Dagblað - 02.09.1925, Side 1

Miðvikudag jfljr ## I. árgan
■ s'*" dJagolao
HLJÓMLISTIN er talin vera
einhver göfugasta list sem
menn geti iðkað. Er svo
í raun og veru, því fátt getur
göfgað manninn meira en falleg-
ur söngur og listrænn leikur, á
gott hljóðfæri. Það kemur manni
til að gleyma áhyggjum og smá-
munasemi daglega lifsins og
hrifur hugann upp í hærra veldi.
Er gott að geta um stund gleymt
erfiðleikum lífsannanna og notið
þeirrar listar sem veitir hugum
manna hvílS og næringu göf-
ugrar nautnar. Er það mörgum
nauðsynlegt og öllum holt.
Hér í Reykjavík er lítið um
list fyrir áuga eða eyra, því hér
«r flest með marki andleysis og
ómenningar, þótt menn sé yfir-
leitt ekki svo hreinskilnir að
játa það, hvað þá styðja þær
titraunir, sem gerðar eru til að
dreifa lognmókinu og luntasvip
daglega lífsins. Yfir öllum at-
höfnum og háttsemi manna
hvílir rökkurmóða meðalmensk-
unnar og kotungseðlisins. Pessi
smábæjarbragur, með öllum göll-
um gelgjuskeiðsins, er mörgum
áhyggjuefni, og taka fegins hendi
hverri tilraun, sem von er um,
að geti að einhverju leyti þok-
að um til betra viðhorfs. Svo
er um list í söng og Ieik, sem
við fáum einstöku sinnum tæki-
færi til að kynnast. Nú í sumar
hafa okkur boðist slík tækifæri
venju fremur, þótt við höfum
misjafnlega notfært okkur þau.
Innlendir, og erlendir sönglistar-
menn og hljómsnillingar hafa
látið til sín heyra, og vakið að-
dáun og hrifni áheyrenda. En
alt of fáir hafa þeir verið, sem
notið hafa þess, sem boðist hefir.
Gætir þar mjög um of þessa
fáskiftis og sinnuleysis um göf-
uga list er auðkennir þjóðlíf
v°rt eins og það er nú. Það er
einskonar tímanna tákn, að ekki
skuli fleiri hlusta á frábæran
pianósnilling en áhorfendur eru
að lélegri Bíómynd, sem sýnd
hefir verið mörgum sinnum.
Það skiftir áreiðanlega nokk-
uö miklu máli, til hverra nautna
hugur fólksins hneigist, og hefir
oft viljað bera á nokkru þroska-
leysi í þeim efnum. Hefir þar
ekki verið gerður nógur grein-
armunur á góðu og lélegu, og
er ekki vansalaust að svo haldi
áfram að vera.
Kvikmyndasýningarnar eru
aðalskemtanirnar, sem fólk á
að venjast, og er sízt við þeim
að amast, meðan við eigum
ekki á betra völ. En jafnframt
megum við ekki láta þau tæki-
færi fara fram hjá, þar sem
betra er í boði, og þyrfti þeim
heldur að fjölga.
I þessu sambandi mætti minn-
ast á, að æskilegt væri að hér
gæti farið fram söngvar eða
hljómleikar eftir ákveðnum regl-
um, a. m. k. yfir sumarmánuð-
ina, þar sem sönglistarmenn og
hljómleikasnillingar léti til sín
heyra. Þyrfti hér helzt að vera
einhver félagsskapur, sem tæki
að sér forgöngu þessa máls, og
hefði framtak um að fá hingað
góða menn, ef nægilega margir
byðist ekki af sjálfsdáðum. Þeir
söng- og hljómlistarmenn, sem
teknir væru gildir á þessu sviði,
æltu að mega vænta óskiftrar
aðsóknar, og meðmæli frá for-
göngumönnum þessa máls, að
vera almenningi næg trygging
fyrir ágæti þeirra. Álitamál er,
hve hæfilegt væri að halda slík-
ar »skemtanir« oft, en ekki ætti
það að geta talist of oft, þótt
þær yrðu t. d. haldnar viku-
lega, og mætti jafnvel vera
oftar.
Þessu er hér skotið fram til
umhugsunar, og Væri gotf, að
þeir, sem hafa sérstakan áhuga
fyrir þessu máli, hlutuðust til
um einhverjar framkvæmdir,
sem stefndu i sömu átt og hér
er bent til.
„Landfundur'
sendiherrans.
Hæstvirtur sendiherra Dana
hefir sýnt mér þann heiður, að
gera allitarlega athugasemd og
leiðréttingu við stutta grein, er
ég reit í Dagblaðið nýlega (172.
tbl.), í tilefni af »landfundi«
sendiherrans meðfram vestur-
brún Vatnajökuls í sumar. —
Virðist grein sendiherrans bera
það með sér, að hann telji mig
hafa beinst að sér sérstaklega
og vilja svifta sig þeim heiðri,
er honum beri fyrir »landfund«
þenna. Svo er þó alls eigi.
Grein mín var almenns eðlis,
þótt tilefnið væri þessi för
sendiherrans. Er það auðsætt
öllum, er lesa grein mína rétt.
Ég ann sendiherra Dana alls
góðs og alls maklegs heiðurs
fyrir störf sín hér á landi. En
ég skal játa það hreinskilnis-
lega, að mér sviður það, er
hann eða einhver annar útlend-
ingur gerir tilkall til frægðar
fyrir landfundi í sumarfrii sínu,
hvort sem það svo er á »smala-
leiðum bænda« — eins og ég
komst að orði — eða utanvert
við þær. Það skiftir eigi miklu
máli. Mér svfður það sökum
þess, að sú frægð varpar skugga
á oss íslendinga fyrir kæringar-
leysi og fáfræði um vort eigið
landl —
Við virðumst sinn á hverri
skoðun, hæstvirtur sendiherra
Dana og ég, um það, hvað sé
kunnugt, og hvað ókunnugt.
Eftir íslenzkri málvenju er ó-
kunnugt land eigi það sama
sem að landspilda sú sé eigi
vfsindalega rannsökuð. Ókunn-
ugt er land það, er menn eigi
hafa litið, og vita því hvorki
um landslögun þess né tak-
mörk. — Hafi ég séð yfir land-
svæði úr flugvél — eða ofan af
fjalli — er mér það ekki ókunn-
ugt framar. Mér er einnig kunn-
ur árbakkinn hinumegin árinn-