Dagblað - 30.07.1925, Qupperneq 1

Fimiadag
30. júli
1925.
I. árgangur.
148.
tölublað.
HÉR í blaðinu var minst á
það fyrir skenistu, hvílíkt
ólag það væri, að vér skul-
um árlega lcaupa frá útlöndum
ósköpin öll af vörum, sem vér
eigum sjálfir að framleiða i
landinu sjálfu. Var þar minst á
ýinsar vörutegundir og gelið um
hve mikið fluttist af þeim hing-
að árið 1922. Var það ár tekið
af ásetlu ráði, því að innflutn-
ingshöft versnuðu eftir það og
minkaði þá innflutningur eitt-
hvað á ýmsum varningi, sem
bannaöur var, svo sem niður-
soðnum vörum.
Ein vörutegund, sem minst
var á, skal hér gerð aö sér-
stöku umtalsefni, vegna þess að
hún er alveg sérstök í sinni röð.
Það er hey.
Frá landnámstíð hefir þessi
þjóð mestmegnis lifað á land-
búnaði, og hefir öll velmegun
hennar bygst á jarðrækt. í þús-
und ár höfum vér nú verið að
rækta landið, og í þúsund ár
hafa íslenzkir bændur altaf haft
nægar slægjur á óræktuðu
landi. Enn þann dag í dag eru
óþrjótandi slægjur í landinu, og
mikill hluti þeirra kulnar út ár-
lega. Er það þá ekki hörmulegt
að vita til þess, að íslendingar
skuli þurfa að kaupa hey frá
útlöndum til þess að halda lífi
i þeim skepnum, sem þeir eiga?
Fyrir nokkrum árum hefði
það verið talin heimska, að
flytja hingað útlent hey til
skepnufóðurs, en nú er sá sið-
ur kominn á, og með hverju
ári eykst innflutningur á þvf.
Árið 1922 nam innílutningurinn
173.538 kg., eða rúmlega 2000
hestum. Síðan hefir þessi inn-
flutningur stórum aukist.
Öllum hugsandi mönnum
hlýtur að vera það ljóst, að ís-
lenzkur landbúnaður getur ekki
þrifist á því að sækja heyskap
til útlanda. En þótt mikill hluti
af þessu útlenda heyi fari til
kauptúnanna, sem engan hey-
skap hafa, þá er það þó engin
afsökun. Það á að vera svo
mikill heyskapur í Iandinu sjálfu,
að hann nægi til fóðurs öllu því
kvikfé, sem er á landinu. Bænd-
ur eiga að selja kaupstaðabúum
hey eins og þeir þurfa, og samt
eiga þeir sjálfir að hafa svo
mikil hey, að engin hætta sé á
heyskorti. Þetta er lafhægt. Hið
eina, sem getur afsakað það,
að hey sé flutt hingað frá út-
löndum, er harðæri og yfirvof-
andi heyskortur á vori. En það
er aðeins neyðarúrræði, sem
ekki má grípa til nema í ýtr-
ustu nauðsyn.
Fyrir kvikfénað hér er inn-
lent hey miklu hollara heldur
en útlent. það er og kjarnmeira,
sé það vel verkað. það á líka
að verða ódýiara heldur en út-
lent hey.
En svo kemur það atriði
þessa máls, sem er allra var-
hugaverðast. Með útlendu heyi
geta íluzt hingaö húsdýrasjúk-
dómar, svo sem munn- og
klaufnasýki, sem er algeng er-
Iendis, en ekki til hér á landi.
Er það því beinlínis stórhættu-
legt fyrir íslendinga að flytja
hingað erlent hey, og óvíst hvort
landbúnaðurinn biði þess nokkru
sinni bætur, ef þessi kvikfjár-
sýki bærist hingað. Hún gæti
orðið landlæg áður en menn
vissu hót af.
Víasja.
Innlent baðlyf.
Atvinnumálaráðuneytið hefir
löggilt til sauðfjárbaðana á næsta
vetri kreolinbaðlyf, sem búið er
til hér undir eftirliti dýralæknis
og efnarannsóknarstofu ríkisins.
Verður Landsverzlun látin ann-
ast sölu baðlyfsins, og er talið
að það verði svo ódýrt í heil-
um tunnuin, að eigi kosti nema
um 1 krónu bað í 14—15 kind-
ur. Ráðleggur atvinnumálaráð-
herra bændum að hafa sam-
vinnufélagskap um kaup á bað-
lyfinu, svo að það geti orðið
þeim sem ódýrast, og bendir á
að heppilegt sé, að hreppsnefnd-
ir kaupi birgðir, hver fyrir sinn
hrepp. •
Grettir Algarsson,
íslenzki norðurfarinn, er kominn
lil Spitzbergen á skipinu »ís-
land«. Fer hann þaðan sleða-
ferð norður og austur heim-
skautsísinn, eics langt og kom-
ist verður. Skipið á að sigla
austur með ísbrúninni, og er
ekki væntanlegt aftur til Spilz-
bergen fyr en eftir rúman mán-
uð. — Það sr talið, að ísalögin
séu með bezta móti í sumar
fyrir slika rannsóknarför sem
þessa.
Halldór Hermannsson
prófessor tekur við forslöðu
safns Árna Magnússonar í Kaup-
mannahöfn hinn 1. næsta mán.
Hefir danska fræðslumálaráðu-
neytið veitt stöðuna, og gildir
veitingin frá 1. júlí.
„Móðurást“.
Listaverk Ninn Sæmundsen
athjúpað í gær.
Eins og menn muna fékk ung-
frú Nina Sæmundsen listaverk
sitt »Móðurást« tekið á listasýn-
ingu f París og þótti Listvina-
félaginu hér svo mikið til þess
koma, að það afréð að reyna að
fá eirmynd af listaverkinu. Sótti
það um styrk til þingsins til
þess að kaupa þá mynd, —
helming kostnaðar — og veitti
þingið á fjárlögum fyrir 1926
einn fjórða kostnaðar, og mun
að sjálfsögðu leggja fram annan
fjórða hluta á næstu fjárlögum.
En helming kostnaðar verður
Listvinafélagið að leggja fram,