Dagblað - 06.07.1925, Qupperneq 1

Mánudag
6. júlí
1925.
I. árgangur.
m.
tölublað.
WagSíað
MARGAR munu þær atvinnu-
greinir, er stunda mætti
hér á landi með góðum
árangri, en vér þekkjum ekki.
Einkum mundi margur bóndinn
geta aukið tekjur bús síns að
talsverðum mun, sér að kostn-
aðarlausu, ef hann kynni að
hagnýta alt það, er landið hefir
að bjóða. En það er ekki von
að hann geri það, meðan hann
veit ekki hvernig hann á að
fara að þvi. Sjálfsagt eru þó
margar leiðir til þessa.
þetta datt mér í hug núna,
er eg sá i norsku blaði, að
Jaðarbúar hafa miklar tekjur af
þvi að brenna þara) og selja
öskuna. Er svo sagt að sumir
bændur þar hafi fengið 10 þús.
kg. at þaraösku i vor og fá þeir
28 aura fyrir hvert kg., og renn-
ur hún út, svo að þeir hafa
ekki undan eftirspurninni. Mest
af öskunni er selt til Skotlands,
en þó nokkuð til Frakklands og
eykst eftirspurnin þar árlega.
Mér er ekki kunnugt um það
hvernig askan þarf að vera til
þess að hún sé hæf verslunar-
vara, en víst þarf hún að vera af
nýjum þara en ekki af þara úr
brúki. Aðferðin virðist ofur ein-
föld: Þarinn er tekinn i fjöru
og ekið á þurkvöll. Þegar hann
er þur er honum brent og ask-
an hirt.
Hér við land er nógur þari
og rekur eigi lítið af honum að
ströndum á hverju ári. Væri
hægðarleikur fyrir marga bænd-
Ur, er búa nálægt sjó, að gera
sér þarabrenslu að atvinnu, ef
þeir vissi hvernig þeir ætti að
fara að því, og ef einhver væri
kaupandi að öskunni. Mesta
verkið er auðvitað að koma
þaranum á þurkvöll, en hitt ætti
ekki að vera mjög kostnaðar-
samt að bera hann á bál. Mætti
eflaust nota liðléttinga mikið við
slíka vinnu og grípa til þess
tnargar stundi þegar annað
Qauðsynlegra kallar ekki að.
Þá gæti og fólk í kauptúnum
gert sér þetta að atvinnu með
góðum árangri þegar lítið er að
gera. Má og vel vera, að þetta
sé svo góð atvinnugrein, að það
borgi sig fyrir menn í kauptún-
um að stunda hana eingöngu
á vorin og jafnvel á haustin.
Til þess að íslendingar geti
gert sér þarabrenslu að atvinnu-
grein þarf að afla upplýsinga um
það hverjar þarategundir eru
beztar til brenslu, hvenær bezt
er að taka þarann, hvernig á að
brenna hann og hvar beztan
markað er að frá fyrir öskuna.
Finst mér að það ætti að standa
Búnaðarfélagi íslands næst að
gera þetta og leiðbeina bændum
í þessu efni. Og því fyr sem
það er gert, því betra. Verslun-
arstéttinni er og trúandi til þess
að hafa uppi á þeim kaupmönn-
um erlendis, sem öskuna vilja
kaupa.
Norðurför Amundsens.
Suðurpólsförin ekkert á móti
mannraununum nú.
(Frh.).
Nú lögðust allir á eitt með
að gera dráttarbraut fyrir flug-
vélina. Var hún gerö eftir öll-
um kunstarinnar reglum: neðst
stór klakastykki smærri ís ofan
á og snjó svo dreift yfir. Að
kvöldi hins 27. maí var verkinu
lokið. Motorarnir eru settir á
stað, en brekkan er svo brött
að flugvélin kemst ekki. Við
ýtum allir á eftir og tekst að
lokum að koma henni upp á
háisinn, og komum henni á ís-
hellu sem náði alveg fram að
vökinni.
Samt sem áður bjuggumst við
við því, að þurfa að fara gang-
andi til Kap Columbia og spör-
uðum því matinn eins og hægt
var. Morgunverður og kvöld-
verður var 1 bolli af súkkulaði
og þrjár hafrakökur; miðdegis-
verður súpa úr 80 gr. af pemmi-
kan á hvern. Við vorum svang-
ir, en leið að öðru leyti vel.
Riiser Larsen lagði nú til að
við gerðum 200 metra langan
veg fyrir flugvélina fram að
vökinni, og ætlaðist svo til að
hún gæti runnið eftir lagisnum
þar, er við reyndum að hefja
okkur til flugs. Það var orðið
áliðið er við fórum að sofa og
sváfum við til hádegis 28. mai.
Um nóttina hafði ísinn hrúgast
saman og háar hrannir voru alt
í kringum okkur, en sá hluti
vakarinnar er framundan var
áður, var nú horfinn. Þenna
dag mældum við dýpið og var
það 3750 metrar.
29. mai fóru fjórir okkar að
vitja um hina flugvélina. Við
höfðum ákveðið að nota að eins
aðra þeirra, en vildum þó hafa
báðar i lagi ef unt væri.
30. mai var mikið ísrek og
lagisinn á vökinni var orðinn
6—7 þuml. þykkur. Við byrjuð-
um nú aftur á því að gera nýja
flugbraut á ísnum eftir fyrir-
sögn þeirra Riiser Larsen og
Dietriehson. .
Beynt að fljúga.
Þetta var mikið erfiði og
höfðum við ekki lokið verkinu
fyr en 2. júní. Þá vorum við
tilbúnir að fljúga, en horfurnar
voru þó ekki góðar, því að
þýðviðri var og ísinn meir. Til-
raunin mistókst lika; lagísinn
brotnaði undan þunga vélarinn-
ar og jakarnir sporðreistust.
Lengra komumst við ekki og
urðum að hafa flugvélina þarna
um nóttina. Einn hjelt vörð.
Um miðja nótt vakti hann okkur.
ísrekið var þá sem ákafast og
var flugvélin komin í sjálfheldu
og brakaði og brast í henni; mér
datt ekki annað í hug en að
hún mundi mölbrotna. Var nú
í skyndi bjargað matvælum og
farangri, en aðrir hömuðust við
að höggva ísinn, þar sem hann