Dagblað - 05.06.1925, Side 1

Föstudag
5. júní
1925.
I. árgangur.
102.
iölublað.
NDARLEGT má það kalla,
að svo virðist sem tveir
aðalatvinnuvegir landsins,
landbúnaður og sjávarútvegur,
geri hvað þeir geta til þess að
níða hver annan niður, eða
þeir menn, sem fremstir þykjast
í hvorum flokki. En þeir, sem
ala á illindum milli þessara at-
vinnuvega, eru sannkallaðir
vargar í véum, því að atvinnu-
vegirnir verða að haldast í hend-
ur, til þess að vel fari.
Gamall málsháttur segir:
»bóndi er bústólpi, bú er land-
stólpi«, og frá því ísland bygð-
ist hefir þjóðin aðallega lifað á
landbúnaði. Nú á seinni árum
hefir orðið breyting á þessu,
þar sem eru hinar stórfeldu
framfarir sjávarútvegsins. Þeim
inönnum sem að þeim framför-
um hafa unnið, ber að þakka
vel, en eigi má það þó gleym-
ast, að sá atvinnurekstur er hið
mesta áhættuspil. Og á hvað
verður að treysta, ef illa skyldi
fara um hann? Ekki annað en
landbúnaðinn. Hann er land-
stólpinn.
þetta hefir mörgum gleymzt
siðan hin svonefnda kaupstaða-
menning hélt innreið sína í vort
fámenna þjóðfélag. Uppgripin
við sjávarsíðuna hafa orðið þess I
valdandi, að margir líta nú
smáum augum á bændur, sem
berjast látlausri baráttu kyn-
slóð eftir kynslóð og bera lítið
annað úr býtum en hvers dags
þjáningu. En um bændur má
það segja, að þeir hafa litið
illu auga til hinnar vaxandi út-
gerðar,. og er það máske að
vonum, því að hún hefir dregið
marga tauma úr höndum bænda.
Á hitt ber þó að líta, að illa
mundum vér nú staddir, ef stór-
útgerðin hefði ekki verið á þess-
um kreppuárum.
Á hverju þvi heimili, þar sem
ekki er góð samvinna, fer margt
illa. Ef við litum nú á þjóðfé-
lagið sem eitt hejmili, þá sjáum
'við að góð samvinpa milli at-
vinnuveganna er nauðsynleg til
þess að vel fari. Stéttarígur og
illindi verða aldrei til annars en
ills eins.
Nokkrir menn hafa séð þetta
og þá þörf sem á því er, að
landbúnaður og sjávarútvegur
haldist í hendur og hjálpi hvor
öðrum. Regar góðæri er til sjáv-
ar, á útvegurinn að stuðla að
framförum í landbúnaði, en þeg-
ar í harðbakka slær fyrir út-
gerðinni á landbúnaðurinn að
vera bakbjarl. Þetta hefir og
hinn framsýnasti og duglegasti
atvinnurekandi þessa lands,
Thor Jensen, séð, því að hann
er tvent í senn, stærsti útgerðar-
maður þessa lands og liklega
stærsti bóndinn á landinu. Væri
íslandi vel borgið, ef margir
væri hans líkar, jafn stórhuga
og áræðissamir i viðskiftum, út-
gerð og búskap og hefði jafn
óbifandi traust á landinu og
framtið þess og skildu eins vel
og hann, að atvinnuvegirnir
verða að haldast í hendur til
þess, að þjóðarbúskapurinn geti
blessast.
„Eir aí Kurdistan".
Jay Bonsou er maður nefnd-
ur. Hann var skraddari i Chi-
cago fram að árinu 1920. Þá
fór hann til New York og út-
básúnaði þar, að hann væri af
konuugsættum, faðir sinn hefði
verið Emir Abdulla og frændur
sínir væri þeir Fuad konungur
í Egyptalandi, Alfons Spánar-
konungur, Mustafa Kemal pg
Feisul konungur. í fylgd með
honum var einhver kvensnift,
með demant í nefinu. Lögðu
menn nokkurn trúnað á sögu
hans, og veitti Harding for-
seti honum viðtal í Hvíta
húsinu.
Samt fór nú svo, að hann
varð að hverfa skyndilega frá
New York. Fór hann þá fyrst
til Frakklands, og þaðan til
Englands. Þar hafði hann ofan
af fyrir sér með skraddaravinnu
um hríð, en eirði ekki, og fór
aftur til Ameríku. Far fékk
hann ekki landgönguleyfi, og
kom því aftur til Englands.
Petta var í marz 1923. Kallaði
hann sig þá »prins af Kurdis-
tan«, og tók á leigu dýrustu
íbúðina í Savoyrgistihúsj. Eftir
lítinn tima hljóp hann þaðan
án þess að borga, og náði sér
nú í íbúð í Hyde Park gisti-
húsi. Þar tók lögreglan hann
og setti í fangelsi. Var hann þá
dæmdur landrækur og hefir
síðan verið á sifeldu ferðalagi
yfir Atlanzhaf, því að enginn
vill hafa hann. í júlí í fyrra
kom hann til New York frá
Cherbourg í Frakklandi. í marz
í vetur var hann sendur þaðan
til Englands. Vildi hann þá
ekki vera á þriðja farrými,
heldur greiddi sjálfur rúm á
fyrsta farrými, og var þá í ein-
kennisklæðum, eins og margir
skopsöngvarar nota, með gulln-
um axlasporum. Þegar skipið
kom til Liverpool, var hann
kýrsettur og sendur með næsta
skipi til Ameríku aftur. Par
fekk hann ekki landgönguleyfi,
heldur var hann hafður í haldi
á Elliseyju um hríð, og síðan
sendur til Frakklands. Pangað
kom hann 4. maí. Hafði hann
þá orðið að sætta sig við að
ferðast á 3. farrými og hafði
ekki annað meðferðis en lítinn
böggul. Yfirvöldin í Cherbourg
tilkyntu honum þegar, að liann
fengi ekki að vera lengur en x/2
mánuð þar i landi. Brosti þá
»prinsinn« og kvaðst vera á
leið til London, og þaðan til
Beyrutb, því að hann hefði ill-
an bifur á stjórninni í Angora
og óttaðist það, að hún mundi
gera Kurdum einhverja skrá-
veifu. Segist hann eiga »margar
miljónir« i ættlandi sínu, ep