Dagblað - 10.08.1925, Side 1

Mánudag
10. dgúst
1925.
MÖRGUM alvarlega hugsandi
manni hrýs hugur við að-
streymi þeirrar margþættu
spillingar, er nú siglir í kjölfar
hinnar svokölluðu menningar á
landi voru. Fer nú hópur þeirra
vaxandi, er staldr'ar við, lítur í
kring um sig og segir: Er ekki
timi til kominn, góðir hálsar,
að stemma stigu fyrir ófögnuði
þeim, er á margvíslegan hátt
lamar þjoðlif vort og dregur
kjailv og kraft ur hinni yngri
kynslóð íslendinga. Þykir rétt í
þessu sambandi að benda hér
á grein, eftir Ólaf lækni Lárus-
*son, er birtist í Hæni i. f. m.
Segir þar m. a.:
»Þjóðinni okkar má líkja við
ungling á fermingaraldri. Hún
er óþekt enn að mestu meðal
stærri þjóða, og lítt reynd enn
þeirra á meðal, þótt einstakling-
um þar sé hún að ýmsu góðu
kunn. Hún er einnig lítt kunn
að öðru en góðu meðal þeirra,
sem dýpra kafa, og fylgjast með
i menningarmálum þjóða, og því
má heldur ekki gleyma. Synd-
irnar, sem iðulega fylgja betri
verkunum, eru sjálfri þjóðinni,
en ekki Guði að kenna. — —
Gróðri landsins okkar, kjarn-
gresi þar frá sjó til jökla, má
óhælt treysta.
Enginn efast um frjósemi hafs-
ius, sém liggur kringum strendur
landsins, og hve langt norður
bún nær, veit enginn til fulls.
Sóknin er hörð og verður, ef
þjóðin -á að erfa lífið hér á
landi, sem enginn skyldi efast
um, og þörf er á að hervæðast.
Andans auð fær þjóðin bezt-
an úr skauti þeirrar menningar,
sem haldið hefir lífinu í þjóð-
iuni alt frá fyrstu tíð. Þekking-
arþráin má aðeins sækja til
styrktar út í löndin þá menn-
ing, sem samþýðist og eykur
þá menning, sem fyrir er í land-
inu sjálfu. Með þessu móti geta
föt þjóðarinnar, yzt sem inst,
orðið ófúin.
Formenn gá til veðurs, áður
en þeir róa. Bliku í lofti hræð-
ast þeir eigi, en hyggja á sjálfs-
vörn og Drottins vernd, þegar
veðrið skellur á.
Einhverja ískyggilegustu blik-
una á framtíðarhimni þjóðar-
innar, næst bænleysinu og bringl-
inu, sem þar af stafar, má telja
vaxandi áfengislöngun ungmenna,
sem rnörgum hugsandi mönnum
gerir angursamt. Menn kvarta
einnig um vaxandi ósiðsemi við
sjávarsíðuna. Já, margskyns
bliku dregur á loft, en þjóðin
hefir sjálf í sér bætur gegn öllu
böli, trúi hún á Guð og land-
ið sitt.
Meiri vandi er það, en marg-
ur hyggur fyrir fámenna þjóð,
sem er að komast í menningar-
strauminn, að nota aðeins það
bezta úr honum, til áveitu á
þann gróður, sem landvanur er,
og hefir reynst að hafa líf að
geyma, sem óhætt megi treysta.
Sú þjóð ein getur það, sem
ekki er á flæðiskeri stödd í trú-
málum. Hver sú þjóð er á
flæðiskeri stödd í trúmálum,
sem trúir, þegar raunir steðja
að henni, á lœgri öfl, sér til
bjargar, en sólaröíl eða ímyndir
þeirra. Bænin til Guðs, gjafara
góðra hluta, er sennilega ein-
hver öruggasta leiðin til að gefa
kjölfestu og halda þjóðarfleyt-
unni í réttu horfi, hvað sem á
dynur. Öllum þeim siðum, sem
notadrýgstir hafa reynst í lífs-
baráttu þjóðarinnar, á andlega
og veraldlega vísu, verður þjóð-
in að bjarga frá glötun, til að
gera sig styrka á svellinu.
Með því einu móti nær hún
því marki síðar meir, að verða
mannkyninu að liði«.
Síldarfréttir.
Siglufirði í gær,
Hákon og Iho komu hlaðnir
í nótt. Útlit fyrir mikla sild, ef
gott veður helzt.
Nú er endanlega ákveðið, að
Heilsuhæli Norðurlands skuli
bygt á Kristsnesi. Eftir nákvæma
rannsókn landiæknis og annara
manna, sem mest hafa beitt sér
fyrir þessu nauðsynjamáli Norð-
lendinga, hefir þessi staður ver-
ið valinn. Eru þar flest skilyrði
saman komin, til þess að hælið
geti orðið sem fullkomnast, en
jafnframt ódýrt í rekstri. Jarð-
hiti er þar nógur til hitunar og
annara afnota. Eru tvær laugar
þar nálægt, sem taka má til
notkunar. Má láta aðra renna
sjálfkrafa inn í hælið, en hina
verður að dæla. Aðstaða til raf-
virkjunar er þarna einnig svo
góð, að fá megi nóga raforku
til Ijósa og suðu, og einnig til
meiri afnota. Er ætlast til, að
engin kol þurfi að kaupa til
hælisins, og er það afarmikis
virði, því kolaeyðslan er einn
stærsti útgjaldaliður slíkra stofn-
ana. — Byrjað verður á undir-
búningi fyrir bygginguna í haust,
en hælið sjálft reist næsta sumar.
Krabbameinsgenllinn.
í enskum læknaritum er nú
afarmikið skrifað um uppgöt-
vanir þær, sem dr. Gye hefir
gert viðvíkjandi orsökum krabba-
meins, og sagt hefir verið frá í
Dagblaðinu. í heilbrigðistiðind-
um blaðsins »Times« er sagt
frá því, að sjálfstæðar rannsókn-
ir, sem dr. Murray, starfsmað-
ur við krabbameins-rannsóknar-
stofnun ríkisins, hefir gert, stað-
festir algerlega uppgötvun dr.
Gye’s, og að mikils megi af
henni vænta. Enda er nú unnið
af kappi að því að notfæra hina
nýju uppgötvun, og tilraunirnar