Dagblað - 18.07.1925, Blaðsíða 1

Lauqardaq
18. júlí
1925.
I. árgangur.
139.
tölublað.
ÞAÐ hefir áður verið vikið að
því hér í blaðinu, hvílíkt
fargan lagasmið Alþingis er
orðin — ekki hugsað um ann-
að en unga út sem mestu af
nýjum lögum og breytingum á
eldri Iögum. Af þessu stafar svo
það, að lagakássan er orðin svo
mikil, að enginn botnar neitt í
henni og ekki einu sinni þing-
menn sjálfir, sem ekki er held-
ur von, því að flestir þeirra eru
ólöglærðir menn. Þess vegna er
alvanalegt að sjá svolátandi
ákvæði í lögum nú á dögum.
»Með lögum þessum eru num-
in úr gildi lög o. s. frv. — svo
og önnur lagaákvœði sem koma
i bág við þau«. Þetta sýnir upp-
gjöf — menn vita ekki hvað
þeir eru að gera. Óteljandi eru
þau lög, sem grípa hvert inn í
annað, og með álíka ákvæði og
þessu eru oft kveðin niður á-
kvæði í fjarskyldum lögum —
en hvernig á að halda reglu um
það? Er til þess ætlandi, að lög-
fræðingar og dómarar viti altaf
upp á hár hvaða lagaákvæði
eru kveðin niður með slíkri
lagasetning og þessari? Nei, til
þess er engin von, enda mun
það jafnvel hafa komið fyrir —
eða að minsta kosti legið nærri
— að dæmt hafi verið eftir lög-
um, eða lagaákvæðum, sem feld
bafa verið úr gildi.
Til þess að sýna, að fleiri sé
á sama máli um þetta, skal eg
leyfa mér að taka hér upp um-
mæli eins af lögfræðingum vor-
um. Hann segir svo: Ȓslenzk
alþýða, sem fyr á tímum hefir
sennilega verið lögfróðasta al-
þýða í heimi, er orðin gersam-
lega ófróð í þeim efnum, enda
vafasamt hvort hún væri nokkru
bættari þótt hún fylgdist með,
því að illa samin lög rugla rétt-
armeðvitund þjóðarinnar og heil-
brigðan skilning. Pá má og öll-
um vera það augljóst, hve stór-
lega þessi lagagrúi eykur starf
dómara, málaflutningsmanna,
kennara í lögfræði og nemenda.
— Getur varla hjá því farið,
haldi þessu enn lengi áfram, að
dómendum sjáist yfir hinar sí-
feldu breytingar og dæmi því
eftir lagagreinum, sem ef til vill
fyrir löngu eru úr gildi numdar.
— Enn erfiðara er að átta sig
á þessu sökum þeSs, að oft og
einatt eru breytingarnar við lög-
in prentaðar einar út af fyrir
sig, en ekki feldar inn i lögin
og þau svo prentuð upp með
áorðnum breytingum. — Og
þótt sumir séu nú svo vel að
sér að hafa fylgst með öllum
breytingum, þá kostar það samt
mjög mikið starf að bera þær
saman við upphaflegu lögin og
allar þær breytingar, sem við
þær hafa verið gerðar«. (Storm-
ur I. 64.)
Eg er höf. alveg sammála um
það, að þarfasta verk þings og
stjórnar á næstu árum sé að
gera gangskör að því að sam-
ræma lög landsins og fella í
burtu úrelt Iög og vanhugsuð.
Mætti án efa draga margt sam-
an í sérstaka lagabálka, þannig
að ein lög kæmi í stað margra
annara, sem nú eru á víð og
dreif. Með þessu móti yrði stór-
um greiðari aðgangur að lögun-
um og bezt mundi að safna
þeim saman í eina lögbók.
Þingið styrkir nú að vísu út-
gáfu slíkrar lögbókar, en það
hefði verið réttara að gagnger
endurskoðun laga hefði farið
fram áður en sú bók var gefin út.
Hér er mikið og vandasamt
verkefni fyrir höndum. Fer svo
jafnan, að óverkhygni, óhag-
sýni og klaufaskapur auka
mönnum erfiði margfaldlega. En
ekki þýðir að fást um það,
heldur reyna að bæta úr skák
eftir því sem unt er.
Bnrnaskóli. Það er nú afráðið að
reisa hér nýjan barnaskóla og mun
Sigurður Guðmundsson, húsameist-
ari frá Hofdölum i Skagafirði eiga
að sjá um smiðina.
Marokkostríðið.
Kommúnistar sakaðir um land
ráð í franska þinginn.
Seint í júnímánuði gaf Pain-
leve forsætisráðherra Frakka
þinginu ítarlega skýrslu um
styrjöldina i Marokko. Kvað
hann það algerlega tilhæfulaust,
að Frakkar hefði átt upptök
að striðinu við Ab-del Krim.
«
Márar hefði fyrirvaralaust ráð-
ist inn á landareign Frakka
með ófriði. Stjórnin hefði reynt
öll ráð, er hún gat beitt sóma
landsins vegna, til þess að kom-
ast hjá styrjöld og hefði undir
eins látið tilkynna Ad-del Krim
það, að hún óskaði einkis frem-
ur en að búa í sátt og samlyndi
við Mára. En þau skilaboð
hefði haft þveröfug áhrif við
það, sem til var ætlast. Ab-del
Krim hefði lilið svo á, að
Frakkar væri hræddir við sig
og hefði margir málahermenn í
liði hans — þýzkir og rúss-
neskir »rauðliðar« og »hvítliðar«
— talið honum trú um það og
hvatt hann til ófriðar. Komm-
únistar í Frakklandi og Rúss-
landi hefði líka skarað í ófrið-
arglæðurnar, og væri sorglegt
að hugsa til þess, að franskir
kommúnistar hefði sent Ab-del
Krim samúðarskeyti og heitið
honum styrk. Einn af kommún-
istum hefði meira að segja
skorað á hersveitir Frakka að
leggja niður vopn og framselja
liðsforingja sína í hendur Ab-del
Krim, en það hefði eigi haft
nein áhrif nema hjá einni her-
sveit. Bolzhewikkar í Rússlandi
hefðu og gert alt til þess að
spana Ab-del Krim upp á móti
Frökkum og hefði Zinoviev
sagt, að þeir ættu þar góðan
bandamann sem hann væri.
Painlevesagðiað ef Frakkar léti
nokkurn bilbug á sér finna, þá
mundi það verða til þess, að