Dagblað - 14.09.1925, Qupperneq 1

Mánudag W* m- ^ árgan
. september 7/ J ^ M //^/fl 186
1925. vfwv tólubk
SÍLDVEIÐUNUM er nú að
heita má lokið að þessu
sinni. Herpinótabátar þeir
«r haldið var úti til síldveiða
norðan og vestan lands eru
hættir, og reknetabátar hafa lítt
getað sint veiðum síðustu vik-
ur vegna óhagstæðrar veðráttu,
og munu sumir þeirra brátt
hugsa til heimfefðar, ef ekkert
rætist úr á næstunni.
Þegar litið er á veiðina yfir-
ieitt í sumar, þá hefir reyndin
orðið sú, að síldveiði í herpi-
nætur hefir orðið ærið misjöfn.
Botnvörpuskipin hafa fengið frá
2000—6000 tunnur, og mótor-
skipin frá 1000—5000 tunnur.
Reknetaveiði mun hafa gefist
vel hjá flestum, og bera þeir er
þann útbúnað höfðu jafnari hlut
frá borði og sumir bátarnir hafa
borið sig ágætlega. Útbúnaður
þeirra er miklum mun ódýrari,
hátarnir minni og ódýrari f
rekstri en sfld þeirra mun verð-
OTeiri til söltunar.
Mikill hluti herpinóta-síldar-
innar var seldur bræðslustöðv-
unam fyrirfram. 1 Krossanesi, á
Siglufirði, á Hesteyri og Önund-
arfirði eru stórar stöðvar svo
sem kunnugt er. Var verð síld-
arinnar á stöðvum þessum álíka
ihátt og f fyrra sumar.
Margir söltuðu þó jafnharðan
•og á land kom þá sfld sem
söltunarhæf reyndist og fengu
allhátt verð framan af, meðan
síld var treg. En þegar lifna fór
yfir veiðinni seinni hluta ágúst-
mánaðar féll sfldin svo, að tæp-
lega svaraði framleiðslukostnaði
•og að lokum varð engin eftir-
spurn. Mun ekki vitað enn með
vissu hve mikið saltað var af
síld að öllu samantöldu við ls-
'®udsslrendur, því Norðmenn
höfðnst við fyrir utan landhelgi
með feng sinn og verkun alla.
Mun þó láta nærri, að um 350
þús. tunnur hafi verið saltaðar
alls á landinu og við strendur þess.
Þegar nn litið er til þess, að
•undanfarin ár hefir að jafnaði
verið hægt að fá markað er-
lendis fyrir alt að þessari tunnu-
tölu síldar, er engin ástæða til
til að ætla, að þeir tapi að
þessu sinni, sem nú liggja með
óselda sild, ef hún reynist góð
vara. Hins vegar má búast við
að hagnaður verði lítill, að því
aflinn er svo mikill að á tak-
mörkum er. Reynslan að þessu
sinni mun færa oss heim sann-
inn um það, að alt of margir
bátar hafa stundað veiði þessa
til söltunar, og að ef allur sá
sægur báta, er haldið var úti
til sildveiða frá Norðurlandi,
Rvfk, ísafirði og Vestmannaeyj-
um, hefði aflað vel i salt, mundi
hafa hlotist af stórtjón, sakir
ofmikils framboðs. Nú mun sú
raunin verða á, sakir misjafnrar
veiði, að margir útgerðarmenn
tapa, en meiri hlutinn mun þó
standa upp úr, þegar öllu er á
botninn hvolft.
Eins og gefur að skilja, munu
fáir þeirra, sem atvinnu hafa
sótt á síldarstöðvarnar, ríða
feitum hesti frá þessu starfi
nú f haust. Mun þó útkoman
mega heita ailgóð hjá flestum,
er veiðina hafa stundað, og að
likindum mun betri en við aðra
atvinnu, einkum fyrir þá sök,
að um fast kaup var samið á
síldveiðum yfirleitt.
Gleðilegur framfaravottur má
það heita, er upp rísa nýjar
sildarbræðslustöðvar með full-
komnustu tækjum, einkum þeg-
ar innlendir menn eiga þar
framtak og fjárráð. Slikar
stöðvar eru nú sem vfðast að
koma upp, bæði norðan- og
vestanlands. Þar er að vísu lagt
mikið i kostnað og áhættu, en
hinsvegar er markaður viss
fyrir sildarmjöl og sildaroliur,
þótt verðið sé misjafnt.
Atvinnuvegur þessi verður
væntanlega tryggari með ári
hverju, eftir því sem bræðslu-
stöðvum fjölgar og mönnum
lærist að leggja ekki of mikið
í hættu til söltunar, þegar vel
gengur veiðin. Hann verður þá
öllum tryggari, er að honum
standa, bæði á sjó og landi.
Frá Yestur-íslendingum.
50 ára minning íslendinga-
fljótsbygðar. 24. júli s.l. voru
50 ár liðin síðan tslendingar
komu tii fslendingafljóts og sett-
ust þar að. Er talið að íslend-
ingar hafi verið fyrstir allra
hvftra manna, er komu þangað
norður. Foringi þessara land-
nema var Sigtryggur Jónasson,
sem seinna varð þingmaður og
um eitt skeið ritstjóri Lögbergs.
Var honum nú haldið veglegt
samsæti, og var 50 ára minn-
ingarhátfðin aðallega fólgin í
þvi. Samsætið sátu á 3. hundr-
að lslendingar, flestir þar úr
bygðinni, og nokkrir úr fjar-
liggjandi héruðum. Margar ræð-
ur voru þar fluttár, og heiðurs-
gestinum fært skrautritað ávarp
og myndarleg peningagjöf í við-
urkenningarskyni fyrir starfsemi
hans f þágu nýlendunnar. Einn-
ig voru honum flutt 3 kvæði.
Samsætið hafði að óllu farið
mjög myndarlega fram.
Séra Rðgnvaldnr Pétnrsson
er einn af fremstu mönnum ís-
lendinga vestan hafs. 12. *þ.
m. voru 25 sf liðin sfðan
hann hélt fyrstu ræðu sina úr
prédikunarstóli, og var þess
minst með veglegu samsæti,
sem honum og konu hans var
haldið að aflokinni guðsþjón-
ustu f Sambandskirkjunni þenn-
an dag. Kvenfélag safnaðarins
stóð fyrir samsætinu, og var
þar mikið fjölmenni saman
komið. Margar ræður voru þar
haldnar og kvæði flutt, m. a.
af séra Ragnari E. Kvaran, sem
hélt aðalræðuna og flutti snjalt
og kjarnyrt kvæði, sem séra