Dagblað - 26.06.1925, Page 1

Föstudag ^ /. árgangur,
imi_ Wagblao
EFTIR því sem útgerðin eykst
verða tilfinnanlegri land-
þrengsli hér í bæ, vegna
þess að mikið land þarf undir
fiskreita. En það er ekki sama
hvar slíkir reitar eru. Kemur
þar margt til greina, svo sem
staðhættir, hve löng leið er
þangað frá höfninni, þar sem
skipin eru affermd o. s. frv. Er
það ekkert smáræði sem útgerð-
arfélög borga í flutningskostnað
á fiski frá skipi á reiti og af
reitum til skips aftur eða í hús.
Og það sem háir útgerðinni
mest er hinn gífulegi framleiðslu-
kostnaður. Væri hægt að spara
nokkuð af honum er mikið
unnið og hver sem gæti stuðlað
að því, rnundi vinna útgerðinni
og þjóðinni mikið gagn.
Frá því að saltfiskur varð
hér verslunarvara, hefir hann
jafnaðarlega verið þurkaður á
grjóti og af því hefir hann líka
dregið »Klipfisk«-nafnið. Grjót-
reitar eru afardýrir, sérstaklega
þar sem svo hagar til að flytja
verður efnið — grjótið — lang-
ar leiðir. Eins verður viðhald
reitanna oft dýrt.
Á síðari árum hafa verið gerð-
ar nokkrar tilraunir með grinda-
reiti og hafa þær gefist vel að
mörgu Ieyti. Og eg hygg, að svo i
megi umbæta grindareitina, að
þeir útrými grjótreitum, eða þeir
verði að minsta kosti svo ódýr-
ir og haganlegir, að mönnum
detti ekki í hug að gera nýja
grjótreita. Grindareitar eru gerð-
ir þannig, að staurar eru reknir
niður með jöfnu millibili og á
þeim hvíla grindurnar; eru þær
með botni úr vírneti og á það
er fiskurinn breiddur. Fornar
hann fljótar þar en á grjótreitum
og síður er hætt við því að
hann »soðni«. En sá hefir verið
galli á þessum grindareitum að
þeir eru landfrekari heldur en
grjótreitar. Úr þeim galla má
að sjálfsögðu bæta með þvi að
að hafa staurana hærri og grind-
urnar hverja upp af annari. Á
fiskurinn að þorna alveg eins
vel fyrir það þótt þreföld væri
grindaröðin. Getur og komið til
mála, hvort eigi muni hægt að
spara nokkuð af vinnukostnaði
með því að hafa grindurnar
þannig útbúnar að þær sé bör-
ur um leið. Væri þá breitt á þær
við stakk og þær bornar á sinn
stað og að kvöldi væri fiskur-
inn borinn á þeim óhreyfður
þangað sem stakkur er settur.
Ætti þetta að geta flýtl fyrir
samantekningu og getur það oft
komið sér vel, ef bjarga þarf
fiski undan regni. Og verði
menn naumt fyrir, mætti ef til
vill hlaða grindunum með fisk-
inum á í stafla og breiða dúk
yfir þangað til upp er stytt.
Pessari hugmynd er hér skot-
ið fram til þess að þeir, sem
þekkingu hafa á fiskverkun og
áhuga fyrir því að hún verði
sem kostnaðarminst, geti tekið
hanna til athugunar og væri vel
farið ef einhver vildi gera lítils-
háttar tilraun með fiskþurkun á
þennan hátt og sjá hvernig hún
gefst.
Ostagerd.
I síðasta hefti Búnaðarritsins
birtir Jón A. Guðmundsson
ostagerðamaður eftirfarandi grein
um ostabúið að Reykjum í
Ölfusi og starfsemi þess árið
sem leið:
Alls unnið úr 9963 kg. af
mjólk. Meðaltal fitu í mjólkinni
var 1,589°/«. Mest fita í ný-
mjólkinni var 3,60°/o minst fita
2,70%. Meðalfita í nýmjólkinni
var 3,189%. Mestur reduktions-
tími 8 kl.st., minstur 1 kl.st.
20 mín. Venjulegast ca. 4 kl.st.
Ostmagn: Goudaostur 678 kg.
Meðalverð kr. 3,40 = 2305,20.
Mysuostur 647 kg. Meðalverð
kr. 1,70 == 1099,90. Samtals
kr 3405,10.
Eftir því má reikna brúttó-
verð 45 au. á nýmjólk og 23
au. á undanrennu — miðað við
mjólk með 3,2°/0 fitu í nýmjólk-
inni. Osturinn var lítið eitt mis-
góður, ,en seldist allur ágætlega.
— Verð á goudaosti í heildsölu
kr. 3,10—3,50 pr. kg. Mysuost-
urinn allur seldur á kr. 1,70 pr.
kg. — Sem dæmi upp á hvað
osturinn líkar vel má nefna, að
kaupmenn hér hafa selt gouda-
ostinn á kr. 6,00 pr. kg., og út-
lendur ostur þó á boðstólum í
sömu verslunum.
Pasteurisering á mjólkinni
reyndist óframkvæmanleg, vegna
skorts á útbúnaði til kælingar.
Við ostagerðina var eingöngu
notaður hverahiti. Vatnið notað
90° heitt.
Rekstrarkostnaður við tilraun-
ina varð að vísu mjög mikill,
eða kr. 1191,60, fyrir utan kaup
ostagerðarmannsins. En séu tekn-
ir þeir liðir, sem koma til greina
við áfamhaldandi rekstur, þó
ekki sé nema 400 lítrar mjólkur
á dag, sést að reksturinn þarf
ekki að fara fram úr 9 au. á
kg. mjólkur, með sama osta-
verði. En nú er fengin vissa
fyrir, að ostinn má selja tals-
vert hærra, t. d. mysuostinn á
kr. 2,00 og goudaostinn á kr.
3,75—4,00.
Erlendu skeytin og
Fréttastofan.
Forstöðumaður Fréttastofunn-
ar hér, hr. Axel Thorsteinsson,
gerir í fyrradag í »Vísi« athuga-
semd við niðurlagsorð mín í
»Dagbl.« í grein um Amund-
sen. Þykir mér aðeins vænt um
að fá tækifæri til að bæta við
nokkrum orðum um þetta mál,
sem er afar mikilvægt fyrir
framtíð allrar blaðamensku hér
á landi, — og auk þess til að