Dagblað - 11.06.1925, Qupperneq 1
Fimtudag JÍt /. árgangur.
v? Waablað
REYKJAVÍK er höíuðborgin,
hjarta landsins, miðstöð
menta og menningar. Hér
mætast straumar úr ýmsum átt-
um. Hingað stefna menn för
sínni úr öllum sveitum lands-
ins, ýmist til dvalar um skamm-
an tíma, eða til langdvalar.
Borgarhlið eru hér engin og
borgin tekur opnum örmum við
öllum sem hér vilja setjast að.
— Velkomnir allir þér sem hingað
vilja flytja, hér er öllum heimil
vist og atvinna meðan hún
hýðst. Hér eru götur greiðar, en
húsrúm af skornum skamti.
Ef kjallaraíbúð er ófáanleg, þá
má vera að einhver hola finn-
ist uppi undir þaki! Hér eru
álögur nógar og engin þurð á
sköttum, því lengi tekur sjórinn
við, bæjarsjóðurinn, sem alt
gleypir.
Um áratugi hefir fólkið streymt
hingað og býr hér nú fimtungur
allra landsins barna.
Þegar litið er yfir hóp þann,
sem hingað hefir fluzt, verður
manni fyrst fyrir að athuga
samband það, sem er milli þess-
ara einstaklinga og borgarinnar.
í síðasta blaði var minst á
ættjarðarástina og það afl sem í
henni býr til sannra heilla þeim
sem ala hana í brjósti og þjóð-
inni í heild sinni. Á sama hátt
og með samskonar tilfinningu
er hugur manna bundinn við
sveitina, bæinn, borgina.
Þeir, sem úr sveitum flytjast
hingað samlagast flestir smám-
saman bæjarlifinu, fara að líta
á sjálfa sig sem borgara eða
meðlimi þessa bæjarfélags.
En furðu lengi eru menn þó
bundnir við wsveitina sína«, dal-
inn sinn og bæinn. Hugljúfar
endurminningar æskustöðvanna
sitja í fyrirrúmi fyrir hugsun
um dvalastaðinn. Borgin og
margmennið hafa ekki hið seyð-
andi afi fjallanna og fossanna.
Sveitasælan er horfin sjónum
en í hennar stað er kominn ys
og þys borgarlffsins. Gamlir
menn sætta sig seint við um-
skiftin, en yngra fólkið á hæg-
ara með það. Félagslífið laðar
og hina’- margvíslegu skemtanir.
Fjölbreytnin heillar hugann,
glaumurinn glepur heyrn og
glysið sýn, en hin svonefnda
mentun gefur ytri fágun. Á alt-
ari þeirrar fágunar er ‘margri
helgri hugsjón fórnað og mörg-
um gleymist hvar þeir hafa að-
setur og hver tilgangurinn er
með dvöl þeirra í borginni? Til-
gangurinn var þó áreiðanlega
sá, að bæta lifskjörin, komast
að góðri atvinnu, stofna eða
endurreisa heimilið og menta sig
og sína í borginni.
En þá er borgin orðin hið
nýja heimkynni aðflytjandans,
heimahaginn hans, og þegar
fram í sækir, verður honum æ
ljósara, að þenna reit á hann
að láta sér ant um, vernda hann
og verja, starfa að viðreisn hans ,
og viðgangi i hVívetna og auka
álit hans inn á við og út á við.
Alt sem miður fer verður hon-
um þyrnir í augum, en hitt gleð-
ur hann sem til framfara miðar.
Farna kemur fram réttur hugs-
unarháttur hins þroskaða manns.
Heimilið hans og borgin eru
eitt. Hann hefir tekið ástfóstri
við hvortveggja í senn og Reykja-
vik er orðin borgin hans í bezta
skilningi.
Nú grípur þú fram f, lesari
góður og segir: — Ertu svo ein-
faldur að setla, að allir láti sér
jafn ant um Reykjavík og sveit-
ina sína. Nei, það liggur flestum
í léttu rúmi á hverju veltur í
Reykjavfk. Svo er að sjá að
minsta kosti. t
Eg svara: — Peir sem hér
eru bornir og barnfæddir og
komnir eru til vits og ára og
farnir að bera byrðarnar í hinni
miklu samábyrgð heildarinnar,
hljóta að telja Reykjavík ættborg
sfna og óðal. Hinum lærist það
smámsaman, ekki sizt er þeim
fæðast börn hér til starfa og
framkvæmda í bæjarfélaginu.
— Dæmalaust ertu bjartsýnn
maður, segir þú. Sérðu ekki
hverju fram fer? Reykjavík er
að verða ruslakista sú er flest-
um stendur á saraa um.
Sé þetta satt, svara eg að lok-
um, — þá er það bein skylda
allra þeirra er góðir borgarar
vilja vera, að leggjast á eitt og
vaka yfir velferð borgarinnar.
Viltu safna mönnum að því
verki með mér? Við tökum
höndum saman fast og innilega
og heitum á alla góða menn til
liðsemdar.
A rnarlióll.
Einu sinni var það svo, ' að
ekkert blað fékst til þess að
mæla neinni hugmynd bót, sem
hreyft hafði verið í einhverju
öbru blaði. — í von um að
»Dagblaðið« sé ekki svona smá-
munalegt, viljum við biðja um
dálitið rúm í dálkum þess, til
að taka í sama streng og »Gam-
all borgari« gerir i Vísi í fyrra-
dag viðvíkjandi Arnarhóli.
Það er fundið að því, ef ein-
hver fer og leggur sig niður í
I grasið á túninu, en í kringum
hið nýja minnismerki er alt
sparkað út. Einmitt þveröfugt
við það sem á að véra. Menn
eiga að fá leyfi til að fara inn
á þetta tún og baða sig þar í
sólskininu þegar gott er veður, x
en á hiuu á að hafa strangar
gætur að græna þrepið undir
minnismerkinu sé látið í friði.
Menn munu segja, að túnið
verði gert að flagi með þessu
móti og sjálfur hóllinn verði í
enn meiri hættu en áður.
Reynslan erlendis er þessi:
Grasblettir sem leyft er að
fara út á, verða ekki að flagi,
þótt grasvöxturinn verði þar
auðvitað minni en annars hefði
orðið. Ljósasta dæmið eru túh-
in í dalbotninum við Princess