Dagblað - 22.06.1925, Page 1
Mánudag
22. júní
1925.
I. árgangur.
116.
tölublað.
SEYTJÁNDI júní síðastl. sann-
færði menn um, að sá dag-
ur hefir ekki náð þeirri festu
sem ákveðinn þjóðhátíðardagur,
eins og sumir menn hafa ætlast
til, og reynt að gera töluvert til
að svo mætti verða. Má fullyrða
að vel sé, að svo er ekki orðið,
því nógu lengi eru menn búnir
að tönnlast á nafni Jóns Sig-
urðssonar hvern 17. júní, og
misbjóða með því virðingunni
fyrir minningu hans, þótt ekki
hafi það verið tilgangurinn hjá
þeim, sem þessu hafa valdið.
Sjálfsagt var að halda sem há-
tíðlegastan 100 ára fæðingardag
forsetans, og tókst það vonum
framar. 17. júní 1911 átti auð-
vitað að vera hátiðlegasti dagur
ársins, en svo átti ekki að draga
úr áhrifum minningarhelginnar
með því að gera tilraun til end-
urtekningar ár eftir ár. Hefir
minningu J. Sig. verið gerður
mesti bjarnargreiði með því þrá-
stagli. 17. júní á ekki að halda
hátíðlegan í minningu um fæð-
ingu J. Sig. fyr en árið 2011,
en þá á hann auðvitað að vera
mjög hátiðlegur haldinn, og um
margt betur en var 1911.
Pað mátti vera vitanlegt í
upphafi, að ómöghlegt mundi
reynast til frambúðar að hafa
17. júni reglulegan þjóðhátíðar-
dag. Fæðingardagur einstaks
manns, hversu mikill og góður
sem hann er, getur aldrei náð
þeirri festu og virðingu í hug-
nm fólksins, sem nauðsynlegt
er, svo um verulegan þjóðhátíð-
ardag sé að ræða.
Einn kemur öðrnm meiri, og
þótt Jón Sigurðsson hafi verið
mikilmenni og unnið mjög þarft
og virðingarvert starf fyrir þjóð
sína, þá getur komið annar
honum meiri, og væri því órétt-
læti gagnvart báðum, að halda
sem þjóðhátíðardag fæðingardag
þess, er styttra hefði náð.
Pjóðhátiðardagar eiga að vera
annars eðlis og af öðrum upp-
runa. Sú minning, sem bak við
þá vakir, á að hafa þau ítök í
huga alþjóðar, að hún geti
ekki fyrnst né úrelzt á fáum
árum
19. júní getur aldrei orðið
þjóðhátíðardagur fremur en sá
seytjándi. Hann verður sennilega
áfram fjársöfnunardagur kvenna
og munu þær hafa nóg áhuga-
mál að berjast fyrir þótt lands-
spítalinn komist upp. Einnig má
vænta þess, að þær sleppi ekki
hendinni af spitalanum, eftir að
hann er kominn upp og tekinn
til starfa, því segja má að óþrot-
legt verkefni sé fyrir hendi um
að hlúa að spítalanum og efla
hann á allan hátt.
2 ágúst er nú svo að segja
kominn úr sögunni sem almenn-
ur þjóðhátíðardagur. Hann er
nú aðeins fridagur verslunar-
manna og er vel til þess fallinn.
Ætti hann að vera það fram-
vegis, en ekki meira.
Hinn almenni þjóðhátíðardag-
ur ætti að verða gamli þing-
setningardagurinn eða fimtudag-
urinn i 11 viku sumars.
Hefir Björn Þórðarson hæzta-
réttarritari, fyrstur manna, lagt
til að gera þann dag að al-
mennum þjóðhátíðardegi, í
merkilegri grein er hann ritaði
í Eimreiðina 1923. Önnur betri
úrlausn er ekki fengin enn um
heppilegan þjóðhátíðardag, og
þegar á alt er litið má telja
þenna dag sjálfkjörinn, og ætti
hann sem fyrst að verða að al-
mennum og löghelguðum þjóð-
hátíðardegi. -m. -n.
Víð Rauðavatn.
Langt er síðan tilraun var
gerð til að koma upp skóg-
græðslustöð við Rauðavatn.
Landspilda var vandlega girt og
sáð þar töluverðu af nokkrum
trjátegundum. Var um eitt skeið
unnið þar að ýmsum gróðurtil-
raunum, en annaðhvort hafa
þær ekki borið æskilegan árang-
ur eða úthaldið hefir ekki verið
eins og skyldi.
Nú er «Gróðrarstöðin« við
Rauðavatn ekki orðin nema
svipur hjá fyrri sjón, og er þar
illa farin margra ára vinna og
mikið fé. Þær trjáplöntur sem
enn eru við líði eru kirkings-
legar og óhirtar, því að engu
hefir þar verið hlúð í mörg ár.
Nú er girðingin umhverfis land-
ið orðin svo jir sér gengin að
sauðfé og stórgripir fara þar
hindrunarlaust inn, og má geta
nærri hvernig sá ágangur muni
fara með ungan og þroskalitinn
trjágróður.
Er það leiðinleg sjón að líta
yfir þessa svonefndu gróðrarstöð
við Rauðavatn og ber vott um
alt of mikinn sóðaskap og út-
haldsleysi, að ekkert skuli að
henni hlúð. Sú reynsla sem
fengin var um skilyrði fyrir trjá-
rækt á þessum stað, var ekki
svo löng að á henni væri byggj-
andi ákvörðun um að hætta þar
við allar gróðurtilraunir. Mátti
jafnvel fremur gera ráð fyrir
viðunandi árangri hefði verið
haldið áfram eins og til var
stofnað.
Eins og gróðrarstöðin er nú
orðin, er hún alþjóð til skamm-
ar og öllum til leiðinda sem
fram hjá fara og vita um þá
sögu sem hún á að baki.
Án mikils kostnaðar mætti
umbæta girðinguna svo hún
verði gripheld og hefja svo að
nýju gróðurtilraunir eins og gert
var þar áður. Alger friðun fyrir
öllum ágangi er auðvitað fyrsta
skilyrðið, en samt ekki nóg til
gróðurauka ef ekki er meira að-
gert. Harðgerðar trjátegundir
geta áreiðanlega þrifist þarna.
Auðvitað þurfa þær aðgæzlu og
umönnun ef þeim á að fara
eðlilega fram.
— Ef falleg og vel hirt gróðr-
arstöð væri komin þarna við
Rauðavatn, mundi hún veita á-