikt, að meðferðin var
mjög heiðarleg — fullkomin gat
hún ekki orðið, þegar miðað er
við fullkomið orkester — það
leiðir af sjálfu sér, en andan-
um í sýmfóníunni var borgið
og það er þó aðalatriðið. í tón-
list eins og öðru er ekki alt
komið undir ytra búningi, þótt
skemtilegt sé að gera hann sem
fullkomnastan, enda er það út
af tyrir sig alveg sérstök list, sem
hægt er að komast langt í og
gleyma þó anda innihaldsins!
Vitanlega eru sýmfóníur gerð-
ar fyrir sýmfóníorkester og fara
bezt i því formi ef vel er farið
með þær. En margfalt betra er
þó að heyra eina sýmfóníu
leikna t. d. fjórhent á eitt auð-
virðilegt klaver af anda og
skilningi heldur en á heilt sým-
fóniorkester andlaust! — Þetta
þykjumst við ekki þurfa langt
til að læra, en hitt verður tor-
skildara að suður í Þýzkalandi
sé þann vísdóm að hafa, er
kenni mönnum að dæma um
list óséð og óheyrt.
X.