Dagblað - 15.06.1925, Blaðsíða 1

Mánudag
15. júní
1925.
NDANFARIN ÁR hefir það
verið venja að halda hátíð-
lega dagana 17. og 19.
júní. Mun hafa verið byrjað á
því á aldarafmæli Jóns Sigurðs-
sonar 1911, að halda 17. júní
hátíðlegan, og hafa íþróttamenn
aðallega gengist fyrir því. Síðan
bættist 19. júní við, þá er kven-
þjóðin fékk réttindi sín. Áður
höfðu verslunarmenn haldið 2.
ágúst hátíðlegan í minningu
verslunarfrelsisins, og nú er sá
dagur löggiltur sem frídagur
verslunarmanna og þá um leið
nokkurs konar almennur helgi-
dagur.
Mörgum hefir að vonum þótt
óþægilegt að hafa tvo hátiðar-
daga með eins dags millibili,
eins og 17. júní og 19. júní. En
hér var ekki gott að spyrna í
móti, því að 17. júní hafði unn-
ið sér talsverða hefð og kven-
þjóðin helgaði 19. júní svo góðu
málefni, að enginn gat staðið í
móti því. Samt var þetta mjög
óheppilegt, og það hlaut að reka
að því fyr eða síðar, að annar-
hvor dagurinn yrði að víkja. En
hvor þeirra átti það að vera?
Eins og áður er sagt, hafa
íþróttamenn* gengist fyrir helgi-
haldi 17. júní og hafa notað
þann dag mest tii þess að safna
sér fé, eða handa íþróttavellin-
um. Nú er völlurinn kominn úr
þeirra umsjá og hefir bæjarstjórn
tekið við honum. Er því þess
að vænta, að það leggist nú von
bráðar niður, að 17. júní sé
hátíðlegur haldinn — nema þá
að bærinn vilji nota hann til
þess að safna fé í einhverjum
góðum tilgangi. En það má vel
gera með því móti, að nota til
þess aðeins seinni hluta dagsins.
Aftur á móti er 2. ágúst frí-
dagur verslunarmanna, eins og
áður er sagt, og á áð sjálfsögðu
að vera almennur helgidagur.
Og það eru ekki margir við-
burðir í sögu þjóðarinnar er
hún ætti frekar að minnast með
hátíðahaldi, heldur en einmitt
þess er hún fékk verslunarfrelsi.
Allar framfarir síðari ára eru
sprottnar af því að vér fengum
verslunina í eigin hendur. Versl-
unin hefir verið sú lyftistöng,
sem hefir rétt íslenzku þjóðina
úr kútnum.
Tveir listamenn.
Guðmundur Einarsson frá
Miðdal og Osvald Knudsen mál-
ari komu hingað með Gullfossi
síðasf, eftir langa útivist.
Hefir Guðm. dvalið erlendis
að mestu leyti í 4 ár, og sam-
fleytt 3 siðustu árin. Hefir hann
lagt fyrir sig myndhöggvara- og
málaralist. Var hann búinn að
afla sér góðs orðstírs hér heima,
áður en hann fór utan, og
væntu menn mikils af listhæfi-
leikum hans, ef hann fengi'
tækifæri til að þroska þá og
temja. Hefir hann síðan tekið
miklum framförum og fullnum-
ast í list sinni.
Lengst af hefir G. E. dvalið
í Múnchen, og verið þar nærri
4 ár á »privat«-listaskóla hjá
prófessor Schwegerle, og hefir
Guðm. fengið óskift lof kennara
síns. Einnig hefir hann, síðasta
árið, stundað Freskó-nám (»tek-
nik«) við ríkisskólann í Mún-
chen. Höggmyndir, málverk óg
»Raderingar« hefir G. E. haft á
einkasýningum í Múnchen og
víðar, og hefir þótt mikið til
þeirra koma. Töluvert hefir
hann selt af verkum sínum, og
hefir það verið aðalstyrkur hans
í útlegðinni, því fjármuni mnn
hann hafa haft af skornum
skamti i veganesti héðan að
heiman. Hefir það löngum ver-
ið svo um islenzka listamenn,
að þeir hafa ekki átt alla sjö
dagana sæla, meðan þeir hafa
verið að brjótast áfram á náms-
leið sinni. Hafa einstakir menn
oftast reynst þeim hjálpsamari
en ríkið eða þjóðarheildin, og
hafi þeir verðskuldaða þökk
fyrir veglyndiðl
Fáumíslendingum hafðiGuðm.
verið með ytra, fyr en Osvald
Knudsen málari kom til Mún-
chen í desember síðastl. Var
erindi hans þangað að kynna
sér ýmsar nýjungar í innanhúss-
skrautmálningu (Dekoration), og
gekk hann 4 mánuði á Deko-
rations-skóla ríkisins í Mún-
chen. — Þeir Guðm. eru gamlir
félagar, og varð þarna fagnaðar-
fundur. Hafa þeir haldið saman
siðan, fyrst í Múnchen &g síðan
á ferðalagi því, sem hér verður
að nokkru getið.
— 25. marz lögðu þeir Os-
vald og Guðmundur á stað í
ferðalag suður um lönd. Frá
Múnchen fóru þeir fyrst um
Núrnberg, Leipzig og Dresden,
og þaðan yfir Czekoslovakiu um
Prag til Wien. Þaðan héldu
þeir yfir Ungverjaland, um Buda-
pest og áfram til Belgrad og
Sofia, og þaðan niður Tyrkland
til Miklagarðs.
Frá Miklagarði fóru þeir sjó-
leiðis til Skutari í Litlu-Asíu,
og þaðan til Saloniki á Grikk-
landi. Paðan fóru þeir til Olym-
pos (Tempi og Delfi), og loks
til Aþenu, og dvöldu þar í
hálfan mánuð. Frá Aþenu héldu
þeir suður um Grikkland og
yfir til Ítalíu, fyrst til Neapel,
og þaðan til Rómaborgar, og
dvöldu þar vikutíma, og fóru
þaðan kvöldið áður en íslend-
ingarnir, sem héðan fóru á fund
páfa, komu þangað. Frá Róm
héldu þeir upp Ítalíu um Flo-
renz og Milano upp í Sviss um
St. Gotthard og Zúrich, og á-
fram til Múnchen. Höfðu þeir
þar skamma dvöl og héldu þaðan
til París og dvöldn þar vikutíma,
upp á Há-Skotland, og síðan
til Leith, og þar stigu þeir á
skipsfjöl hingað heim.
Fáa íslendinga hittu þeir á
leið sinni. í Leipzig fundu þeir