Dagblað - 10.06.1925, Page 1

Miðvikudag
10. júní
1925.
I. árgangur.
106.
tölublað.
TTJARÐARÁSTINNI hefir
verið sungið lof um alda-
raðir. Hún hefir tíðum
verið göfugasta yrkisefnið ljóð-
skáldum þjóðanna. Hinar feg-
urstu framkvæmdir er sagan
hefir að geyma eru bundnar við
hana. Beztu synir og dætur
hvers lands hafa fórnað ættjörð-
inni lífsstarfi sínu og leitt hana
þannig til sigurs gegnum ótal
margar hættur og erfiðleika.
Hún hefir þroskað fjölda manna
og gert þá hæfari og betri mqnn,
gert þá að sönnum hetjum til
heilla fyrir þjóð þeirra og alt
mannkyn. Þegar þessi tilfinning
er sönn og hrein, og lætur
stjórnast af óeigingjörnum hvöt-
um en ekki blindri sjálfselsku,
er hún í alla staði lofsverð.
Sama gildir um trygð þá og
hollustu sem bundin er við ein-
stök bygðarlög og borgir. Það
er jafnan virðingarvert þegar
maðurinn finnur ljóslega til þess
að hann er hluti af heildinni og
finnur til krafta sinna og legg-
ur þá fram henni til heilla.
ísland er þannig sett og þjóð-
in þann veg þroskuð, að ætt-
jarðarástin hefir þróast hér og
dafnað og lyft þjóðinni á hærra
stig menningar og sjálfstæðis en
víða annarsstaðar, þar sem skil-
yrðin virðast betri og jarðveg-
Ur landanna frjórri.
Baráttan við óblíða náttúru
og hörmungar margvíslegar sem
yfir dundu, skildu eftir kjarn-
^nn, hreinsuðu burt sorann úr
Þjóðlífinu, þótt margt færi stund-
úm að vísu með af því bezta
sem þjóðin átti.
Átthagaböndin traustu, sem
^inda oss ósjálfrátt við landið,
hiálið og sögu þjóðarinnar eru
Svo hugljúf hverjum sönnum ís-
^nding, hvar sem hann dvelur
°g hvar sem hann fer og hvernig
Sem honum er fagnað, að hann
^ttur sín hvergi til fulls nema
^ mttlandi sínu.
^essu hefir Steingrímur lýst
Sv° vel í ljóði, að það mun lifa
á tungu þjóðarinnar öldum eftir
að þjóðskáldið spaka hvarf sjón-
um vorum.
En hugurinn er að jafnaði
ekki bundinn við landið í heild
sinni. Ymsir staðir eru oss hug-
kærri en aðrir, og þá fyrst og
fremst sá staðurinn sem helgað-
ur var æskudraumum vorum,
sveitin, dalurinn, bærinn. Þar »á
andinn óðöl sín«, eins og skáld-
ið kvað.
Hér í höfuðborg íslands er
samankomið mannval af öllu
landinu. Úr öllum áttum hefir
fólkið streymt til borgarinnar
síðustu áratugi; úr öllum sveit-
um landsins hafa borist áhrifin
hingað með fólkinu og fest hér
I rætur að meira eða minna leyti.
Vaknar þá fyrst hjá manni
þessi spurning: Hefir fólkið flutt
með sér hingað átthagaástina,
eða er Reykjavík orðinn bœrinn
þeirra í bezta skilningi orðsins?
mun þetta athugað í næsta blaði.
Tjörnin.
Það er sizt furða, þótt sum-
um hugvitssömum mönnum í
bæjarstjórn og utan hennar hafi
öðru hvoru dottið í hug, að
réttast myndi að fylla Tjörnina
— og pranga svo með lóðirnar!
— Kettirnir krafsa yfir það sem
þeir leggja eftir sig, svo það
skuli eigi koma upp um þá.
Það er villidýrseðlið, margra
alda arfur, sem menningarkött-
urinn rogast með í blindni sinni.
— Borgararnir fela syndir sínar
undir skrautlegum klæðum, —
og borgarstjórnirnar hlaða vegi
úr skarni sínu, og bollaleggja
um að fylla tjarnir sínar, þegar
hugvit skortir til að halda þeim
hreinum. — — —
Tjörnin er einhver mesti feg-
urðarauki Reykjavíkur. Væri
hún horfin, myndi mörgum þykja
dimmt og dapurt yfir Miðbæn-
um. Og þó sýnir háttvirt bæjar-
stjórn Tjörninni sem allra
minstan sóma, og borgarbúar
keppa að því af einlægum vilja,
en veikum mætti að gera hana
að sorpræsi og ýldupolli, og er
það því hreinasta furða, að hún
skuli eigi fyrir lifandi löngu
vera orðin að síþefjandi gróðr-
arstöð megnasta ódauns og
landlægra sóttkviila höfuðborg-
arinnar. Við getum vel hugsað
okkur, hvað vera rnyndi, ef alt
í einu kæmi verulega megn
hitabylgja, sem »hleypti upp« í
Tjörninni, þegar hún er upp á
sitt hið versta! —
Draum dreymdi mig: Tjörnin
var orðin tær og spegilfögur.
Gegnum blágrænan löginn blik-
aði á bláa möl og svartan sand
á botninum. í Tjörninni var
hægur og jafn straumur, og
ljúfur andvari bar að vitum
mér saltfrískan og svalan ilm,
eins og þegar gengin er með sjó
fram, og hafrænan flytur manni
hressandi sjávarloftið.
Ég fór að athuga, hvernig á
þessu stæði. Úr syðri enda
Tjarnarinnar gekk djúpur skurð-
ur og allbreiður beint suðvest-
ur í áttina til Skerjafjarðar og
alveg upp á risið. Þar stóð
dálitil vindmylna (»vindmotór«),
er dældi hreinum sjó úr Skerja-
firði gegnum pipur upp á risið,
og þaðan rann svo hægur og
jafn straumur eftir skurðinum
til Tjarnarinnar og gegnum
hana. — í Tjörninni vóru 2, ef
ekki 3 hólmar allstórir. Höfðu
svanirnir erfðafestu á einum
þeirra, kríurnar á öðrum, og
endur og kríur i sameiningu á
þeim þriðja. —
Mér virtist ég vera glaðvak-
andi. Þetta var alt saman svo
sjálfsagt og eðlilegt, að mér gat
eigi blandast hugur um, hvernig
á því stæði. Auðvitað hafði bæj-
arstjórnin loksins rankað við sér
og varið nokkru af því fé, sem
V